Strefa Schengen WS-PO-BW-SysSch
Podczas zajęć studenci poznają rozwój historyczny, przestrzenny i funkcjonalny granic zewnętrznych UE na tle procesów integracyjnych w Europie. Zakres szczegółowy treści omawianych podczas zajęć:
1/ Istota i pojęcie granicy. Definiowanie granic w politologii i naukach pokrewnych.
2/ Kształtowanie się pojęcia granicy państwowej. Funkcje granic państwowych.
3/ Specyfika granic Unii Europejskiej.
4/ Powstanie i rozwój systemu Schengen.
5/ Rozwój instytucjonalny i prawny strefy Schengen
6/ Jednolity reżim przekraczania granic zewnętrznych UE.
Uzupełnieniem powyższych zagadnień będą analizy praktycznego funkcjonowania wybranych granic zewnętrznych i wewnętrznych Unii Europejskiej.
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
KW06 - Posiada wiedzę na temat uwarunkowań oraz zasad
współpracy międzynarodowej i procesów integracji w zakresie spraw wewnętrznych.
KW11 - Posiada wiedzę na temat zagrożeń międzynarodowych
oraz form ich zwalczania ze szczególnym uwzględnieniem systemu bezpieczeństwa Unii Europejskiej realizowanego w ramach sytemu Schengen.
KU04 - Potrafi definiować i rozpoznawać zagrożenia oraz oceniać
sytuacje w kontekście zagrożeń dla bezpieczeństwa wewnętrznego państw.
KU05 - Posiada umiejętność rozumienia zasad organizacji
podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne oraz zasad realizacji zadań przez te podmioty.
KK02 - Jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa i współpracy w grupach.
Opis ECTS:
udział w zajęciach: 30h
realizacja prac indywidualny i grupowych: 30h
zapoznanie się z lekturą do zajęć: 20h
przygotowanie do pisemnego zaliczenia: 10h
Łącznie 90 h = 3 ECTS
Kryteria oceniania
Zajęcia mają formułę konwersatoryjną. Składają się z dwóch głównych bloków zajęć. W części pierwszej studenci poznają podstawową wiedzę na temat granic Unii Europejskiej w ujęciu teoretycznym, terytorialnym i funkcjonalnym. Podczas poszczególnych zajęć studenci omawiają kolejne aspekty zagadnienia w oparciu o zadaną wcześniej lekturę.
Drugi blok zajęć koncentruje się na analizach praktycznych aspektów funkcjonowania wybranych zewnętrznych i wewnętrznych granic UE z uwzględnieniem uwarunkowań politycznych, społecznych i kulturowych.
Część pierwsza zajęć zaliczana jest na podstawie pisemnego kolokwium.
Część druga zajęć zaliczana jest na podstawie opracowania pisemnego i wygłoszenia referatu na temat wybranych granic zewnętrznych lub wewnętrznych UE.
Na końcową ocenę z przedmiotu składają się:
- obecność i aktywność na zajęciach,
- ocena z kolokwium,
- ocena z referatu.
Część zajęć z części pierwszej odbywa się w formule e-learningu.
Literatura
OBOWIĄZKOWA:
Balawajder G., Granica państwa jako kategoria wielowymiarowa, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies” 2013 nr 1.
Bednaruk B., Geneza układu z Schengen, w: Bednaruk W., Bielecki M., Kowalski G. (red.), Polska w strefie Schengen, Lublin 2010, s. 67-80.
Moraczewska A., Transformacja funkcji granic Polski, Lublin 2008, s. 15-23.
Szachoń-Pszenny A., Wymiar prawny i terytorialny strefy Schengen, w: M. Trojanowska-Strzęboszewska (red.), System Schengen i imigracja z perspektywy Polski i Niemiec, Wyd. Aspra-JR, Warszawa 2014.
Trojanowska-Strzęboszewska M., Terytorium i granice w Europie – znaczenie i kształtowanie się pojęć, „Civitas” 2006 nr 9.
Trojanowska-Strzęboszewska M., Trzy oblicza unijnych granic. Polityka granic zewnętrznych Unii Europejskiej, Warszawa 2011, s. 47-67.
Trojanowska-Strzęboszewska M., Wpływ prawa i polityki Unii Europejskiej w zakresie przekraczania granic zewnętrznych na kwestie dotyczące kontroli granic i wjazdu cudzoziemców na terytorium RP, w: A. Kuś, A. Szachoń-Pszenny (red.), Wpływ acquis communautaire i acquis Schengen na prawo polskie – doświadczenia i perspektywy, Wyd. KUL, Lublin 2014.
Zenderowski R., Trojanowska-Strzęboszewska M., Granice i pogranicza (w) Unii Europejskiej: ewolucja funkcji oraz znaczeń, w: K. Wojtaszczyk, M. Mizerska-Wrotkowska, W. Jakubowski, Polska w procesie integracji europejskiej: dekada doświadczeń (2004-2014), Warszawa 2014, s. 229-252.
Lektura uzupełniająca:
Anderson M., Bort E., The Frontiers of the European Union, Palgrave 2001.
Barcz J. (red.), Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości Unii Europejskiej, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2009.
Bednaruk W., Bielecki M., Kowalski G. (red.), Polska w strefie Schengen: konsekwencje dla stosunków społecznych i gospodarczych Polski i państw ościennych, KUL, Lublin 2010.
Borawska-Kędzierska E., Strąk K., Zarządzanie granicami, polityka wizowa, azylowa i imigracyjna, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2011.
Dittgen H., World without borders? Reflections on the future of the nation-state, „Government and opposition” 1999 nr 2.
Dudzic A., Polska w strefie Schengen, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 2008.
Dudzic, Przyjęcie Programu Sztokholmskiego a przyszłość formuły Schengen w architekturze przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości UE, w: A. Gruszczak, Program Sztokholmski – implikacje i wyzwania dla Unii Europejskiej i Polski, „Materiały Robocze” 2010 nr 2(16), Centrum Europejskie Natolin, s. 60-72.
Gorzelak G., Krok K. (red.), Nowe granice Unii Europejskiej – współpraca czy wykluczenie?, Scholar, Warszawa 2006.
Heffner K., Granica – rozwój instytucji (definicje, etymologia, typologia), w: S. M. Grochalski (red.), Ewolucja granicy we współczesnej Europie, Uniwersytet Opolski, Opole 2010, s. 77-100.
Jańczak J., Musiał-Karg M. (red.), Granice wewnętrzne i zewnętrzne Unii Europejskiej: pomiędzy otwartością a izolacją, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2011.
Jasiński F., Smoter K. (red.), Obszar wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości Unii Europejskiej. Geneza, stan i perspektywy rozwoju, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 2005.
Kałuski S., Granice państw w Europie. Zróżnicowanie cech i funkcji, „Studia Europejskie” 2015 nr 3
Szachoń-Pszenny A., Acquis Schengen a granice wewnętrzne i zewnętrzne w Unii Europejskiej, Poznań 2011.
Zielonka J., Europa jako imperium. Nowe spojrzenie na Unię Europejską, PISM, Warszawa 2007.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: