Prahistoria świata II. Neolit-wykład WS-AR-PŚ2Nw
1. „Neolit” – historia i rozumienie pojęcia;
2. Pierwotne centra neolityzacji Starego i Nowego Świata - miejsce, czas, gatunki udomowione;
3. Pierwsze społeczności rolnicze na Bliskim Wschodzie - Natufian; PPNA, PPNB (stan. Goebekli Tepe, Jerycho, Nemrik); Wczesny neolit Anatolii (stan. Catal Hüyük);
4. Neolityzacja Europy: koncepcje autochtoniczne vs. allochtoniczne (drogi rozprzestrzeniania); Neolityzacja Cypru, Grecji oraz zachodniej części basenu Morza Śródziemnego (Cardium-Impresso);
5. Pierwsze społeczności rolnicze na Bałkanach – kompleks Karanovo-Starčevo-Körös-Criş;
6. Pierwsi rolnicy w Europie Środkowej – rozwój kompleksu wstęgowego (osadnictwo, budownictwo, gospodarka);
7. Geneza i rozwój ugrupowań postlinearnych w Europie Środkowej (periodyzacja, osadnictwo, budownictwo);
8. Neolityzacja strefy leśnej: Ertebolle, La Hougette, Dąbki 9, kultury - dniepro-doniecka, narvska, niemeńska;
9. Chalkolityczny boom na Bałkanach – kompleks Kodžadermen-Gumelniţa-Karanovo VI-Varna;
10. Kultura nadcisańska; Kultura trypolska;
11. Rolniczo-hodowlane społeczności kultury pucharów lejkowatych; Kompleks badeński;
12. Oetzi – człowiek z Similaun;
13. Środkowy neolit zachodniej Europy; „Osady palafitowe” i ich rola w historii archeologii;
14. Kultura amfor kulistych kulistych (kultura złocka); Problem fenomenu megalitycznego; Neolityczne górnictwo krzemienia;
15. Udomowienie konia; Pastoralizacja strefy pontyjskiej; Kultura ceramiki sznurowej i jednostki pokrewne; Geneza i rozwój kultury pucharów dzwonowatych.
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
Student ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu archeologii młodszej epoki kamienia w Europie. Ma podstawową wiedzę na temat zjawisk społeczno-kulturowych zachodzących w społecznościach młodszej epoki kamienia, a także surowców i materiałów wykorzystywanych przez te społeczności. Ma świadomość transdyscyplinarności wiedzy z dziedziny archeologii i rozumie potrzebę ciągłego samokształcenia w tym zakresie.
2 pkt-y ECTS – 30 godz. udział w wykładzie, 30 godz. czytanie literatury poszerzającej wiedzę o młodszej epoce kamienia w Europie
Kryteria oceniania
Podstawą oceny jest egzamin pisemny. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uczestnictwo w zajęciach. Dopuszczalne są 2 nieobecności. Trzecia wymaga zaliczenia. Więcej nieobecności skutkuje brakiem dopuszczenia do egzaminu.
Literatura
LITERATURA PODSTAWOWA:
Kaczanowska M., Kozłowski J.K., 2005, Europa w dobie neolitu, [w:] Śliwa J. (red.), Wielka Historia Świata, Tom 2: Stary i Nowy Świat. Od rewolucji neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego, Kraków, s. 97-185.
Kaczanowski P., Kozłowski J.K., 1998, Wielka historia Polski Tom 1: Najdawniejsze dzieje ziem polskich do VII wieku, Kraków, s. 99-138.
Kruk J., Milisauskas S., 1999, Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu, Kraków.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
Bieliński P., 1985, Starożytny Bliski Wschód. Od początków gospodarki rolniczej do wprowadzenia pisma, Warszawa.
Hensel W., Wiślański T. (red.), 1979, Prahistoria Ziem Polskich, t. II: Neolit, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
Kmieciński J. (red.), 1989, Pradzieje Ziem Polskich, Tom I: Od paleolitu do środkowego okresu lateńskiego, cz. 1: Epoka kamienia, Warszawa-Łódź, s. 135-369.
Kośko A., Szmyt M. (red.), 2004, Nomadyzm a pastoralizm w międzyrzeczu Wisły i Dniepru (neolit, eneolit, epoka brązu), Poznań; s. 25-43, 235-249.
Kruk J., 2006, Megality w neolicie europejskim (krótki przegląd zagadnień), [w:] Libera J., Tunia K. (red.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin-Kraków, s. 9-16.
Nowak M.; 2009; Drugi etap neolityzacji ziem polskich; Kraków
Schmidt K.; 2010; Budowniczowie pierwszych świątyń. Zagadkowy ośrodek kultu myśliwych z epoki kamienia. Odkrycie archeologiczne na Göbekli Tepe; Warszawa: PIW.
Zakościelna A., 2007; Główne nurty rozwoju młodszych kultur naddunajskich na terenie Małopolski i zachodniej Ukrainy, [w:] Wspólnota dziedzictwa archeologicznego ziem Ukrainy i Polski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez OODA – Łańcut (26-28.X.2005 r.), Warszawa, s. 289-312.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: