Psychologia wychowawcza WNP-PE-PSW
Zakres merytoryczny przedmiotu:
1. Psychologia wychowawcza jako dziedzina wiedzy - zakres zainteresowań, pionierzy, aspekty praktyczne
2. Teorie rozwoju dziecka - ujęcie poznawczo-rozwojowe, model przetwarzania informacji, teorie uczenia się, teorie ewolucyjne
3. Więż psychologiczna i wzorce przywiązania - znaczenie wczesnodziecięcych doświadczeń dla rozwoju dziecka i jego funkcjonowania w późniejszym życiu
4. Potrzeby małego dziecka - adekwatne zaspokajanie potrzeb dziecka jako warunek prawidłowego rozwoju
5. Rola emocji w wychowaniu dziecka - Znaczenie i funkcja emocji w róznych ujęciach teoretycznych, w jaki sposób dorosły powinien reagować na emocje dziecka (sygnały potrzeb)
6. Znaczenie empatii w procesie tworzenia relacji dorosły-dziecko oraz w relacjach rówieśniczych. Sposoby rozwijania empatii i inteligencji emocjonalnej u dzieci.
7. Źródła agresji u dziecka, znaczenie agresji w życiu człowieka, sposoby wyrażania złości, agresja w ujęciu różnych koncepcji psychologicznych.
8. Agresja i przemoc w szkole. Przyczyny, analiza przypadków, analiza badań przemocy, sposoby zapobiegania przemocy rówieśniczej.
9. Przegląd programów profilaktycznych przeciwdziałania przemocy rówieśniczej. Sprawiedliwość naprawcza i mediacje szkolne.
10. Psychologiczne mechanizmy uczenia się - od neurobiologii do psychologii małych grup i ich znaczenia w okresie dorastania. Zadania szkoły związane z uczniem się i wychowaniem.
11. Wpływ emocji na procesy uczenia się, przegląd nowoczesnych metod aktywizujących uczniów. Nauka poprzez zabawę.
12. Trudności w procesie edukacji. Uczniowie o szczególnych potrzebach edukacyjnych, osoby w kryzysie i metodpracy z osobami w kryzysie.
Poziom przedmiotu
Punkty ECTS
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
Wiedza:
W_03 Wymienia najważniejsze teorie dotyczące wychowania w ujęciu historycznym, biologicznym, i psychologicznym
W_04 Wyróżnia podstawowe, klasyczne teorie z zakresu psychologii wychowania i uczenia się
W_05 Ma podstawową wiedzę na temat psychologicznego rozwoju człowieka w ujęciu podstawowych teorii psychologii rozwojowej
W_06 Charakteryzuje źródła powstawania więzi psychologicznych w rodzinie
W_07 Rozróżnia i definiuje specyficzne zadania i wynikające z nich relacje panujące w instytucjach i placówkach opiekuńczych i wychowawczych (żłobku, przedszkolu, szkole, świetlicy wychowaczej)
W_08 Identyfikuje style komunikowania się w relacji rodzic-dziecko oraz nauczyciel-uczeń oraz wychowawca-wychowanek oraz wymienia ich konsekwencje dla rozwoju dziecka i procesów wychowania i uczenia się
W_09 Zna podstawowe teorie uczenia się i rozwoju dziecka
W_10 Rozróżnia i wymienia podstawowe procesy wychowawcze zachodzące w rodzienie i instytucjach wychowawczych (przedszkole, szkoła)
W_17 Zna uwarunkowania bezpiecznego rozwoju dziecka, profilaktyki przemocy i uzależnień
Umiejętności:
U_07 posługuje się terminologią psychologii wychowawczej, wykorzystuje wiedze na temat technik i procedur komunikacyjnych wspomagających komunikację w procesie wychowania i nauczania
U_09 wykorzystuje rózne procedury, technniki w planowaniu oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych (profilaktyka przemocy, uzależnień, rozwiązywania konfliktów)
U_14 planuje oddziaływania wychowawcze w instytucjach oświatowych
U_17 dobiera oddziaływania wychowawcze i edukacyjne stosownie do wieku dziecka, jego potrzeb i mozliwości na danym etapie rozwoju
U_20 wykorzystuje wiedzę na temat ról grupowych, mechanizmów psychologicznych zachodzących w grupach rówiesniczych w palanowaniu oddziaływań wychowawczych
Kompetencje:
K_04 dba o profesjonalizm w relacjach zawodowych, przestrzega zasad etyki
K_06 postępuje zgodnie z zasadmi etycznymi w projektowaniu oddziaływań wychowawczych i w eksperymentach naukowych
K_08 jest wrażliwy na potrzeby dziecka, dobiera metody wychowawcze i pedagogiczne w sposób odpowiedzialny i z dbałością o dobro dziecka
K_09 jest świadomy waznej roli dorosłego roli relacji (więzi psychologicznej) w wychowaniu i nauce dziecka
K_10 Dba o wartości ogólnoludzkie i u niwersalne w kreowaniu środowiska wychowawczego
K_12 Jest kreatywny w projktowaniu indywidualnych oddziaływań w stosunku do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Punkty ECTS: Udział w zajęciach - 30 godzin
Lektura - 20 godzin
Przygotowanie do zaliczenia 20 godzin
Suma ECTS: 70 h = 2 pkt ECTS
Kryteria oceniania
Metody: wykład, studium przypadku, dyskusja moderowana, analiza tekstów źródłowych
Kryteria oceniania:
3.0 Posiada wiedzę z zakresu psychologii wychowania i uczenia się, rozwoju dziecka w ujęciu podstawowych teorii, rozróżnia zadania wynikające zarówno z roli rodziny, jak i instytucji w wychowaniu i uczeniu dziecka. Potrafi planować oddziaływania wychowawcze wspomagające rozwój dziecka, oddziaływania profilaktyczne (szczególnie profilaktyka przemocy). Dobiera te oddziaływania stosownie do wieku i poziomu rozwoju dziecka. Wykazuje się profesjonalizmem i etyką w planowaniu oddziaływać dydaktycznych i wychowawczych. Jest wrażliwy na potrzeby dziecka i świadomy roli nauczyciela i wychowawcy, także w planowaniu indywidulanych oddziaływań w stosunku do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dba o wartości ogólnoludzkie i uniwersalne w kreowaniu środowiska wychowawczego.
3.5 Posiada wiedzę z zakresu psychologii wychowania i uczenia się, rozwoju dziecka w ujęciu podstawowych teorii, rozróżnia zadania wynikające zarówno z roli rodziny, jak i instytucji w wychowaniu i uczeniu dziecka. Potrafi planować oddziaływania wychowawcze wspomagające rozwój dziecka, oddziaływania profilaktyczne (szczególnie profilaktyka przemocy). Dobiera te oddziaływania stosownie do wieku i poziomu rozwoju dziecka. Wykazuje się profesjonalizmem i etyką w planowaniu oddziaływać dydaktycznych i wychowawczych. Jest wrażliwy na potrzeby dziecka i świadomy roli nauczyciela i wychowawcy, także w planowaniu indywidulanych oddziaływań w stosunku do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dba o wartości ogólnoludzkie i uniwersalne w kreowaniu środowiska wychowawczego.
Na podstawie wiedzy teoretycznej potrafi dokonywać analiz krytycznych, planując oddziaływania edukacyjne i wychowawcze wykorzystuje różne źródła wiedzy i materiały. Samodzielnie opracowuje zagadnienia problemowe. Bierze udział w dyskusjach grupowych
4.0 Posiada wiedzę z zakresu psychologii wychowania i uczenia się, rozwoju dziecka w ujęciu podstawowych teorii, rozróżnia zadania wynikające zarówno z roli rodziny, jak i instytucji w wychowaniu i uczeniu dziecka. Potrafi planować oddziaływania wychowawcze wspomagające rozwój dziecka, oddziaływania profilaktyczne (szczególnie profilaktyka przemocy). Dobiera te oddziaływania stosownie do wieku i poziomu rozwoju dziecka. Wykazuje się profesjonalizmem i etyką w planowaniu oddziaływać dydaktycznych i wychowawczych. Jest wrażliwy na potrzeby dziecka i świadomy roli nauczyciela i wychowawcy, także w planowaniu indywidulanych oddziaływań w stosunku do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dba o wartości ogólnoludzkie i uniwersalne w kreowaniu środowiska wychowawczego.
Bierze aktywny udział w dyskusjach, w których potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do interpretacji i diagnozy omawianych problemów, swobodnie korzysta z wiedzy z różnych obszarów psychologii wychowawczej. Potrafi dokonać analizy problemu w świetle różnych teorii i na ich podstawie zaplanować zróżnicowane oddziaływania wychowawcze.
4.5 Posiada wiedzę z zakresu psychologii wychowania i uczenia się, rozwoju dziecka w ujęciu podstawowych teorii, rozróżnia zadania wynikające zarówno z roli rodziny, jak i instytucji w wychowaniu i uczeniu dziecka. Potrafi planować oddziaływania wychowawcze wspomagające rozwój dziecka, oddziaływania profilaktyczne (szczególnie profilaktyka przemocy). Dobiera te oddziaływania stosownie do wieku i poziomu rozwoju dziecka. Wykazuje się profesjonalizmem i etyką w planowaniu oddziaływać dydaktycznych i wychowawczych. Jest wrażliwy na potrzeby dziecka i świadomy roli nauczyciela i wychowawcy, także w planowaniu indywidulanych oddziaływań w stosunku do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dba o wartości ogólnoludzkie i uniwersalne w kreowaniu środowiska wychowawczego.
Jest aktywny na zajęciach. Komentarze podczas zajęć mają twórczy wkład w pracę grupy. Potrafi w sposób swobodny wykorzystywać różne teorie psychologiczne do wyjaśniania przyczyn zjawisk i planowania oddziaływań. W sprawny sposób proponuje oddziaływania wychowawcze i profilaktyczne bazujące na zróżnicowanych przesłankach merytorycznych. Wykazuje wysoki poziom wrażliwości na potrzeby dziecka oraz moralności i etyczności w planowaniu działań wychowawczych i edukacyjnych.
5.0 Posiada wiedzę z zakresu psychologii wychowania i uczenia się, rozwoju dziecka w ujęciu podstawowych teorii, rozróżnia zadania wynikające zarówno z roli rodziny, jak i instytucji w wychowaniu i uczeniu dziecka. Potrafi planować oddziaływania wychowawcze wspomagające rozwój dziecka, oddziaływania profilaktyczne (szczególnie profilaktyka przemocy). Dobiera te oddziaływania stosownie do wieku i poziomu rozwoju dziecka. Wykazuje się profesjonalizmem i etyką w planowaniu oddziaływać dydaktycznych i wychowawczych. Jest wrażliwy na potrzeby dziecka i świadomy roli nauczyciela i wychowawcy, także w planowaniu indywidulanych oddziaływań w stosunku do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dba o wartości ogólnoludzkie i uniwersalne w kreowaniu środowiska wychowawczego.
Wyróżnia się aktywnością na zajęciach. Komentarze podczas zajęć mają twórczy wkład w pracę grupy. Biegle wykorzystuje różne teorie psychologiczne, do wyjaśniania przyczyn zjawisk i planowania oddziaływań. W swobodny sposób proponuje oddziaływania wychowawcze i profilaktyczne mocno osadzone w konkretnych teoriach. Wykazuje wysoki poziom wrażliwości na potrzeby dziecka oraz moralności i etyczności w planowaniu działań wychowawczych i edukacyjnych.
Literatura
Przetacznik-Gierowska, M., Włodarski Z., Psychologia wychowawcza t.1 i t.2. Wydawnictowa Naukowe PWN 1998. Rozdziały 1-3, 29-35
Vasta R., Haith M.M, Miller S.A, Psychologia Dziecka. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 2001. str 28-75, 441-467, 505-515
Kirkilionios E. Więź daje siłę. Wydawnictwo Mamania, 2011. str 7-89
Aronson e, Wilson D.T., Akert R.M. Psychologia Społeczna. Serce i umysł. Zysk i S-ka 1994. Rozdział 9, rozdział 12.
Maruszewski T. Emocji Portret rodzinny. Charaktery nr 9/2005. (dostępny na www.charaktery.eu)
Lewish M, Haviland-Jones J. Psychologia emocji. GWP 2005. str. 89-105, 635-651, 849-862
Danilewska J. Agresja u dzieci - szkoła porozumienia. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 2002. str. 8-62
Skrypt z prezentacji do wykładów - dostępny w bibliotece WNP
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: