Ogólna metodologia nauk WF-FI-N112-OMN
Wykłady i ćwiczenia są prezentacją i omówieniem tradycyjnej problematyki metodologii nauk. Sprowadza się ona do charakterystyki podejmowanych w nauce czynności wiedzotwórczych oraz do charakterystyki ich rezultatów, w postaci teorii naukowych. Zajęcia mają przybliżyć słuchaczom teorię sposobów zdobywania wartościowego poznania w nauce oraz uczyć ich jak organizować, programować i realizować w praktyce, tego rodzaju poznanie. Uwzględniane w tradycyjnej metodologii nauk czynności wiedzotwórcze dzieli się zwykle na trzy grupy: 1) wstępne, 2) właściwe i 3) budowanie teorii. Pierwszy blok tematyczny prezentowany na zajęciach omawia sposoby uzasadniania zdań w nauce (wykłady: 2-7). Dotyczy więc właściwych czynności wiedzotwórczych. Zaprezentowane tu zostaną bezpośrednie sposoby uzasadniania zdań takie, jak doświadczenie, konwencja terminologiczna, intuicja, czy autorytet oraz pośrednie, w postaci podstawowych typów rozumowań stosowanych w nauce. Problematyka ta zostanie zaprezentowana w ujęciu historycznym na tle sporu między indukcjonizmem a hipotetyzmem. Ten cykl tematyczny zostanie zamknięty omówieniem pojęcia wyjaśniania naukowego i zaprezentowania podstawowych jego modeli. Kolejny blok zagadnień dotyczy struktury teorii naukowych (wykłady: 8-12). Poza charakterystyką takich pojęć, jak teoria naukowa, prawo nauki, model, zostanie przedyskutowana tu rola wstępnych czynności wiedzotwórczych, do których zalicza się definiowanie, klasyfikowanie i porządkowanie. Poszczególne klasyczne rozróżnienia typów nauk i ich odmienności metodologiczne zostaną omówione w ostatnim bloku zajęć (wykłady: 13-15).
W cyklu 2021/22_L:
Wykłady i ćwiczenia są prezentacją i omówieniem tradycyjnej problematyki metodologii nauk. Sprowadza się ona do charakterystyki podejmowanych w nauce czynności wiedzotwórczych oraz do charakterystyki ich rezultatów, w postaci teorii naukowych. Zajęcia mają przybliżyć słuchaczom teorię sposobów zdobywania wartościowego poznania w nauce oraz uczyć ich jak organizować, programować i realizować w praktyce, tego rodzaju poznanie. Uwzględniane w tradycyjnej metodologii nauk czynności wiedzotwórcze dzieli się zwykle na trzy grupy: 1) wstępne, 2) właściwe i 3) budowanie teorii. Pierwszy blok tematyczny prezentowany na zajęciach omawia sposoby uzasadniania zdań w nauce (wykłady: 2-7). Dotyczy więc właściwych czynności wiedzotwórczych. Zaprezentowane tu zostaną bezpośrednie sposoby uzasadniania zdań takie, jak doświadczenie, konwencja terminologiczna, intuicja, czy autorytet oraz pośrednie, w postaci podstawowych typów rozumowań stosowanych w nauce. Problematyka ta zostanie zaprezentowana w ujęciu historycznym na tle sporu między indukcjonizmem a hipotetyzmem. Ten cykl tematyczny zostanie zamknięty omówieniem pojęcia wyjaśniania naukowego i zaprezentowania podstawowych jego modeli. Kolejny blok zagadnień dotyczy struktury teorii naukowych (wykłady: 8-12). Poza charakterystyką takich pojęć, jak teoria naukowa, prawo nauki, model, zostanie przedyskutowana tu rola wstępnych czynności wiedzotwórczych, do których zalicza się definiowanie, klasyfikowanie i porządkowanie. Poszczególne klasyczne rozróżnienia typów nauk i ich odmienności metodologiczne zostaną omówione w ostatnim bloku zajęć (wykłady: 13-15). |
W cyklu 2022/23_L:
Wykłady i ćwiczenia są prezentacją i omówieniem tradycyjnej problematyki metodologii nauk. Sprowadza się ona do charakterystyki podejmowanych w nauce czynności wiedzotwórczych oraz do charakterystyki ich rezultatów, w postaci teorii naukowych. Zajęcia mają przybliżyć słuchaczom teorię sposobów zdobywania wartościowego poznania w nauce oraz uczyć ich jak organizować, programować i realizować w praktyce, tego rodzaju poznanie. Uwzględniane w tradycyjnej metodologii nauk czynności wiedzotwórcze dzieli się zwykle na trzy grupy: 1) wstępne, 2) właściwe i 3) budowanie teorii. Pierwszy blok tematyczny prezentowany na zajęciach omawia sposoby uzasadniania zdań w nauce (wykłady: 2-7). Dotyczy więc właściwych czynności wiedzotwórczych. Zaprezentowane tu zostaną bezpośrednie sposoby uzasadniania zdań takie, jak doświadczenie, konwencja terminologiczna, intuicja, czy autorytet oraz pośrednie, w postaci podstawowych typów rozumowań stosowanych w nauce. Problematyka ta zostanie zaprezentowana w ujęciu historycznym na tle sporu między indukcjonizmem a hipotetyzmem. Ten cykl tematyczny zostanie zamknięty omówieniem pojęcia wyjaśniania naukowego i zaprezentowania podstawowych jego modeli. Kolejny blok zagadnień dotyczy struktury teorii naukowych (wykłady: 8-12). Poza charakterystyką takich pojęć, jak teoria naukowa, prawo nauki, model, zostanie przedyskutowana tu rola wstępnych czynności wiedzotwórczych, do których zalicza się definiowanie, klasyfikowanie i porządkowanie. Poszczególne klasyczne rozróżnienia typów nauk i ich odmienności metodologiczne zostaną omówione w ostatnim bloku zajęć (wykłady: 13-15). |
W cyklu 2023/24_L:
Wykłady i ćwiczenia są prezentacją i omówieniem tradycyjnej problematyki metodologii nauk. Sprowadza się ona do charakterystyki podejmowanych w nauce czynności wiedzotwórczych oraz do charakterystyki ich rezultatów, w postaci teorii naukowych. Zajęcia mają przybliżyć słuchaczom teorię sposobów zdobywania wartościowego poznania w nauce oraz uczyć ich jak organizować, programować i realizować w praktyce, tego rodzaju poznanie. Uwzględniane w tradycyjnej metodologii nauk czynności wiedzotwórcze dzieli się zwykle na trzy grupy: 1) wstępne, 2) właściwe i 3) budowanie teorii. Pierwszy blok tematyczny prezentowany na zajęciach omawia sposoby uzasadniania zdań w nauce (wykłady: 2-7). Dotyczy więc właściwych czynności wiedzotwórczych. Zaprezentowane tu zostaną bezpośrednie sposoby uzasadniania zdań takie, jak doświadczenie, konwencja terminologiczna, intuicja, czy autorytet oraz pośrednie, w postaci podstawowych typów rozumowań stosowanych w nauce. Problematyka ta zostanie zaprezentowana w ujęciu historycznym na tle sporu między indukcjonizmem a hipotetyzmem. Ten cykl tematyczny zostanie zamknięty omówieniem pojęcia wyjaśniania naukowego i zaprezentowania podstawowych jego modeli. Kolejny blok zagadnień dotyczy struktury teorii naukowych (wykłady: 8-12). Poza charakterystyką takich pojęć, jak teoria naukowa, prawo nauki, model, zostanie przedyskutowana tu rola wstępnych czynności wiedzotwórczych, do których zalicza się definiowanie, klasyfikowanie i porządkowanie. Poszczególne klasyczne rozróżnienia typów nauk i ich odmienności metodologiczne zostaną omówione w ostatnim bloku zajęć (wykłady: 13-15). |
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
ECTS [1 ECTS = 30(25) godz.]:
udział w wykładzie: 30 godz.
udział w ćwiczeniach: 15 godz.
przygotowanie lektur: 30 godz.
przygotowanie do ćwiczeń: 15 godz.
przygotowanie do wykładów: 30 godz.
przygotowanie do końcowego kolokwium z ćwiczeń: 10 godz.
przygotowanie do egzaminu: 20 godz.
suma godzin: 150 [150/30(25)=3]
liczba ECTS: 5 (2+3)
Wiedza: absolwent zna i rozumie
1. podstawową terminologię z zakresu ogólnej metodologii nauk.
2. normy konstytuujące i regulujące struktury i instytucje społeczne oraz
źródła tych norm, ich naturę, zmiany i wpływ na ludzkie zachowania,
3. wzajemne powiązania i komplementarność pomiędzy poznaniem typu
filozoficznego a typu pozafilozoficznego oraz główne kierunki w obrębie
subdyscyplin filozoficznych.
Umiejętności: absolwent potrafi
1. czytać i interpretować zaawansowany tekst filozoficzny oraz poprawnie
stosować poznaną terminologię filozoficzną,
2. formułować złożone problemy filozoficzne, stawiać tezy oraz artykułować
własne poglądy w sprawach społecznych i kulturowych,
3. prowadzić na poziomie podstawowym pracę badawczą pod kierunkiem
opiekuna naukowego lub kierownika zespołu badawczego.
Kompetencje społeczne: absolwent jest gotowy do
1. uwzględniania problematyki etycznej związanej z odpowiedzialnością za
trafność przekazywanej wiedzy, z uczciwością naukową oraz rzetelnością
i uczciwością w sytuacji prowadzenia sporu filozoficznego.
Kryteria oceniania
Cykl wykładów kończy się egzaminem pisemnym, ewentualnie w razie konieczności ustnym (Ms Teams). Obowiązuje na nim materiał przedstawiony na wykładach oraz lektury. Warunkiem koniecznym przystąpienia do egzaminu jest otrzymanie zaliczenia z ćwiczeń. Do zaliczenia ćwiczeń konieczna jest obecność na nich (dopuszczalna jest jedna nieobecność) i zaliczenie kolokwium końcowego z ćwiczeń (pisemne, ewentualnie w razie konieczności ustne - Ms Temas).
Literatura
K. Ajdukiewicz, Logika pragmatyczna, Warszawa 1965,
The Blackwell Guide to the Philosophy of Science, (ed. P. Machamer and M. Silberstein), Malden-Oxford 2001,
A Companion to the Philosophy of Science, (ed. W. H. Newton-Smith), Malden-Oxford 2001,
A. Grobler, Metodologia nauk, Kraków 2006,
T. Kotarbiński, Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków 1961.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: