Teologia pastoralna i nauki pomocnicze WT-SST-TPN
Studenci poznają problematykę prac powstających oraz już powstałych na seminarium, przedstawiają także własną próbę recenzji przeczytanej pracy, co pomoże im zaprezentować konkretny zakres swoich zainteresowań. Studenci będą przygotowywać i referować na seminarium wyniki badań w zakresie wybranego tematu pracy. Na seminarium będą również dyskutowane plany prac dyplomowych i rozpraw doktorskich. Studenci sukcesywnie prezentować będą kolejne rozdziały i paragrafy swojej pracy, przy czym promotor udziela im konsultacji i konkretnych wskazówek oraz koryguje niedociągnięcia. Studenci poznają także zasady tworzenia indywidualnych i zespołowych projektów naukowych spełniających wymogi konkursów organizowanych przez MEiN, NCN i NCBiR.
Od strony merytorycznej na seminarium z teologii pastoralnej i nauk pomocniczych omawiane będą tematy związane z teorią i praktyką eklezjalną. Głównym celem badań z zakresu teologii pastoralnej jest wypracowanie zasad i kryteriów działalności duszpasterskiej Kościoła w kontekście historii. Eklezjologia pozwala określić model teologiczny Kościoła w oparciu o wyniki badań teologii systematycznej i wyników badań nauk świeckich. Oryginalność teologii pastoralnej wynika z jej ukierunkowania na praktykę kościelną. Model pastoralny Kościoła, łącząc w sobie teorię z praktyką eklezjalną, pozwala ukazać codzienne życie i posłannictwo Kościoła w aspekcie nadprzyrodzonym i ludzkim.
Refleksja teologicznopastoralna, której celem jest stworzenie eklezjologii pastoralnej, ma do spełnienia trzy cele. Pierwszym jest poznanie Kościoła, który w różnych formach działalności (praktyki pastoralnej) realizowanej indywidualnie lub zespołowo na różnym stopniu zorganizowania strukturalnego (parafia, diecezja, Kościół episkopalny - Kościół w państwie, Kościół powszechny) wypełnia pośrednictwo zbawcze. Drugim celem jest badanie człowieka, którego powołuje Chrystus do uczestnictwa w zbawieniu i budowaniu królestwa Bożego w świecie. Wiedza o Kościele i o człowieku jest podstawą tworzenia modeli teoretycznych i praktycznych, co stanowi trzeci cel teologii pastoralnej. Ma ona status pełnoprawnej dyscypliny teologicznej, ponieważ czerpie z wiary zasady i kryteria działalności duszpasterskiej Kościoła w historii.
W teologii pastoralnej w centrum badań znajduje się Kościół, który wypełnia misję zbawczą w kontekście zewnątrz i wewnątrzkościelnych uwarunkowań. Natomiast Jan Paweł II uściślił cel misji Kościoła, a raczej wskazał na człowieka, który jest drogą Kościoła, ponieważ każdy bez wyjątku został odkupiony przez Chrystusa i z każdym człowiekiem Chrystus jest w jakiś sposób zjednoczony, nawet gdyby człowiek nie zdawał sobie z tego sprawy. Papież stawia też jasno sprezycowanie zadanie badawcze teologii, gdyż działalność Kościoła współczesnego wobec człowieka będzie tylko wtedy adekwatna, jeśli Kościół będzie miał wiedzę na temat jego aktualnej „sytuacji”. Jest to świadomość ciągle nowych możliwości rozwoju człowieka, ale jest to równocześnie związane koniecznością posiadania wiedzy na temat zagrożeń, które przeszkadzają temu, aby „życie ludzkie stawało się coraz bardziej ludzkie” i odpowiadało prawdziwej godności człowieka. W tym obszarze sytuuje się nowy problem badawczy teologii pastoralnej. Jest nim człowiek jako indywidulna, niepowtarzalna jednostka, która jednak może się prawidłowo rozwijać i realizować swoje powołanie osobowe, egzystencjalne, ale i chrześcijańskie w relacjach społecznych, w tym przede wszystkim w rodzinie, ale też we wspólnocie kościelnej.
Uwzględniając to nowe spojrzenie na Kościół, który ma służyć człowiekowi, można również na nowo zdefiniować teologię pastoralną z uwzględnieniem antropologii katolickiej; dzięki Papieżowi Franciszkowi została ona bardzo treściwie ubogacona elementami ekologicznymi. Obok tradycyjnej teologii pastoralnej, która powinna pozostać w służbie Kościołowi, jawi się potrzeba prowadzenia badań z teologii pastoralnej skupionych na człowieku jako istocie społecznej, której istnienie ma pełny sens jeśli uwzględni się jej eschatologiczne ukierunkowanie. Teologia pastoralna zajmuje się więc Kościołem z perspektywy człowieka powołanego do zbawienia, ale żyjącego w świecie. Nowym celem teologii pastoralnej jest zatem zdobywanie teoretycznej i praktycznej wiedzy o człowieku, która będzie mogła być wykorzystana do rozwiązywania nowych (aktualnych), ciekawych (intersujących) problemów dotyczących jego godności, praw osobowych, a także wartości, relacji, celu i sensu życia. W tak określony obszar badań teologii wpisuje się seminarium z teologii pastoralne i nauk pomocniczych.
W cyklu 2023/24_Z:
Studenci poznają problematykę prac powstających oraz już powstałych na seminarium, przedstawiają także własną próbę recenzji przeczytanej pracy, co pomoże im zaprezentować konkretny zakres swoich zainteresowań. Studenci będą przygotowywać i referować na seminarium wyniki badań w zakresie wybranego tematu pracy. Na seminarium będą również dyskutowane plany prac dyplomowych i rozpraw doktorskich. Studenci sukcesywnie prezentować będą kolejne rozdziały i paragrafy swojej pracy, przy czym promotor udziela im konsultacji i konkretnych wskazówek oraz koryguje niedociągnięcia. Studenci poznają także zasady tworzenia indywidualnych i zespołowych projektów naukowych spełniających wymogi konkursów organizowanych przez MEiN, NCN i NCBiR. |
W cyklu 2023/24_L:
Studenci poznają problematykę prac powstających oraz już powstałych na seminarium, przedstawiają także własną próbę recenzji przeczytanej pracy, co pomoże im zaprezentować konkretny zakres swoich zainteresowań. Studenci będą przygotowywać i referować na seminarium wyniki badań w zakresie wybranego tematu pracy. Na seminarium będą również dyskutowane plany prac dyplomowych i rozpraw doktorskich. Studenci sukcesywnie prezentować będą kolejne rozdziały i paragrafy swojej pracy, przy czym promotor udziela im konsultacji i konkretnych wskazówek oraz koryguje niedociągnięcia. Studenci poznają także zasady tworzenia indywidualnych i zespołowych projektów naukowych spełniających wymogi konkursów organizowanych przez MEiN, NCN i NCBiR. |
W cyklu 2024/25_L:
W intuicji autorów Konstytucji duszpasterskiej pojawiła się zapowiedź nowej jakości badań teologicznych w ścisłej współpracy z naukami świeckimi. „Sobór, podejmując to, czego uczył Sobór Watykański I, głosi, że «istnieje dwojaki, różny porządek poznania», mianowicie wiary i rozumu, i że Kościół nie wzbrania, «żeby w uprawianiu ludzkich umiejętności i nauk stosowano we własnym ich zakresie właściwe dla nich zasady i metody»; przeto «uznając ową słuszną wolność», potwierdza Kościół prawowitą autonomię kultury ludzkiej, a zwłaszcza nauk. To wszystko też wymaga, by człowiek, zachowawszy porządek moralny i wzgląd na powszechny pożytek, swobodnie mógł szukać prawdy i opinie swoją głosić i rozpowszechniać oraz uprawiać jakąkolwiek umiejętność, a wreszcie wymaga, żeby zgodnie z prawdą był informowany o wydarzeniach publicznych” (KDK 59). Jest to wyraźna zachęta do poszukiwania przez tradycyjną teologię pastoralną nowych celów i metod badawczych. |
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
W cyklu 2023/24_L: ECTS - 4 punkty, nakład pracy studenta - 120 godzin.
Podstawą uznania nakładu pracy studenta jest najpierw udział w zajęciach i aktywne włączanie się w dyskusję na tematy omawiane w wykładzie. Pod uwagę brane są również osobiste zainteresowania studenta przedstawianej problematyki wykładu prezentowane w czasie zajęć w wybranej przez studenta formie (przygotowany materiał pisemny, prezentacja, głos w dyskusji). Student ma prawo prosić też o osobiste konsultacje z wykładowcą i proponować alternatywne do stawianych wymagań sposoby wykazania znajomości tematu wykładu. W ocenie będzie również uwzględniana praca własna studenta i czas poświęcony na przygotowanie do zajęć, czytanie literatury, zwłaszcza osiągnięcia w realizowaniu praktyk, projektów i autorskich pomysłów związanych z tematyką wykładu. Do oceny końcowej zaliczane będzie także samokształcenie i wyniki osobistej kwerendy naukowej studenta na temat wykładu. Obowiązkowym zadaniem studenta będzie przygotowanie eseju na temat wybrany z listy zaproponowanej przez wykładowcę, jednak z możliwością przygotowania eseju na zaproponowany przez studenta, oryginalny temat mieszczący się w tematyce wykładu.
Udział w zajęciach dydaktycznych, prezentacje własnych wyników badań: 30 – 1
Kwerenda naukowa: 30 - 1
Praca własna z lekturą przedmiotową: 30 - 1
Przygotowanie eseju jako pracy pisemnej zaliczeniowej: 30 - 1
Nakład pracy studenta w godz.: 120
Liczba punktów ECTS: 4
| W cyklu 2023/24_Z: ECTS - 4 punkty, nakład pracy studenta - 120 godzin.
Podstawą uznania nakładu pracy studenta jest najpierw udział w zajęciach i aktywne włączanie się w dyskusję na tematy omawiane w wykładzie. Pod uwagę brane są również osobiste zainteresowania studenta przedstawianej problematyki wykładu prezentowane w czasie zajęć w wybranej przez studenta formie (przygotowany materiał pisemny, prezentacja, głos w dyskusji). Student ma prawo prosić też o osobiste konsultacje z wykładowcą i proponować alternatywne do stawianych wymagań sposoby wykazania znajomości tematu wykładu. W ocenie będzie również uwzględniana praca własna studenta i czas poświęcony na przygotowanie do zajęć, czytanie literatury, zwłaszcza osiągnięcia w realizowaniu praktyk, projektów i autorskich pomysłów związanych z tematyką wykładu. Do oceny końcowej zaliczane będzie także samokształcenie i wyniki osobistej kwerendy naukowej studenta na temat wykładu. Obowiązkowym zadaniem studenta będzie przygotowanie eseju na temat wybrany z listy zaproponowanej przez wykładowcę, jednak z możliwością przygotowania eseju na zaproponowany przez studenta, oryginalny temat mieszczący się w tematyce wykładu.
Udział w zajęciach dydaktycznych, prezentacje własnych wyników badań: 30 – 1
Kwerenda naukowa: 30 - 1
Praca własna z lekturą przedmiotową: 30 - 1
Przygotowanie eseju jako pracy pisemnej zaliczeniowej: 30 - 1
Nakład pracy studenta w godz.: 120
Liczba punktów ECTS: 4
| W cyklu 2024/25_L: ECTS - 4 punkty, nakład pracy studenta - 120 godzin.
Podstawą uznania nakładu pracy studenta jest najpierw udział w zajęciach i aktywne włączanie się w dyskusję na tematy omawiane w wykładzie. Pod uwagę brane są również osobiste zainteresowania studenta przedstawianej problematyki wykładu prezentowane w czasie zajęć w wybranej przez studenta formie (przygotowany materiał pisemny, prezentacja, głos w dyskusji). Student ma prawo prosić też o osobiste konsultacje z wykładowcą i proponować alternatywne do stawianych wymagań sposoby wykazania znajomości tematu wykładu. W ocenie będzie również uwzględniana praca własna studenta i czas poświęcony na przygotowanie do zajęć, czytanie literatury, zwłaszcza osiągnięcia w realizowaniu praktyk, projektów i autorskich pomysłów związanych z tematyką wykładu. Do oceny końcowej zaliczane będzie także samokształcenie i wyniki osobistej kwerendy naukowej studenta na temat wykładu. Obowiązkowym zadaniem studenta będzie przygotowanie eseju na temat wybrany z listy zaproponowanej przez wykładowcę, jednak z możliwością przygotowania eseju na zaproponowany przez studenta, oryginalny temat mieszczący się w tematyce wykładu.
Udział w zajęciach dydaktycznych, prezentacje własnych wyników badań: 30 – 1
Kwerenda naukowa: 30 - 1
Praca własna z lekturą przedmiotową: 30 - 1
Przygotowanie eseju jako pracy pisemnej zaliczeniowej: 30 - 1
Nakład pracy studenta w godz.: 120
Liczba punktów ECTS: 4 |
Poziom przedmiotu
Punkty ECTS
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Osiągnięcia studenta w zakresie zdobytej wiedzy, umiejętności i kompetencji będą oceniane według przyjętej w regulaminie skali ocen. Ponieważ tematyka teorii i praktyki eklezjalnej z założenia ma charakter interdyscyplinarny i stosowany, dlatego w ocenie końcowej będzie uwzględnione uczestnictwo i aktywność na zajęciach, a także umiejętności i kompetencje w proponowaniu oryginalnych, twórczych sposobów wykorzystania teorii w praktyce pastoralnej. Student powinien wykazać się również umiejętnością prowadzenia kwerendy naukowej i umieć kategoryzować zebrany materiał bibliograficzny. Student umie określić główny cel badawczy swojej pracy naukowej, potrafi wskazać jego aktualność i oryginalność. Student poznaje również różne metody naukowe, umie krytycznie analizować materiały bibliograficzne, potrafi wykorzystywać metodą porównawczą, a także umie syntetyzować i formułować wnioski praktyczne.
W zakresie wiedzy:
EK 1 - zdobywa konieczna wiedzę do podjęcia pracy naukowej. Poznaje metody pisania pracy naukowej; rozpoznaje i dokonuje kwalifikacji materiału na podstawie określonych metod badawczych na gruncie teologii i nauk empirycznych; posiada wiedzę dotyczącą formalnej i metodologicznej struktury pracy naukowej.
W zakresie umiejętności:
EK 2 - wykorzystuje zdobytą wiedzę. Na jej podstawie analizuje zebrany materiał badawczy; sporządza plan pracy naukowej, ustala kryteria i właściwości wobec przygotowywanych prac i opracowań.
W zakresie kompetencji:
EK 3 - posiada postawę krytyczna wobec treści opracowywanych przez siebie lub innych uczestników seminarium, wyraża swoje opinie i włącza się w dyskusje w ramach zajęć. Posiada także umiejętności pisania projektów badawczych.
Kryteria oceniania
EK 1.
Ndst (2): nie posiada podstawowej wiedzy dotyczącej pracy naukowej; nie zna żadnych metod pisania pracy naukowej
Dst (3): posiada podstawową wiedzę dotyczącą pracy naukowej; zna elementarne metody pracy naukowej, potrafi gromadzić materiał badawczy i dokonać jego klasyfikacji.
Db (4); interesuje się podejmowana problematyką; przygotowuje interesujące zagadnienia do pracy w ramach seminarium; dobrze opanował metody badawcze.
Bdb (5): rozwija się pod względem naukowym; podaje oryginalne tematy i ciekawe sposoby ich opracowania; posiada także wiedzę metodologiczną z innych dyscyplin
EK 2. W zakresie umiejętności:
Ndst (2): nie posiada podstawowych umiejętności pracy naukowej; nie potrafi tworzyć własnego warsztatu badawczego.
Dst (3): posiada umiejętność właściwego opracowania badanego materiału naukowego.
Db (4): proponuje i wprowadza rozwiązania problemów teologicznych; jest aktywny w dyskusjach w ramach seminarium naukowego; poszukuje odpowiedzi na postawione problemy.
Bdb (5): potrafi zaproponować oryginalne tematy pracy naukowej i posiada koncepcje ich rozwinięcia; poszukuje nowych metod pracy naukowej; permanentnie rozwija swój warsztat naukowo-badawczy.
EK 3. W ramach kompetencji społecznych:
Ndst (2): nie potrafi skorzystać z wiedzy
Dst (3): wdraża poznany materiał pobieżnie i ogólnikowo, nie rozwija metod pracy naukowo-badawczej.
Db (4): posiada umiejętność wykorzystania warsztatu badawczego do rozwiązań w duszpasterstwie lub w życiu społecznym
Bdb (5): potrafi pracować interdyscyplinarnie; śledzi zachodzą zmiany w problematyce nauki oraz jej metod. Wychodzi z inicjatywami nowych rozwiązań.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy
Literatura
Apanowicz J. , Metodologiczne uwarunkowania pracy naukowej: prace doktorskie, prace habilitacyjne, Warszawa, 2005.
Chmielewsk M., Poradnik doktoranta Wydziału Teologii KUL, Lublin 2007.
Myśków J. , Elementy metodyki pracy naukowej, "Studia Theologica Varsaviensia", 21(1983) nr 1, s. 221-259.
Napiórkowski C., Jak uprawiać teologię, Wrocław 1996.
Ozorowski M. , Przewodnik pisania pracy naukowe, Warszawa 1997
Seweryniak H., Metodyka uczenia się i pisania prac dyplomowych, Płock 2000.
R. KAMIŃSKI, Wprowadzenie do teologii pastoralnej, Lublin 1992.
R. KAMIŃSKI, Ujęcia teologii pastoralnej na Zachodzie w okresie posoborowym, „Zeszyty Naukowe KUL” 26(1983)3, s. 3-29.
Teologia pastoralna, pr. zb. pod red. R. Kamińskiego, tom 1 - Lublin 2000; tom 2 – Lublin 2002.
Teologia jest praktyczna, „Ateneum Kapłańskie” 82(1974)390 i 391.
A. Misiaszek, Teologia pastoralna, Gdańsk 1994.
F. WoronowskI, Zarys teologii pastoralnej, tom 1-3, Warszawa 1984-87.
F. Woronowski, Wprowadzenie do teologii pastoralnej, Lublin 1972.
D. Bourgeios, Duszpasterstwo Kościoła, Poznań 2001, s. 7-102.
F. Blachnicki, Teologia pastoralna ogólna, tom 1-2, Lublin 1970-71.
A. Zuberbier, Materiały do teorii teologii praktycznej, Warszawa 1974.
W cyklu 2023/24_Z:
Apanowicz J. , Metodologiczne uwarunkowania pracy naukowej: prace doktorskie, prace habilitacyjne, Warszawa, 2005. |
W cyklu 2023/24_L:
Apanowicz J. , Metodologiczne uwarunkowania pracy naukowej: prace doktorskie, prace habilitacyjne, Warszawa, 2005. |
W cyklu 2024/25_L:
Apanowicz J. , Metodologiczne uwarunkowania pracy naukowej: prace doktorskie, prace habilitacyjne, Warszawa, 2005. |
Uwagi
W cyklu 2023/24_L:
Nie dotyczy |
W cyklu 2024/25_L:
Nie dotyczy |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: