Kościół katolicki w dialogu z tradycyjnymi religiami Afryki WT-SST-KKD
Pierwsze spotkania z tradycyjnymi religiami afrykańskimi w Nubii czy Etiopii nie są zbyt dobrze udokumentowane. W relacjach europejskich XVI-XVIII w. wieku wyraźnie przebija się brak wiedzy o nich i ich deprecjonowanie. Nieco lepiej prezentuje się wiek XIX i pierwsza połowa XX wieku. Ale i w tym czasie – pomimo pierwszych, szerszych relacji i badań – widać fragmentaryczna i raczej negatywną perspektywę, co wyraża się w używanej wówczas terminologii na określenie tradycyjnych religii afrykańskich: „animizm”, „fetyszyzm”, „totemizm”, „poganizm”, „kult przodków”, itp. Odnotować tutaj trzeba, iż pierwsze opracowania – i zarazem pierwsze próby dowartościowania religii i kultur afrykańskich – wyszły spod pióra misjonarzy. Wyraźny przełom w spojrzeniu na tradycyjne religie afrykańskie w Kościele katolickim zaznaczył się podczas Soboru Watykańskiego II. Następujący po nim szereg dokumentów Kościoła katolickiego wyraźnie dowartościował nie tylko same tradycyjne religie afrykańskie jako takie, ale szereg wartości, które one prezentują.
1. Tradycyjne religie afrykańskie w dziejach refleksji teologicznej i w nauczaniu Magisterium Kościoła.
2. Struktury lokalnych wspólnot i etos.
3. Magia i religia.
4. Obrzędy łowieckie i pasterskie.
5. Obrzędy agrarne.
6. Obrzędy puryfikacyjne.
7. Obrzędy terapeutyczne.
8. Fenomen czarownictwa.
9. Obrzędy narodzinowe.
10. Obrzędy inicjacyjne.
11. Obrzędy małżeńskie.
12. Obrzędy pogrzebowe.
13. Duchy przodków.
14. Świat bóstw i herosów.
15. Istota Najwyższa.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Punkty ECTS
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
KKR2_ W01 zna poszerzoną terminologię z zakresu nauk o komunikacji międzykulturowej i międzyreligijnej, rozumie ich źródła oraz zastosowania w obrębie zbliżonych dyscyplin naukowych
KKR2_W02 ma pogłębioną wiedzę na temat nauk o komunikacji międzykulturowej i międzyreligijnej oraz metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi
KKR2_U01 potrafi posługiwać się różnorodnymi formami nawiązywania, podtrzymywania i pielęgnowania kontaktów w zakresie komunikacji międzykulturowej oraz międzyreligijnej
KKR2_U06 potrafi adekwatnie wykorzystywać bogactwo źródeł informacji w zakresie komunikacji międzykulturowej i międzyreligijnej, jak również dokonywać selekcji, oceny jakości i wiarygodności zebranych wiadomości
KKR2_K05 ma głębokie i utrwalone przekonanie o konieczności adekwatnego zachowania się wobec problematyki kulturowej i religijnej
Kryteria oceniania
Egzamin
Efekt kształcenia: zna główne zasady działalności ewangelizacyjnej, pastoralnej, katechetycznej i charytatywnej Kościoła katolickiego, dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego
Na ocenę:
Ndst (2): nie zna podstawowych pojęć i faktów z zakresu dialogu międzyreligijnego
Dst (3): zna podstawowe pojęcia i fakty z zakresu dialogu międzyreligijnego
Db (4): potrafi przedstawić podstawowe tendencje w dialogu międzyreligijnym, wskazać mechanizmy jego prowadzenia
Bdb (5): precyzyjnie wskazuje na złożoność procesów dialogu międzyreligijnego w czasie i przestrzeni
Efekt potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacji z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy teologicznej
Ndst (2): nie potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować podstawowych informacji z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytycznych sądów z wykorzystaniem wiedzy historyczno-misjologicznej
Dst (3): potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować podstawowe informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytycznych sądów z wykorzystaniem wiedzy historyczno-misjologicznej
Db (4): potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować szereg faktów z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytycznych sądów z wykorzystaniem wiedzy historyczno-misjologicznej
Bdb (5): potrafi ująć wiedzę historyczno-misjologiczną w wymiarze zderzenia kultur w ujęciu historycznym i geograficznym
Efekt kształcenia: ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów
Na ocenę:
Ndst (2): nie odczuwa potrzeby krytycznego i analitycznego spojrzenia na interdyscyplinarne rozwiązywanie problemów
Dst (3): analizuje jedynie pobieżnie interdyscyplinarność problemów powstałych w historii misji
Db (4): analizuje krytycznie tendencje istniejące w przekazach popularnych, aby podejmować świadome decyzje
Bdb (5): uważnie śledzi procesy ewangelizacji, analizuje je i wyciąga dojrzałe wnioski
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest osiągnięcie wszystkich założonych efektów kształcenia. O ocenie pozytywnej z przedmiotu decyduje liczba uzyskanych punktów z:
- egzaminu: dst – dst plus – 50-60%, db – db plus 60-85%, bdb – 85-100%;
- obecności na zajęciach: dst – od 60%; db – 60-95%, bdb – 95-100%.
Literatura
Komorowski Z., Kultury Czarnej Afryki, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1994.
Kurek A., Wierzenia i obrzędy Gidarów, ludu północnokameruńskiego. Studium historyczno-hermeneutyczne, Warszawa: [Akademia Teologii Katolickiej] 1988.
Mbiti J., Afrykańskie religie i filozofia, Przeł. K. Wiercińska, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1980.
Mbiti J.S., Concepts of God in Africa, London: S.P.C.K. 1970.
Piłaszewicz S., Religie Afryki, wyd. 2 zmienione, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2000.
Różański J., Kościół katolicki w dialogu z tradycyjnymi religiami afrykańskimi, Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum 2020.
Sokolewicz Z., Mitologia Czarnej Afryki, Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe 1986.
Szyjewski A., Religie Czarnej Afryki, Kraków: Wydawnictwo WAM 2005.
Urban J., Doświadczenie Boga u ludów Bantu, Warszawa: ATK 1987.
Zajączkowski A., Pierwotne religie czarnej Afryki, Warszawa: Książka i Wiedza 1965.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: