Teologia moralna - ogólna WT-SOP-TM1
Cele przedmiotu: przekazanie wiedzy na temat istoty moralności chrześcijańskiej oraz wyjaśnienie podstawowych zasad teologiczno-etycznych, które stanowią podstawy w rozwiązywaniu problemów moralnych.
Wymagania wstępne: Studenci powinni zdobyć wiedzę dotyczącą fundamentów moralności i teorii teologiczno-moralnych, aby mogli aktywnie uczestniczyć w wykładach z zakresu teologii moralnej szczegółowej.
Warunki zaliczenia:
Semestru zimowego: uczestnictwo w wykładach, przyswojenie treści wykładów i obowiązkowych lektur oraz zaliczenie w ciągu semestru kolokwium.
Tematy wykładane w semestrze zimowym:
1.Pojęcie, istota, zadania teologii moralnej.
2. Metody naukowe stosowane w uprawianiu teologii moralnej.
3. Teologia moralna w relacji do innych dyscyplin teologicznych i humanistycznych.
4.Dzieje myśli teologiczno-moralnej w Kościele powszechnym
a. Teologia moralna biblijna
b. Myśl teologicznomoralna w okresie patrystycznym (wiek I-VI)
• Ojcowie Apostolscy
• Ojcowie Kościoła zachodniego
• Ojcowie Kościoła wschodniego
• Złoty okres patrystyki
c. Teologia moralna średniowiecza
• Księgi pokutne (Libri poenitetiales VII-XI w.)
• Okres scholastyczny – średniowieczne syntezy: szkoły zakonne i sumy moralne
• Nominalizm Wilhelma Ockhama
d. Teologia moralna nowożytna
• Sumy spowiednicze (XII-XV w.)
• Pouczenia moralne (Institutiones morales XVI-XVIII w.) Wyodrębnienie się teologii moralnej jako samodzielnej dyscypliny teologicznej.
• Systemy moralne – rozkwit kazuistyki (XVII-XVIII w.)
• Okres nowoczesnych podręczników teologicznomoralnych (XVIII-XIX w.)
• Prekursorzy odnowy teologii moralnej: Sailer, Hirscher, Linsemann
• Neoscholastyczna teologia moralna
e. Teologia moralna w XX wieku. Soborowe postulaty dotyczące odnowy teologii moralnej
5. Zarys antropologii teologiczno-moralnej
a. Koncepcje osoby ludzkiej i źródła osobowej godności człowieka
b. Wolność osoby ludzkiej i jej zdolność do samostanowienia
c. Ukierunkowanie dynamiczne osoby ludzkiej
• Czasowy i historyczny charakter ludzkiej egzystencji
• Transcendencja człowieka
• Rozwojowość osoby ludzkiej
d. Wymiar społeczny ludzkiej egzystencji
• Człowiek istotą społeczną
• Solidarność międzyludzka
• Zasady współżycia społecznego: dobro wspólne, prawa osoby, zasada pomocniczości
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Punkty ECTS
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24_Z: | W cyklu 2019/20_Z: | W cyklu 2021/22_Z: | W cyklu 2020/21_Z: | W cyklu 2022/23_Z: | W cyklu 2024/25_Z: |
Efekty kształcenia
Studenci powinni zdobyć wiedzę dotyczącą fundamentów moralności chrześcijańskiej, tak aby mogli aktywnie uczestniczyć w późniejszych wykładach z zakresu teologii moralnej szczegółowej.
Powinni zapoznać się z podstawowymi pojęciami katolickiej teologii moralnej istotnymi dla wyjaśnienia i rozwiązywania dylematów moralnych.
Poznanie meandrów kształtowania się myśli teologicznomoralnej Kościoła powinno ułatwić im zrozumienie trudności jakie napotyka współcześnie przepowiadanie moralne Kościoła w niektórych kwestiach.
Kryteria oceniania
Studenci potrafią poprawnie i w sposób wyczerpujący odpowiedzieć na przedstawione tezy egzaminacyjne, wykazują znajomość treści lektur obowiązkowych.
Literatura
Literatura semestr zimowy:
Sobór Watykański II, Dekret o formacji kapłańskiej, nr 16.
S. Olejnik, Teologia moralna fundamentalna, Włocławek 1998, s.19-83 i 117-186.
J. Piegsa. Człowiek – istota moralna. Teologia moralna fundamentalna. Opole 2002.
Literatura uzupełniająca:
J.-M. Aubert, Jak żyć po chrześcijańsku w XX wieku, Warszawa 1986.
J. Fuchs, Teologia moralna, Warszawa 1974.
S. T. Pinckaers, Źródła moralności chrześcijańskiej, Poznań 1994.
J. Pryszmont, Historia katolickiej teologii moralnej, w: tenże: Historia teologii moralnej, Warszawa 1987, s.12-199.
Z. Sareło, Etyka autonomiczna w kontekście chrześcijańskim, w: Czy jest możliwa etyka uniwersalna? Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej, Siedlce 1994, s. 163-172.
Z. Sareło, Sumienie w relacji do prawa w nauczaniu Magisterium, Communio 14 (1994) nr 5, s.96-105.
Z. Sareło, Sumienie - zobowiązujący dar, w: Meandry etyki (red. Z. Sareło), Olecko, 2001, s.113-130.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: