Wprowadzenie do teologii pastoralnej WT-R-WTP
Treści merytoryczne: Jan Paweł II definiując w adhortacji apostolskiej "Pastores dabo vobis" teologię pastoralną (praktyczną) napisał, że jest ona "naukową refleksją o codziennym wzrastaniu Kościoła, w mocy Ducha Świętego w kontekście historii: a więc o Kościele jako powszechnym sakramencie zbawienia, jako znaku i żywym narzędziu zbawienia Jezusa Chrystusa, działającym przez słowo, sakramenty i posługę miłości. Teologia pastoralna jest nie tylko umiejętnością, zespołem wskazań, doświadczeń i metod. Ma status pełnoprawnej dyscypliny teologicznej, ponieważ czerpie z wiary zasady i kryteria działalności duszpasterskiej Kościoła w historii" (PDV 57).
Teologia pastoralna przeszła w swoim rozwoju historycznym głęboką ewolucję od nauki o obowiązkach i zadaniach duszpasterza do nauki o urzeczywistnianiu się Kościoła rozumianego jako wspólnota Ludu Bożego w konkretnej rzeczywistości historyczno-społecznej. Do jej głównych zadań należy wypracowywanie, w oparciu o Objawienie Boże i naukowe odczytanie warunkujących misję Kościoła znaków czasu, zasad, dyrektyw i programów pastoralnych realizowanych w duszpasterstwie oraz kształtowanie samoświadomości i odpowiedzialności wszystkich wiernych Kościoła za realizację jego misji.
W ramach zajęć zostanie przedstawiony rys historyczny teologii pastoralnej, jej posoborowe ujęcia, stosowane metody, relacja do innych dyscyplin naukowych. Zwrócona też zostanie uwaga na komplementarność teologii pastoralnej i duszpasterstwa. Zgodnie z nauczaniem bł. Jana Pawła II zawartym w przywoływanej już adhortacji, wiedzę zdobytą w czasie jej studiowania należy wykorzystywać w zastosowaniach praktycznych, to jest w określonych formach posługi duszpasterskiej (PDV 57). Nie można więc uprawiania teologii pastoralnej rozpatrywać jako cel sam w sobie, ale w perspektywie zastosowania owoców pracy w działalności duszpasterskiej Kościoła.
Metody oceny: Podstawą zaliczenia przedmiotu jest twórcza obecność na zajęciach oraz egzamin ustny obejmujący znajomość treści wykładu i obowiązkowych lektur.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Punkty ECTS
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
- wyjaśnia istotę i zadania teologii pastoralnej
- tłumaczy historyczne uwarunkowania kształtowania się i rozwoju t. p.
- zna paradygmaty postępowania badawczego wykorzystywane we współczesnym uprawianiu t. p.
- opisuje relacje między t. p. a innymi dziedzinami naukowymi
UMIEJĘTNOŚCI
- tworzy modele działalności duszpasterskiej Kościoła w oparciu o znane paradygmaty badawcze t. p.
- zachowuje otwartość na nowe propozycje rozwiązań metodologicznych
- zdolny do twórczych poszukiwań w wykorzystywaniu osiągnięć nauk pozateologicznych w dialogu z t. p.
- potrafi z Magisterium wyprowadzać normy i zasady działalności zbawczej Kościoła
KOMPETENCJE
- wykazuje kreatywność w poszukiwaniu nowych rozwiązań metodologicznych
- docenia interdyscyplinarne podejście do rozwiązywania problemów metodologicznych
- zdolny do współpracy z przedstawicielami innych nauk
Kryteria oceniania
Opis punktów ECTS:
- obowiązkowy udział w wykładzie
- praca pisemna
Literatura
Lektury obowiązkowe:
II Sobór Watykański, Konstytucja dogmatyczna o Kościele "Lumen gentium".
II Sobór Watykański, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym "Gaudium et spes".
Jan Paweł II, Posynodalna adhortacja apostolska o powołaniu i misji świeckich w Kościele i świecie "Christifideles laici", Watykan 1988.
Jan Paweł II, Posynodalna adhortacja apostolska o formacji kapłanów we współczesnym świecie "Pastores dabo vobis", Watykan 1992.
an Paweł II, Posynodalna adhortacja apostolska o Jezusie Chrystusie, który żyje w Kościele jako źródło nadziei dla Europy "Ecclesia in Europa", Watykan 2003.
Hajduk R., Apologetyka pastoralna. Duszpasterska odpowiedź Kościoła na wyzwania czasów współczesnych, Kraków 2009.
Kamiński R. (red.), Teologia pastoralna fundamentalna, t. 1, Lublin 2000.
Lektury uzupełniające:
Blachnicki F., Teologia pastoralna ogólna, cz. 1-2, Lublin 1970-1971.
Kamiński R., Drożdż H. (red.), Duszpasterstwo specjalne, Lublin 1998.
Kamiński R., Działalność zbawcza Kościoła w teorii i praktyce pastoralnej, Lublin 2007.
Kamiński R., Przygoda W., Fiałkowski M. (red.), Leksykon teologii pastoralnej, Lublin 2006.
Kamiński R. (red.), Teologia pastoralna szczegółowa, t. 2, Lublin 2000.
Mierzwiński B., Teologia pastoralna czy teologia praktyczna. Spór o nazwę czy o koncepcję?, "Ateneum Kapłańskie" 97:2005, nr 576, s. 224-233.
Mikołajec J. (red.), Status naukowy teologii pastoralnej. Materiały z sympozjum polskich pastoralistów, Nysa 8-9 października 2001, Opole 2003.
Przygoda W., Paradygmaty metodologiczne we współczesnej teologii pastoralnej, "Teologia Praktyczna" 10:2009, s. 31-43.
Woronowski F., Zarys teologii pastoralnej, t.1-3, Warszawa 1984 (t. 1), 1986 (t. 2), 1988 (t. 3).
Zuberbier A., Materiały do teologii praktycznej, Warszawa 1974.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: