Stages of spiritual life development WT-KRS-F-SS

Nauka Klemensa z Aleksandrii o trzech stopniach rozwoju chrześcijanina znajduje się w jego dziełach, głownie w "Stromatach", sa tez aluzje do tego zagadnienia w innych dziełach, czyli w "Protreptyku" oraz w "Pedagogu". Program Klemensa nawiązuje to greckiego systemu edukacji (paidea hellenike)
Główne założenie Klemensa : cala pedagogika chrześcijańska dokonuje sie w Kościele, który jest rozumiany jako Szkoła Logosu (Didaskaleion tou Logou).
Głównym Nauczycielem jest sam Chrystus (Megalos Didaskalos). Klemens wyznacza trzy etapy formacji (trzy poziomy). Calosc formlacji okreskal Klemens jako "program agape" (miłości dojrzalej)
Wykład I
Etap początkowy. Uczniów na tym etapie Klemens określa jako "chorzy" (sklerokardioi); ci ludzie już uwierzyli w Chrystusa, ale jeszcze nie poznali Jego nauki, ani tez jeszcze nie oczyścili się od takich rzeczy jak namiętności (zazdrość, gniew, nieuporządkowana seksualność oraz od kontaktu z magia czy wróżbami). Musza oni zdobyć odpowiednia wiedze oraz podjąć prace nad moralnym oczyszczeniem. Powinni się modlić stosując przede wszystkim modlitwę ustna.
Nauka Klemensa, jak i innych teologów okresu patrystycznego, bazowała na trychotomicznej wizji człowieka: sarks (soma), psyche; nous (pneuma). Wiadomo, ze te elementy nie zawsze działają harmonijnie; czasem strona fizyczna jest zdrowa, a intelekt bardzo slaby; czasem intelekt jest sprawny, a są perturbacje psychiczne. Ważnym zagadnieniem duszpasterskim jest troska o ludzi niepełnosprawnych tak fizycznie, jak i intelektualnie oraz psychicznie.
Wykład II
II - Etap średni. Uczniów na tym etapie określa Klemens jako "wierni słudzy" (pistoi douloi). Przeszli oni oczyszczenie w ogólnym znaczeniu oraz zdobyli podstawowa wiedze religijna. Głównym ich zadaniem na tym etapie jest przestrzeganie przykazań Bożych. Są to na ogol dobrzy chrześcijanie; to jest większość wierzących i członków Kościoła, zapewne w każdym czasie i w każdym kraju. Tacy ludzie wszakże wymagają opieki duszpasterskiej; gdyby ich zostawić bez opieki, to po pewnym czasie mogli by ulec wpływom środowiska, a do ich religijności dostałyby się wpływy pogańskie i różne wypaczenia. Powinni oni stosować modlitwę ustna, ale tez mogą sięgać po "lectio divina" oraz medytacja; zapewne nie wszyscy są do tego zdolni. Wyksztalcenie ogólne odgrywa w systemie Klemensa dużą role. Obecnie formacje w seminarium poprzedza szkoła średnia, a kurs filozofii poprzedza wykłady z teologii.
III- Trzeci etap. Uczniów tej grupy określa Klemens jako "przyjaciele Boga" oraz "prawdziwi gnostycy", Maja oni dogłębne poznanie spraw nadprzyrodzonych, często posiadają doświadczenie mistyczne. Tacy ludzie obficie korzystają z darów Ducha Świętego, posiadają różne charyzmaty, wykazują wielka aktywność i kreatywność. Są niezłomni w sprawach moralnych. Posiadają oni dar kontemplacji (theoria). To są ludzie, którzy osiągnęli agape dojrzałą (agape teleia). Można ich określać jako "świeci". Mogą być przewodnikami dla innych. Tacy ludzie są obecnie kanonizowani. Ten podział ludzi na trzy grupy czy formacji chrześcijańskiej na trzy etapy przyjął się w późniejszych wiekach; mistycy mówili o "via purgativa", "via iilluminativa" i "via unitiva".