Sekty i nowe ruchy religijne WT-FWD-SNR
Tematyka zajęć
Blok: Pojęcie i społeczno-kulturowy wymiar sekt i nowych ruchów religijnych
1. Geneza i charakterystyka sekt i nowych ruchów religijnych
1.1. Kwestie terminologiczne i systematyka
1.2. Uwarunkowania powstawania i rozwoju sekt i nowych ruchów religijnych
1.3. Podział sekt i nowych ruchów religijnych oraz ich główne cechy
1.4. Przyczyny atrakcyjności
1.5. Przykłady oraz charakterystyka polskich sekt i nowych ruchów religijnych
2. Sekty i nowe ruchy religijne jako fenomen kulturowo-religijny
2.1. Formy patologii społecznej w sektach i nowych ruchach religijnych
2.2. Zjawisko konwersji
2.3. Społeczne reakcje na sekty i nowe ruchy religijne
3. Obraz sekt i nowych ruchów religijnych w mediach
3.1. Prasa
3.2. Radio
3.3. Telewizja
3.4. Internet
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Kod dostępu do przedmiotu na MS TEAMS: bh2dk4z
Wiedza
Student:
- ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej teologii, w szczególności w zakresie studiowanej specjalności teologicznej; jest w stanie rozwijać tę wiedzę i twórczo stosować ją w działalności edukacyjnej i środowiskowej;
- zna podstawową terminologię biblijną i teologiczną oraz jej korzenie grecko-łacińskie;
- ma uporządkowana, pogłębioną wiedzę, obejmującą teorie i metody studiowanej specjalizacji teologicznej;
- zna główne zasady działalności ewangelizacyjnej, pastoralnej, katechetycznej i charytatywnej Kościoła katolickiego, dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego;
- ma pogłębioną znajomość współczesnego nauczania Kościoła katolickiego w zakresie teologii biblijnej, systematycznej i praktycznej;
- ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach teologii z innymi dziedzinami nauki, zwłaszcza z naukami humanistycznymi i społecznymi;
- zna procesy i uwarunkowania rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożenia;
- rozumie kulturotwórczą rolę Kościoła i teologii, zarówno w aspekcie historycznym, jak i społecznym.
Umiejętności
Student:
- potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem ogólnej wiedzy teologicznej;
- posiada podstawowe umiejętności badawcze w zakresie analizy tekstów biblijnych i teologicznych, umiejętność wykorzystania (w ogólnym zakresie) metod i narzędzi badawczych służących do ich właściwej interpretacji;
- posiada umiejętność interpretowania podstawowych źródeł istotnych dla badań biblijnych i teologicznych, z wykorzystaniem tekstów obcojęzycznych;
- umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze oraz podejmować autonomiczne działania zmierzające do rozwijania zdolności i kierowania własnym rozwojem osobowym i karierą zawodową;
- posiada umiejętność integrowania wiedzy z różnych dyscyplin, zwłaszcza w zakresie nauk humanistycznych i społecznych;
- posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji dotyczącej zagadnień biblijnych, teologicznych i życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów zaczerpniętych z literatury, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań;
- umie prowadzić dialog światopoglądowy, ekumeniczny i międzyreligijny szczególnie w ramach interpretacji Biblii;
- posiada umiejętność formułowania opinii krytycznych o wytworach kultury na podstawie wiedzy biblijnej i teologicznej oraz własnego doświadczenia a także umiejętność ich prezentacji w różnych formach i w różnych mediach;
- potrafi nawiązywać współprace z różnymi podmiotami
działalności edukacyjno-wychowawczej, kulturalnej, społecznej i
charytatywnej;
- potrafi twórczo włączyć się w różne formy działalności
ewangelizacyjnej, pastoralnej, katechetycznej i charytatywnej
Kościoła katolickiego.
Kompetencje społeczne
Student:
- ma krytyczną świadomość poziomu własnej dojrzałości osobowej, nabytej wiedzy i umiejętności;
- rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny;
- potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania i potrafi przewidywać wielokierunkowe skutki swojej działalności;
- ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów;
- identyfikuje i rozstrzyga dylematy, zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne, związane z życiem indywidualnym i społecznym;
- ma świadomość własnej, indywidualnej odpowiedzialności za kształt życia społecznego, kultury, dziedzictwa chrześcijańskiego;
- uczestniczy w życiu kulturalnym i interesuje się aktualnymi wydarzeniami kulturalnymi.
Kryteria oceniania
Ocena końcowa obejmuje:
- aktywne uczestnictwo w zajęciach;
- rozmowę lub pracę pisemną śródsemestralną;
- egzamin w postaci rozmowy.
Literatura
Barker E., Nowe ruchy religijne, wyd. 2, Kraków 2012.
Bartczak J., Fenomen sekt religijnych – rozważania na temat przyczyn atrakcyjności sekt religijnych, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo” 2009 nr 2, s. 33-55.
Bartnicki M., Obraz sekt w dyskursie publicznym na podstawie analizy artykułów prasowych z lat 2000-2007, „Studia Medioznawcze” 2008 nr 1, s. 66-77.
Beźnic Sz., Sekty w opinii Polaków – badania Demoskopu, „Nomos” 2002 nr 39-40, s. 99-120.
Brożyniak R., Winiarczyk-Kossakowska M., Mniejszości wyznaniowe. Prawo wewnętrzne (statutowe), Warszawa 2014.
Bukowska-Pastwa A., Patologie związane z działalnością sekt religijnych, „Zeszyty Naukowe Collegium Civitas” 2011 nr 18, s. 121-152.
Chrzczonowicz P., Sekty destrukcyjne. Wybrane zagadnienia prawne, kryminologiczne i społeczne, Toruń 2013.
Chrzczonowicz P., Kamiński I. (red.), Sekty i nowe ruchy religijne – wolność czy zniewolenie? Zagadnienia interdyscyplinarne, Toruń 2012.
Doktór T., Nowe ruchy religijne i parareligijne w Polsce. Mały słownik, Warszawa 1999.
Gajewski M. (red.), Grupy kultowe. Uwarunkowania społeczne, Kraków 2012. Grzymała-Moszczyńska H., Społeczne reakcje na nowe ruchy religijne (nrr), „Nomos” 2002 nr 39-40, s. 55-66.
Hryciuk D., Sposoby prezentacji sekty na przykładzie wybranych filmów,„Biuletyn Edukacji Medialnej” 2009 nr 1, s. 32-40.
Ibek M., Obraz sekt w polskiej prasie katolickiej na podstawie wybranych tytułów z lat 1989-1994, „Nomos” 1996 nr 14, s. 59-103.
Kuncewicz D., Sekty – panorama definicji, „Społeczeństwo i Rodzina” 3(2006) nr 2, s. 111-119.
Libiszowska-Żółtkowska M., Konwertyci nowych ruchów religijnych, Lublin 2003.
Libiszowska-Żółtkowska M., Kościoły i związki wyznaniowe w Polsce. Mały słownik, Warszawa 2001.
Libiszowska-Żółtkowska M., Nowe ruchy religijne w zwierciadle socjologii, Lublin 2001.
Libiszowska-Żółtkowska M., Wokół definicji i kategoryzacji nowych ruchów religijnych, „Kultura i Społeczeństwo” 51(2007) nr 2, s. 199-217.
Moczuk E., Mikrut G., Sekty jako zjawisko społeczne, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Prawo” 2005 nr 3, s. 229-261.
Nowak W., Ropiak S. (red.), Sekty jako wyzwanie społeczne i religijne, Olsztyn 2005.
Romańczuk-Grącka M., Kryminologiczne aspekty sekt destrukcyjnych, Olsztyn 2008.
Stachowski Z. (red.), Sekty czy nowe ruchy religijne. Wybrane zagadnienia, Tyczyn 2005.
Szarszewski P., Antykultowy wizerunek nowych ruchów religijnych w perspektywie rzeczywistości medialnej, Poznań-Opole 2010.
Wojtkowiak M., Sekta jako środowisko realizacji potrzeb podmiotowych i społecznych, „Zeszyty Wszechnicy Świętokrzyskiej” 2004 nr 19, s. 153-162. Wołpiuk A., Przyczyny i motywy przynależności do sekt i nowych ruchów religijnych, Kraków 2006.
Zimniak-Hałajko M., Raj oswojony. Antropologia nowych ruchów religijnych, Gdańsk 2003.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: