Wprowadzenie do liturgii w katechezie WT-FW-WL
Treści merytoryczne:
Przedmiot obejmuje dwa główne bloki tematyczne:
- Zagadnienia dotyczące rozumienia liturgii Kościoła, jej teologii, celebracji, przestrzeni liturgicznej, symboliki i prawa liturgicznego oraz uczestnictwa w liturgii.
- Wykład obrzędów Mszy Świętej – objaśnienie symboliki i teologii poszczególnych części Mszy, działań, znaków i modlitw.
Spis tematów:
1. Pojęcie liturgii w „Mediator Dei”, Konstytucji o liturgii i w Katechizmie Kościoła Katolickiego. Liturgia a pobożność ludowa.
2. Sposoby obecności Chrystusa w liturgii. Potrójna norma liturgiczna.
3. Liturgia jako źródło katechezy Kościoła. Katechumenalna inspiracja katechezy w świetle Dyrektorium o katechizacji Papieskiej Rady ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji (2020).
4. Pierwotna tradycja liturgiczna Kościoła. Rodziny liturgiczne w Kościele wschodnim i zachodnim.
5. Księgi liturgiczne.
6. Elementy naturalne w liturgii.
7. Naczynia i szaty liturgiczne.
8. Przestrzeń liturgiczna i jej ukształtowanie.
9. Rozwój liturgii Mszy Świętej. Nazwy i formy Eucharystii.
10. Zgromadzenie liturgiczne wspólnotą osób w działaniu – uczestnictwo w liturgii.
11. Obrzędy Mszy Świętej – obrzędy wstępne.
12. Liturgia słowa.
13. Liturgia eucharystyczna.
14. Liturgia rozesłania – Eucharystia za życie świata. Kult Eucharystii poza Mszą Świętą.
15. Postawy i gesty w liturgii.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23_L: | W cyklu 2020/21_Z: | W cyklu 2024/25_L: |
Efekty kształcenia
Kod do przedmiotu w MS TEAMS: 0kmslld
Udział w wykładach jest obowiązkowy i stanowi podstawę dopuszczenia studenta do egzaminu końcowego.
Przygotowanie prezentacji multimedialnej lub referatu na zadany wcześniej temat (50% procent oceny końcowej)
Egzamin ustny z całości materiału przedstawionego podczas wykładów (50% oceny końcowej).
Egzamin ustny w formie zdalnej w MS Teams.
Przygotowanie prezentacji multimedialnej na wskazany przez wykładowcę temat, jej przedstawienie podczas zajęć i udzielenie odpowiedzi na pytania postawione przez wykładowcę i studentów. Prezentacje są przesyłane jako zadanie w MS Teams i tam archiwizowane oraz oceniane. Podstawą dopuszczenia do egzaminu końcowego jest obecność na zajęciach i czynny w nich udział.
Kryteria oceniania
Metody oceniania: aktywny udział w wykładach, przygotowania prezentacji lub referatu, egzamin ustny z całości materiału (egzamin w formie zdalnej w MS Teams). Przy ocenienie prezentacji multimedialnej bądź referatu będzie brane pod uwagę wykorzystanie tekstów źródłowych oraz literatury przedmiotu (praca powinna być odpowiednio udokumentowana).
EK 1 określany jako wykazuje uporządkowaną i pogłębioną wiedzę z zakresu liturgii i liturgiki
Na ocenę:
Ndst (2): nie zna pojęcia liturgii i sposobów obecności Chrystusa w liturgii, nie zna obrzędów Mszy Świętej, nie zna symboliki liturgicznej;
Dst (3): zna pojęcie liturgii i wymienia sposoby obecności Chrystusa w liturgii, orientuje się w przebiegu Mszy Świętej, posiada elementarną wiedzę w zakresie symboliki liturgicznej;
Db (4): zna pojęcie liturgii i orientuje się w ewolucji definicji liturgii od jej określenia w Mediator Dei aż po KKK; przedstawia i omawia strukturę Mszy Świętej ukazując symbolikę poszczególnych obrzędów; wymienia księgi liturgiczne, dobrze orientuje się w symbolice naczyń, szat i przestrzeni liturgicznej;
Bdb (5): zna pojęcie liturgii i dostrzega różnice w definicji liturgii od jej określenia w Mediator Dei aż po KKK, zna korelacje pomiędzy liturgią a katechezą i przedstawia je w oparciu do dokumenty Kościoła; wie czym jest potrójna norma liturgiczna, bardzo dobrze orientuje się w zagadnieniach związanych z przestrzenią liturgiczną i dostrzega kontekst historyczno-kulturowy liturgii; posiada ugruntowaną wiedzę jeśli chodzi o dzieje Mszy Świętej, jej przebieg oraz symbolikę poszczególnych obrzędów.
EK 2 określany jako umiejętności z zakresu liturgii i liturgiki fundamentalnej
Ndst (2): nie umie zdefiniować liturgii, nie umie wymienić sposobów obecności Chrystusa w liturgii; nie umie omówić przebiegu Mszy Świętej i wyjaśnić symboliki poszczególnych jej obrzędów; nie umie wymienić ksiąg liturgicznych;
Dst (3): umie zdefiniować liturgię, umie wymienić sposoby obecności Chrystusa w liturgii, umie omówić strukturę Mszy Świętej i wyjaśnić symbolikę jej obrzędów; umie wymienić podstawowe księgi liturgiczne, naczynia i szaty liturgiczne;
Db (4): umie przedstawić różne definicję liturgii i ukazać różnice między nimi, umie wymienić sposoby obecności Chrystusa w liturgii, umie przedstawić dzieje, strukturę Mszy Świętej i wyjaśnić symbolikę jej poszczególnych obrzędów; umie posłużyć się normami liturgicznymi w celu wyjaśnienia problemów praktycznych, podaje argumenty i formułuje wnioski w dyskusji nad zagadnieniami szczegółowymi związanymi z celebracji Mszy Świętej oraz szeroko rozumianą symboliką liturgiczną;
Bdb (5): umie ukazać ewolucję definicji liturgii odwołując się do dokumentów Magisterium Kościoła, umie wyjaśnić korelacje pomiędzy liturgią a katechezą w oparciu o analizę dokumentów Magisterium Kościoła; umie swobodnie podawać argumenty i formułować trafne wnioski w dyskusji nad problemami szczegółowymi związanych z celebracją liturgiczną oraz szeroką rozumianą symboliką przestrzeni liturgicznej, symboliką naczyń oraz szat liturgicznych wskazując na uwarunkowania historyczno-kulturowe; umie posłużyć się normami liturgicznymi w celu wyjaśnienia problemów praktycznych;
Literatura
Spis zalecanych lektur:
Literatura podstawowa:
Konstytucja o liturgii Soboru Watykańskiego II, w: Sobór Watykański II. Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Poznań 2002;
Katechizm Kościoła Katolickiego 2002;
Pius XII, Encyklika Mediator Dei, Kielce 1948.
Papieska Rada ds. Nowej Ewangelizacji, Dyrektorium o katechizacji, Kielce 2020.
S. Czerwik, Pojęcie liturgii według dokumentów reformy soborowej i nowego Katechizmu Kościoła Katolickiego, w: Misterium liturgii w Katechizmie Kościoła Katolickiego, red: J.J. Kopeć, H. Sobeczko, R. Pierskała, Sympozja 8, Opole 1995, s. 15-33.
B. Nadolski, Liturgika, t. I: Liturgika fundamentalna, Poznań 2014.
B. Nadolski, Liturgika, t. IV: Eucharystia, Poznań 2011.
B. Nadolski, Wprowadzenie do liturgii, Kraków 2004.
M. Kunzler, Liturgia Kościoła, Poznań 1999.
T. Sinka, Symbole liturgiczne, wyd. II (poprawione), Kraków 2001.
M. Zachara, Msza Święta: Liturgiczne ABC, Warszawa 2018.
Literatura uzupełniająca:
Mysterium Christi, t. I: Fundamentalne rzeczywistości liturgii, red. W. Świerzawski, Zawichost-Kraków-Sandomierz 2012.
M. Feuillet, Leksykon symboli liturgicznych, Poznań 2006.
B. Nadolski, Leksykon symboli liturgicznych, Kraków 2010.
B. Nadolski, Msza Święta, Kraków 2013.
J. Nowak, Apostolski wymiar liturgii. Studium teologiczno-liturgiczne w świetle Konstytucji „Sacrosanctum Concilium”, Poznań 1999.
M. Zachara, Krótka historia mszału rzymskiego, Warszawa 2014.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: