Pedagogika ogólna WSR-NR-D-PE1

(1) Zajęcia organizacyjne – zapoznanie z celami/założeniami zajęć oraz ich organizacją. Omówienie i przedstawienie szczegółowych treści zajęciowych oraz metod dydaktycznych. Prezentacja wymagań i warunków dotyczących zaliczenia oraz sposobów weryfikacji efektów kształcenia. Omówienie i przegląd literatury przedmiotu.
(2) Pedagogika jako nauka. Pojęcie i przedmiot pedagogiki. Struktura nauk pedagogicznych. Naukowość wiedzy o wychowaniu.
(3) Pedagogika ogólna i jej rozumienia. Wąskie i szerokie rozumienia pedagogiki ogólnej. Różnice w pojmowaniu zakresu i znaczenia pedagogiki ogólnej i jej roli. Pedagogika ogólna a teoria wychowania. „Ogólność” pedagogiki ogólnej.
(4) Etymologia pojęcia wychowanie. Systematyzowanie wiedzy o wychowaniu.
(5) Teleologia wychowania. Cele wychowania w pedagogice. Pedagogiczne rozumienie źródeł celów wychowania.
(6) Podstawowe kategorie pedagogiczne. Edukacja i socjalizacja. Kształcenie a wychowanie. Uczenie, uczenie się, nauczanie.
(7) Normy i zasady wychowania. Definicje, rozumienia, propozycje.
(8) Wychowanie jako działanie. Planowanie i organizowanie oddziaływań wychowawczych.
(9) Wychowanie jako proces. Rozumienie wychowania jako procesu – struktura, przebieg, organizacja procesu wychowania.
(10) Wychowanie jako pomoc. Wspierające, pomagające i terapeutyczne aspekty wychowania. Poradnictwo pedagogiczne jako forma pomocy.
(11) Wychowanie jako samorealizacja – samowychowanie. Samowychowania jako podstawa formacji osobowościowej. Prawidłowości procesu samowychowania. Aktywności samowychowawcze.
(12) Wychowanie jako formacja duchowa. Personalizm pedagogiczny – pedagogika personalistyczna. Rozumienia, zastosowania, problemy.
(13) Wychowanie jako ideologizacja i indoktrynacja. Ideologiczne podejścia do procesu wychowania.
(14) Granice wychowania. Możliwości i granice oddziaływań wychowawczych i ich źródła. Kontrowersje, krytyka, podejścia. Błędy i nieprawidłowości procesu wychowania.

W cyklu 2021/22_L:

Tematyka wykładu
1. Podstawowe terminy i rozróżnienia: terminologia i źródła,
- przedmiot pedagogiki
- definiowanie wychowania
- składniki wychowania
2. Rodzice i rodzina jako paradygmat pedagogiki, instytucjonalny wymiar pedagogiki
3. Metody pedagogiki - metody aktywizujące
- metody pedagogii osoby
- metoda skautungu
4. Ważniejsze zagadnienia i problemy pedagogiczne i wychowawcze
- autorytet, władza,
- posłuszeństwo, przymus,
- ryzyko w wychowaniu12. Kryzys wychowania;
- rządzenie, rozkazywanie – o J. Woroniecki
5. Współczesne nurty pedagogiczne – kontrowersje
6. Podsumowanie - najważniejsze tendencje współczesności

Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się

pedagogika

E-Learning

E-Learning (pełny kurs)

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

Wykłady w formie stacjonarnej - 30 godzin Samodzielna lektura literatury przygotowanie się do zajęć - 20 godzin Przygotowanie się do egzaminu oraz egzamin - 20 godzin Razem 70 godzin, 3 ECTS

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

NRL_W01, NRL_W02,NRL_W04

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/23_L:

W cyklu 2021/22_L:

W cyklu 2019/20_Z:

W cyklu 2020/21_L:

Efekty kształcenia

Student zna i rozumie:
- terminy i pojęcia pedagogiczne oraz ich zastosowanie w dyscyplinach pokrewnych na poziomie rozszerzonym,
- współczesne kierunki rozwoju pedagogiki, jej nurty i systemy pedagogiczne oraz jej historyczne i kulturowe uwarunkowania.
Student posiada pogłębioną i uporządkowaną wiedzę na temat podstaw filozofii wychowania i aksjologii pedagogicznej.
Student potrafi:
- integrować i wykorzystać wiedzę teoretyczną z zakresu nauk społecznych i humanistycznych w celu analizowania, interpretowania i wyjaśniania złożonych zjawisk pedagogicznych,
- wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki, w tym pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej oraz psychologii w planowaniu, realizacji i ewaluacji procesu dydaktycznego, wychowawczego w przedszkolu i szkole.
Student jest gotów do:
- okazywania szacunku dla godności każdego człowieka, posługiwania się uniwersalnymi zasadami i normami etycznymi w pedagogicznej działalności zawodowej,
- prezentowania postawy refleksyjnego praktyka.

Opis ECTS:
- udział w wykładach prowadzonych synchronicznie z pomocą MS Teams – 30 godzin,
- wykonywania zadań i quizów na platformie e-learningowej Moodle – 10 godzin,
- czytanie wyznaczonej literatury – 20 godzin,
- przygotowanie do egzaminu końcowego w formie testu online – 15 godzin.

Kryteria oceniania

Ocena 3 (dst) – student w ograniczonym stopniu posiada świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, nie w pełnym zakresie rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, w ograniczonym stopniu dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, w niepełnym zakresie wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia, w ograniczonym stopniu ma przekonanie o konieczności postępowania w sposób etyczny i profesjonalny.
Ocena 4 (db) – student posiada świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje ogólnej samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza podstawowe kierunki własnego rozwoju i kształcenia, ma przekonanie o konieczności postępowania w sposób etyczny i profesjonalny.
Ocena 5 (bdb) – student w pełni posiada świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, w pełni rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje szczególowo samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia, ma przekonanie o konieczności postępowania w sposób etyczny i profesjonalny, bardzo często angażuje się w przebieg prowadzonych zajęć biorąc udział w dyskusjach, formułuje własne wypowiedzi oraz konstruktywne uwagi krytyczne.

Do zaliczenia wykładu wymagane jest:
1. obecność i aktywny udział w zajęciach
2. zaliczenie kolokwium.

Metody realizacji i weryfikacji:
Efekty wiedzy:
Realizacja: metody dydaktyczne – wykład informacyjny i konwersatoryjny, indywidualna lektura literatury przedmiotu
weryfikacja: kolokwium
Efekty umiejętności:
Realizacja: metody dydaktyczne – wykład konwersatoryjny, lektura literatury przedmiotu
weryfikacja - praca semestralna, obserwacja aktywności studentów
Efekty kompetencji społecznych:
Realizacja: metody dydaktyczne – dyskusja, lektura literatury przedmiotu
weryfikacja – obserwacja pracy i aktywności studentów podczas zajęć, bieżąca informacja zwrotna

Literatura

PODSTAWOWA
• Kwieciński Z., Śliwerski B. (2005), Pedagogika – podręcznik akademicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Nowak, M. (2008) Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa.
• Łobocki, M. (2009) Teoria wychowania w zarysie. Impuls, Kraków.
• Śliwerski, B. (2005) Współczesne teorie i nurty wychowania. Impuls, Kraków.
• Śliwerski, B. (2012) Pedagogika jako (nie-)gorsza inna nauka. Studia Edukacyjne, 28/2013.
• Śliwerski, B. (2012) Pedagogika ogólna. Impuls, Kraków.
• De Tchórzewski, A. M. (2012) Wstęp do teorii wychowania. Ignatianum, Kraków.
UZUPEŁNIAJĄCA
Okoń W., (2004), Nowy Słownik Pedagogiczny. Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”, Warszawa.
Kominarec, I. (2009) Pedagogika ogólna. Podstawowe zagadnienia. WSL, Częstochowa.

W cyklu 2021/22_L:

Arends R., Uczymy się nauczać, Warszawa 1994.
Bloom Allan, Umysł zamknięty, Zysk i S-ka, Poznań 1997
Baden-Powell Robert, Wskazówki dla skaut mistrzów, w: Źródła do dziejów wychowania t. III księga 1
Dawid J. W., O duszy nauczycielstwa, RW KUL 2002.
Dewy J, Moje pedagogiczne credo, przeł. J. Pieter, Żak, Warszawa 2005.
Dziewiecki M. Kochać i wymagać, rozdział II Współczesne mity o wychowaniu, s. 17-37
Giussani L. Ryzyko wychowawcze, przeł. A. Surdej, Jedność, Kielce 2002.
Gordon Thomas, Wychowanie bez porażek, tłum. A. Makowska, E. Sujak, Warszawa 1991, IW Pax, rozdział XI Rozwiązywanie konfliktów metodą bez porażek, s. 184-223
Jeziorska J., Podstawy nauczania i uczenia się, Centrum Katechetycznee Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa 2004
Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 2000, wskazane rozdziały
Kupisiewicz Cz., Dydaktyka, Impuls, Kraków 2012.
McLaren Peter, Rytualne wymiary oporu – błaznowanie i symboliczna inwersja, w: Nieobecnie dyskursy, cz. I, Toruń 1991
Pedagogika. Podręcznik akademicki, pod red. Z. Kwiecińskiego i B. Śliwerskiego, cz. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006
Rousseau J.J., Emil, czyli o wychowaniu, przeł. W. Husarski, ze wstępem Jana Legowicza, Zakład im. Ossolińskich, Wrocław 1955 – zwłaszcza życiorys Rousseau (s. VI-XIX) + inne fragmenty;
Speck O., Trudności wychowawcze. Być nauczycielem w czasie zmian społeczno-kulturowych, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007;
Starnawski W., Bycie osobą. Podstawy moralności i wychowania, UKSW, Warszawa 2011, III część

Witold Starnawski, Pedagogia osoby Jana Pawła II. Interpretacja egzystencjalna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW – Centrum Myśli Jana Pawła II, 2020.
Link
https://wydawnictwo.uksw.edu.pl/img/cms/e-booki/Starnawski-EBOOK.pdf

Śliwerski B., Pedagogika ogólna, Impuls, Kraków 2012
Vopel Klaus W., Umiejętność współpracy w grupach, cz. 1. Zabawy i improwizacje, Jedność, Kielce 2002
Woroniecki, Jacek, Katolicka etyka wychowawcza, t. I, rozdz. VIII Wychowanie [s. 328-418]
- Umiejętność rządzenia i rozkazywania, Albertinum, Poznań 2001.
Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, wyb. i opr. S. Wołoszyn, t. III, Dom Wydawniczy „Strzelec”, Kielce 1998

W cyklu 2022/23_L:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WSR-NR-D-PE1 w USOSweb