Prowadzony w cyklach: 2021/22_Z, 2022/23_Z, 2023/24_Z, 2024/25_Z

Punkty ECTS: 1

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Studiów Nad Rodziną

Rodzina wobec choroby i śmierci dziecka WSR-NR-1-RWCH

Zapoznanie studentów z psychologicznymi aspektami doświadczenia straty w kontekście rodziny, skupiając się na różnych sytuacjach związanych z chorobą i śmiercią dziecka. Analiza reakcji rodzinnych na trudne wydarzenia oraz rozwijanie umiejętności wsparcia w tych sytuacjach. Rozumienie psychologicznego wymiaru straty: Studenci powinni doskonalić swoje zdolności do rozumienia psychologicznego wymiaru doświadczenia straty w kontekście rodziny. Oceniana będzie ich zdolność analizy skomplikowanych emocji i reakcji rodzinnych na chorobę i śmierć dziecka.
Zastosowanie teoretycznych modeli reakcji na stratę: Studenci będą doskonalić umiejętność zastosowania teoretycznych modeli, takich jak fazy żałoby wg Elizabeth Kubler-Ross i dr Kennetha Doka, do różnych przypadków związanych z chorobą i śmiercią dziecka. Oceniane będzie ich umiejętność analizy i interpretacji reakcji rodzinnych.
Empatyczne podejście do doświadczeń rodzinnych: Doskonalenie kompetencji w zakresie empatii wobec doświadczeń rodzinnych to kluczowy aspekt przedmiotu. Studenci będą oceniani pod kątem ich zdolności do empatycznego słuchania, zrozumienia różnorodnych perspektyw i reakcji rodzinnych na trudne sytuacje.
Wypracowanie strategii wsparcia dla rodzin: Studenci będą rozwijać umiejętność proponowania praktycznych strategii wsparcia dla rodzin dotkniętych chorobą i śmiercią dziecka. Oceniane będzie ich zdolność do identyfikowania i proponowania odpowiednich działań mających na celu poprawę zdrowia psychicznego rodzin.
Analiza różnych kontekstów doświadczeń straty: Doskonalenie kompetencji obejmować będzie umiejętność analizy różnych kontekstów, takich jak niepłodność, poronienie, aborcja, śmierć w rodzinie, choroba somatyczna i psychiczna. Studenci będą oceniani pod kątem umiejętności zrozumienia specyfiki każdego przypadku i dostosowywania podejścia do potrzeb konkretnej sytuacji.
Budowanie umiejętności komunikacyjnych w relacjach rodzinnych: Doskonalenie kompetencji komunikacyjnych w relacjach rodzinnych to kluczowy element przedmiotu. Studenci będą oceniani pod kątem umiejętności skutecznej komunikacji z rodzinami, wspierania otwartej wymiany informacji i budowania zaufania.
Krytyczna refleksja nad własnym postępowaniem: Doskonalenie kompetencji będzie również obejmować krytyczną refleksję nad własnym postępowaniem w kontekście pracy z rodzinami wobec choroby i śmierci dziecka. Studenci będą oceniani pod kątem zdolności do samodzielnego rozważania etycznych aspektów pracy z rodzinami w trudnych sytuacjach.
I. Psychologiczne doświadczenie straty - nie tak miało być
A. Definicja straty i jej znaczenie w kontekście rodziny.
B. Analiza psychologicznego wymiaru doświadczenia utraty dziecka.
C. Znaczenie procesu przetwarzania straty dla zdrowia psychicznego rodzin.
II. Cykl reakcji na stratę wg Elizabeth Kubler-Ross i dr Kennetha Doka
A. Prezentacja modelu Kubler-Ross: fazy żałoby.
B. Rozwijanie zrozumienia różnych etapów reakcji na stratę.
C. Dr Kenneth Doka i jego podejście do żałoby w kontekście utraty dziecka.
III. Niepłodność - małżonkowie wobec niemożności zajścia w ciążę
A. Psychologiczne wyzwania związane z niepłodnością.
B. Wpływ niepłodności na relacje małżeńskie i rodzinne.
C. Strategie radzenia sobie z trudnościami związanymi z niepłodnością.
IV. Poronienie - małżonkowie wobec straty ciąży
A. Identyfikacja uczuć i reakcji po poronieniu.
B. Wsparcie psychologiczne dla małżonków przeżywających stratę ciąży.
C. Integracja doświadczenia straty w życie rodziny.
V. Aborcja - małżonkowie wobec decyzji o usunięciu ciąży
A. Psychologiczne aspekty decyzji o aborcji.
B. Reakcje małżonków na proces podejmowania decyzji i samą aborcję.
C. Wsparcie psychologiczne w kontekście doświadczenia aborcji.
VI. Śmierć w rodzinie - proces żałoby
A. Analiza procesu żałoby w przypadku śmierci dziecka.
B. Różnice w reakcjach rodzinnych w zależności od okoliczności śmierci.
C. Rola wsparcia społecznego w procesie żałoby.
VII. Choroba somatyczna w rodzinie
A. Wpływ choroby somatycznej dziecka na funkcjonowanie rodziny.
B. Znaczenie komunikacji i współpracy w trakcie leczenia.
C. Wsparcie psychologiczne dla rodzin dotkniętych chorobą somatyczną.
VIII. Choroba psychiczna w rodzinie
A. Piętno związane z chorobą psychiczną w rodzinie.
B. Wpływ choroby psychicznej na relacje rodzinne.
C. Strategie wspierające zdrowie psychiczne rodziny w obliczu choroby.

W cyklu 2021/22_Z:

Pełny opis - treści:
1. Psychologiczne doświadczenie straty - nie tak miało być. Cykl reakcji na stratę wg Elizabeth Kubler-Ross.
2. Niepłodność - małżonkowie wobec niemożności zajścia w ciążę
3. Poronienie - małżonkowie wobec straty ciąży
4. Aborcja - małżonkowie wobec decyzji o usunięciu ciąży
5. Śmierć w rodzinie - proces żałoby
6. Choroba somatyczna w rodzinie
7. Choroba psychiczna w rodzinie

W cyklu 2022/23_Z:

Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się

psychologia

E-Learning

W cyklu 2024/25_Z:

E-Learning

W cyklu 2019/20_Z:

E-Learning

W cyklu 2020/21_Z:

E-Learning (pełny kurs)

W cyklu 2022/23_Z:

E-Learning (pełny kurs)

W cyklu 2021/22_Z:

E-Learning (pełny kurs)

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

W cyklu 2023/24_Z:

nie dotyczy

W cyklu 2019/20_Z:

nie dotyczy

W cyklu 2021/22_Z:

PO/S1 - obszar nauk społecznych - I stopień/JM

W cyklu 2020/21_Z:

nie dotyczy

W cyklu 2022/23_Z:

nie dotyczy

W cyklu 2024/25_Z:

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

ECTS: 1 udział w zajęciach: 15h przygotowanie do testu: 15h Suma: 30h

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

NRL_W06, NRL_W10, NRL_U02, NRL_U06, NRL_U10, NRL_U11, NRL_K06

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Wymagania wstępne

wiedza z biologii i nauk o społeczeństwie ze szkoły średniej

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023/24_Z:

W cyklu 2019/20_Z:

W cyklu 2021/22_Z:

W cyklu 2020/21_Z:

W cyklu 2022/23_Z:

W cyklu 2024/25_Z:

Efekty kształcenia

WIEDZA: W1,2- Student posiada wiedzę o psychologicznym doświadczeniu straty, potrafi określić typowy przebieg reakcji na sytuację straty w rodzinie. Zna problematykę dotyczącą: niepłodności, poronienia, aborcji, żałoby, choroby w rodzinie. Potrafi wskazać możliwości pomocy rodzinom z różnego typu kryzysami powiązanymi ze stratą.
UMIEJĘTNOŚCI: U1,2,3,4- Student potrafi identyfikować typy strat w rodzinie, przeanalizować główne wątki treści tekstów źródłowych w obszarze poruszanych zagadnień, potrafi interpretować zjawiska społeczne odnoszące się do problematyki kryzysu i straty w rodzinie, potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do analizowania konkretnych procesów i zjawisk związanych ze stratą, identyfikując ich przyczyny i przebieg, wykorzystuje zdobytą wiedzę do analizy proponowanych form pomocy w obszarze różnego typu strat, potrafi zaproponować odpowiednie formy pomocy rodzinom po stracie.
KOMPETENCJE/POSTAWY: K1-Student krytycznie i logicznie posługuje się zdobytą wiedzą w zakresie typów strat w rodzinie. Formułuje problemy i rozróżnia rozmaite typy strat psychologicznych w rodzinie, jest świadomy potrzeby stałego uaktualniania swojej wiedzy i umiejętności w zakresie pracy z rodzinami, zachowuje krytycyzm i skłonność do weryfikowania pozyskiwanych informacji, jest skłonny do podjęcia dyskusji na tematy związane z problematyką strat w rodzinie, ich diagnozą oraz metodami pomocy rodzinie, potrafi samodzielnie dokonywać rozpoznania problemu, potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności.Przedmiotowe efekty uczenia się mają na celu przygotowanie studentów do skutecznej pracy z rodzinami w trudnych sytuacjach, rozwijając zarówno umiejętności praktyczne, jak i zdolność zrozumienia psychologicznych aspektów doświadczenia straty w kontekście rodziny.

ECTS:
udział w zajęciach: 15h
przygotowanie do testu: 15h
Suma: 30h

Kryteria oceniania

- na ocenę 5 (bdb.): doskonale orientuje się w zagadnieniach dotyczących strat w rodzinie, potrafi przeanalizować typy poszczególnych strat, potrafi krytycznie i samodzielnie interpretować podejścia naukowe dotyczące pracy ze stratą w rodzinie
- na ocenę 4 (db.): poprawnie orientuje się w zagadnieniach dotyczących strat w rodzinie, potrafi wskazać typy poszczególnych strat, potrafi krytycznie omówić podejścia naukowe dotyczące pracy ze stratą w rodzinie
- na ocenę 3 (dst.): potrafi wskazać straty w rodzinie i wskazać na ich typy, potrafi omówić podejścia naukowe dotyczące pracy ze stratą w rodzinie
Metody:
Efekty wiedzy
metoda dydaktyczna – wykład informacyjny, prezentacja multimedialna, indywidualna lektura literatury przedmiotu
weryfikacja: Kolokwium pisemne, aktywne uczestnictwo w zajęciach
Efekty umiejętności
metody dydaktyczne – wykład konwersatoryjny, dyskusja
weryfikacja - Kolokwium pisemne, obserwacja aktywności studentów
Efekty kompetencji społecznych:
metody dydaktyczne – dyskusja
weryfikacja – obserwacja pracy i aktywności studentów podczas zajęć, bieżąca informacja zwrotna

Oceną końcową jest ocena z egzaminu pisemnego (test).

Literatura

Podstawowa literatura obowiązkowa:
Kubler-Ross, E. (1992). "O śmierci i umieraniu." Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Doka, K. J. (2004). "Rozczarowany żałobą: rozpoznawanie ukrytego smutku." Wydawnictwo Harmonia.
Worden, J. W. (2014). "Wsparcie dla osób żałujących. Podręcznik dla praktyków służb zdrowia psychicznego." Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Literatura dotycząca niepłodności:
Bidzan, M., Smutek, J., & Bidzan-Bluma, I. (2018). "Psychologiczne i społeczne aspekty niepłodności." Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ciebiera, M., et al. (2018). "Psychologiczne i społeczne aspekty niepłodności. Wyniki badań własnych." Ginekologia Polska, 89(3), 147-152.
Literatura dotycząca poronień:
Kwiatkowska, J. (2016). "Poronienie - psychospołeczne i medyczne aspekty utraty ciąży." Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bień, A. (2014). "Żałoba po stracie dziecka w wyniku poronienia - aspekty psychospołeczne." Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Literatura dotycząca aborcji:
Dejewska, J. (2012). "Aborcja w perspektywie psychologicznej." Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Jędryka-Góral, A., & Jabłonowski, Z. (2017). "Doświadczenia psychologiczne kobiet po aborcji." Wydawnictwo Impuls.
Literatura dotycząca śmierci w rodzinie:
Wilk, M., & Zawadzki, B. (2014). "Psychologiczne i społeczne aspekty żałoby po śmierci bliskiej osoby." Wydawnictwo Naukowe PWN.
Niedenthal, P. M. (2002). "Psychologia emocji." Wydawnictwo PWN.
Literatura dotycząca choroby somatycznej w rodzinie:
Gierowski, J. K. (2013). "Choroba przewlekła w rodzinie. Teoria i praktyka." Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ciechanowicz, A. (2007). "Choroba przewlekła a funkcjonowanie rodziny." Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Literatura dotycząca choroby psychicznej w rodzinie:
Rybakowski, J., & Ciechomska, M. (2015). "Choroba psychiczna w rodzinie. Poradnik dla rodzin osób chorych psychicznie." Wydawnictwo Medyk.
Wciórka, J. (2010). "Rodzina i choroba psychiczna." Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Literatura ta obejmuje różne aspekty doświadczeń rodzinnych związanych z chorobą i śmiercią dziecka, umożliwiając studentom pogłębienie wiedzy oraz zrozumienie różnorodnych sytuacji i reakcji w polskim kontekście kulturowym.

W cyklu 2021/22_Z:

Bidzan, M. (2010). Niepłodność w ujęciu bio-psycho-spełecznycm. Wyd. Impuls
Cozza, G. (2013). Przerwane oczekiwanie. Poradnik dla kobiet po poronieniu. Wyd. Mamania
Cytowska, B., Winczura, B. (2007). Dziecko chore. Zagadnienia biopsychiczne i pedagogiczne. Kraków: Wyd. Impuls Czabała, C., Kluczyńska, S. (2015). Poradnictwo psychologiczne. PWN
Dembińska, A. (2018). Psychologiczne aspekty zmagania się kobiet z niepłodnością. Wyd. Difin
Herbert, M. (2005). Żałoba w rodzinie. Gdańsk: GWP
Jędrzejewska, A.B. (2015). Opuszczeni rodzice. Nagła śmierć dziecka. Jak dalej żyć? Kraków: Wyd. Impuls
Klahs, C. (2010). Poronienie. Zrozumieć rodziców po stracie. Wyd. W Drodze
Kreeft, P. (2007). Aborcja? Trzy punkty widzenia. Kraków: Wyd. Fronda.
Lichtenberg-Kokoszka, E., Janiuk, E., Dzierżanowski, J. 2009). Niepłodność. Zagadnienie interdyscyplinarne. raków: Wyd. Impuls

W cyklu 2022/23_Z:

W cyklu 2023/24_Z:

W cyklu 2024/25_Z:

Uwagi

W cyklu 2021/22_Z:

E-learning: zajęcia synchroniczne, prowadzone zdalnie w aplikacji Microsoft Teams.

W cyklu 2022/23_Z:

E-learning: zajęcia synchroniczne, prowadzone zdalnie w aplikacji Microsoft Teams.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WSR-NR-1-RWCH w USOSweb