Podstawy badań społecznych WSE-SO-PBS
Wykłady są wprowadzeniem w świat badań społecznych. Mają za zadanie przybliżyć uczestnikom najważniejsze zagadnienia teoretyczne, terminologiczne, ale i praktyczne, które funkcjonują na obszarze metodologii nauk społecznych, metod i technik badawczych. Ważnym celem jest przygotowanie uczestników do samodzielnego prowadzenia badań socjologicznych, zarówno na obszarze badań ilościowych, jak i jakościowych.
Wykład ma przybliżyć sposoby i techniki budowania definicji, typologii, teorii, probabilistycznych i nieprobabilistycznych doborów próby, akcentuje także niezbędność współistnienia na obszarze nauk społecznych działań empirycznych przy zachowywaniu odpowiednich norm postępowania w nauce. Ponadto kurs ten powinien wprowadzić studentów w świat terminologii nauk społecznych, sposobów i technik analitycznych i dedukcyjno-indukcyjnych, uwzględniając także pogłębić umiejętność precyzyjnego dobierania instrumentarium narzędzi badawczych w skutecznej realizacji pracy naukowej socjologa.
Szczególny nacisk kładziony jest na wypracowywanie u uczestników kursu bazy i zasad dla odpowiedzialności naukowej, racjonalnego i krytycznego myślenia, logicznego wnioskowania i rozumowania.
1. Wprowadzenie w wykłady.
2. Wiedza naukowa a wiedza zdroworozsądkowa.
3. Metodologia w naukach społecznych.
4. Pomiary, skale.
5. Badania ilościowe v. badania jakościowe.
6. Badania ilościowe: podstawowe pojęcia: zmienna, próba, populacja, operat, wskaźniki, wartości.
7. Dobór próby: probabilistyczny i nieprobabilistyczny.
8. Badania ilościowe, cd. rodzaje badań reprezentatywnych.
9. Badania ilościowe, cd. rodzaje badań niereprezentatywnych.
10. Badania jakościowe: rodzaje, przykłady.
11. Socjologia wizualna.
12. Badania fokusowe.
13. Analiza zawartości treści.
14. Przykładowe badania ilościowe i jakościowe. Porównanie.
15. Podsumowanie.
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
W cyklu 2021/22_L: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2022/23_L: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2020/21_L: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2023/24_L: E-Learning |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2021/22_L: | W cyklu 2022/23_L: | W cyklu 2024/25_L: | W cyklu 2023/24_L: | W cyklu 2020/21_L: |
Efekty kształcenia
Efekty uczenia:
Podstawowym celem zajęć jest przygotowanie uczestników kursu do samodzielnego wykonania rudymentarnych badań ilościowych i jakościowych w terenie.
Wiedza
Po kursie studenci powinni mieć wiedzę na temat procesu konceptualizacji i operacjonalizacji, znać podstawowe terminy stosowane w procesie badawczym badań terenowych.
Umiejętności
Po kursie studenci powinni umieć sporządzić plan badawczy badania, panować nad konceptualizacją i operacjonalizacją procesu badawczego, budować hipotezy badawcze, kwestionariusz, scenariusz prowadzenia wywiadu, przeprowadzać samodzielnie badanie terenowe, potrafić analizować zebrany materiał, a także identyfikować podstawowe zalety i ograniczenia podejść ilościowych i jakościowych w badaniach naukowych, potrafić dobierać optymalną metodę badań naukowych do problemu badawczego.
Kompetencje społeczne
Samodzielność stawiania pytań i problemów oraz poszukiwanie na nie odpowiedzi.
Aktywnie uczestniczenie w dyskusji seminaryjnej oraz pracy socjologa.
Praca w zespołach, budowanie relacji z innymi kursantami, wcielać w życie etyczne zasady niezbędne w realizacji badań z obszaru nauk społecznych.
Udział w wykładzie 30 godzin.
Przygotowanie do egzaminu 20 godzin.
Samodzielna analiza materiałów źródłowych 20 godzin.
Konsultacje 5 godzin.
Suma 75 godzin.
SUMA GODZIN: 75 = ok. 3 ECTS
E-learning będzie pomocny w przekazywaniu wiadomości, notatek i dyskusji poza godzinami wykładu.
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia przedmiotu:
egzamin pisemny (test wielokrotnego wyboru z elementami pytań otwartych): 90%.
Obecność na zajęciach, która jest weryfikowana przez sporządzoną listę obecności: 10%. Osoby, które nie uczestniczyły w zajęciach regularnie, są zobowiązane do napisania metodologicznego eseju przed przystąpieniem do egzaminu.
Literatura
Literatura podstawowa:
Babbie E., Podstawy badań społecznych, PWN, Warszawa 2008.
Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., Metody badawcze w naukach społecznych, Zysk i SK-a, Poznań 2001.
Sztompka P., Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza, PWN, Warszawa 2005.
Literatura uzupełniająca:
Ajdukiewicz K., Logika pragmatyczna, Warszawa 1965.
Goćkowski J., Marmuszewski J. S., (red.), Nauka. Tożsamość. Tradycja, Kraków 1995.
Grobler A., Metodologia nauk, Kraków 2006.
Karpiński J., Wprowadzenie do metodologii nauk społecznych, Warszawa 2006.
Lutyńska K., Lutyński J., (red.), Analizy i próby technik badawczych w socjologii, Wrocław 1986.
Lutyńska K., (red.), Z metodologii i metodyki socjologicznych badań terenowych, Warszawa 1985.
Lutyński J., Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia, Łódź 1994.
Mokrzycki E., Założenia socjologii humanistycznej, Warszawa 1971.
Nowak S., Metodologia badań społecznych, Warszawa 2007.
Ossowski S., O osobliwościach nauk społecznych, Warszawa 1962.
Popper K. R., Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna, PWN 2002.
Sztompka P., (red.), Metodologiczne podstawy socjologii, Kraków 1980.
Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Katowice 2005.
Znaniecki F., Metoda socjologii, Warszawa 2008.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: