Prowadzony w cyklach: 2021/22_Z, 2022/23_Z, 2023/24_Z, 2024/25_Z

Kod ISCED: 0314

Punkty ECTS: 6

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Społeczno-Ekonomiczny

Związany z programami studiów:

Socjologia - studia I stopnia stacjonarne

Klasyczne teorie socjologiczne WSE-SO-KTS

Treści merytoryczne:

Pozytywistyczna myśl socjologiczna: kontekst historyczny, założenia, myśl A. Comte'a i jej miejsce w tradycji socjologicznej

H. Spencer i ewolucjonizm w socjologii

Psychologizm w socjologii: założenia oraz główne nurty (W. Wundt; G. Le Bon; Z. Freud; V. Pareto)

Socjologizm E. Durkheima

Początki Socjologii Humanistycznej: założenia oraz główne nurty (F. Toennies, G. Simmel)

Socjologia rozumiejąca M. Webera

Wczesne socjologiczne teorie rodziny (F. Le Play; Ch. H. Cooley)

Socjologia Humanistyczna F. Znanieckiego

Szkoła Chicagowska i amerykańska socjologia opisowa

Funkcjonalizm socjologiczny (założenia i główni przedstawiciele, zwł. T. Parsons)

Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się

nauki socjologiczne

E-Learning

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

SO1_W01; SO1_W02SO1_W06; SO1_W08; SO1_W10; SO1_U01; SO1_U03; SO1_K04

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Wymagania wstępne

Podstawowe informacje z zakresy wprowadzenia do socjologii.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2024/25_Z:

Mikołaj Szołtysek

W cyklu 2020/21_Z:

Izabela Bukalska
Agnieszka Wołk

W cyklu 2023/24_Z:

Mikołaj Szołtysek

W cyklu 2022/23_Z:

Mikołaj Szołtysek

W cyklu 2021/22_Z:

Mikołaj Szołtysek

Efekty kształcenia

Na zajęciach studenci zdobywają wiedzę z zakresu klasycznych teorii socjologicznych począwszy od myśli A. Comte'a po funkcjonalną socjologię T. Parsonsa. Uczą się je rozpoznawać, definiować, omawiać oraz porównywać. Nabywają umiejętność problematyzowania podstawowych wątków omawianych teorii, umieszczania ich w układzie chronologicznym oraz streszczania podstawowych debat i/lub kontrowersji z nimi związanych. Oprócz rozeznania w teoriach słuchacze kursu zyskają umiejętność twórczego wyzyskiwania elementów omawianych kierunków dla potrzeb konstruowania teoretycznego zaplecza własnych propozycji projektów badawczych. Możliwa będzie też refleksja nad rolą samej teorii w badaniach socjologicznych. Kurs ma za zadanie przygotowanie do odbywających się w drugim semestrze zajęć "Współczesne teorie socjologiczne".

35 h- uczestnictwo w wykładach
35 h- Praca samodzielna z materiałami
5 h. Konsultacje
Razem 75 h.= 3 ECTS

Kryteria oceniania

Przedmiot prowadzony w formie hybrydowej, część wykładowa przez MS Teams, ćwiczenia w formie stacjonarnej. Weryfikacja uczestnictwa w zajęciach.
Egzamin końcowy w postaci testu jednokrotnego wyboru z treści prezentowanych na wykładach (z zachowaniem dystansu i reżimu sanitarnego). Zasady zaliczenia ćwiczeń podano poniżej w opisie komponentu.

Literatura

Jerzy Szacki, Historia Myśli socjologicznej, Warszawa 2002

J.Turner, Struktura teorii socjologicznej PWN 2008

G. Ritzer, Klasyczne teorie socjologiczne, Poznań 2004

P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych Znak 2005

J. Szczepański, Socjologia. Rozwój problematyki i metod, Warszawa 1969.

P. Śpiewak (red). Klasyczna teoria socjologiczna. Wybór tekstów, Warszawa 2006.

Do egzaminu wymagana znajomość fragmentów podręcznika podstawowego (J, Szacki, Historia..) obowiązuje wraz z materiałami z wykładów oraz przekazaną literaturą uzupełniającą)

W cyklu 2021/22_Z:

1. August Comte, Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej, Wydawnictwo ANTYK, Kęty 2001, (fragmenty: § 1.-§ 7, s. 15-31, § 10., s. 39-41, § 12-§ 14, s. 45-52).; 2. August Comte, Hierarchia nauk pozytywnych, w: Tenże, Metoda pozytywna w 16 wykładach, Warszawa 1961, s. 25-40.
2. Herbert Spencer, Zasady socjologii, Warszawa 1889, t. II, cz. II Indukcje socjologii, rozdz. Społeczeństwo jako organizm, s. 9-21, rozdz. X – Typy społeczeństw i skład, s. 98-123.
3. Gustave Le Bon, Psychologia tłumu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, fragmenty: Wprowadzenie. Era tłumów, s. 11-16, Księga pierwsza. Dusza tłumu – rozdz. 1, 2, 3, s. 17-47, Księga druga. Poglądy i wierzenia tłumu – rozdz. 1, 2, 3, s. 53-88, Księga trzecia. Klasyfikacja i opis różnych kategorii tłumów, s. 97-126.
4. Vilfredo Pareto, Umysł a społeczeństwo, w: Elementy teorii socjologicznych, Wł. Derczyński, J. Szacki, Warszawa 1975, s. 611-627; Vilfredo Pareto, Uczucia i działania, przekł. zbiorowy, PWN, Warszawa 1994 (fragmenty)
5. Emile Durkheim, Zasady metody socjologicznej, fragmenty z P. Śpiewak (red). Klasyczna teoria socjologiczna. Wybór tekstów, Warszawa 2006. Emile Durkheim, Samobójstwo: studium z socjologii (Fragmenty)
6. Ferdinand Tönnies, Wspólnota i stowarzyszenie. Rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury (fragmenty), w: Klasyczne teorie socjologiczne. Wybór tekstów, Śpiewak P. (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 181-187.
7. Georg Simmel, Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005; Fragmenty: Wiedza, prawda i fałsz w stosunkach międzyludzkich, s. 227-233, Obcy, s. 300-304, Mentalność mieszkańców wielkich miast, s. 305-315.
8. Max Weber, Obiektywność poznania w naukach społecznych oraz Etyka protestancka a duch kapitalizmu (fragmenty z Klasyczne teorie socjologiczne. Wybór tekstów, Śpiewak P. (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008).
9. Florian Znaniecki, Metoda socjologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, rozdz. 2., (p. 1. Rozróżnienie między danymi naturalnymi a kulturowymi, p. 2. Współczynnik humanistyczny danych kulturowych, p. 3. Wartości jako przedmioty kulturowe), s. 65-74; Florian Znaniecki, Grupy społeczne jako wytwory uczestniczących w nich jednostek, w: Jerzy Szacki, Znaniecki, Wiedza Powszechna, Warszawa 1986, 293-308.
10. W. Thomas i F. Znaniecki, Chłop polski w Europie i Ameryce (fragmenty)
11. T. Parsons, System społeczny, Warszawa

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Socjologia - studia I stopnia stacjonarne

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WSE-SO-KTS w USOSweb