Religia i polityka WSE-PO-RiP
tematów:
1. POLITOLOGIA WZGLĘDEM RELIGII. WPROWADZENIE
Stosunek do religii w naukach politycznych – teza sekularyzacyjna – pojęcie religii – pojęcie polityki – religijne problemy w polityce – redukcjonizm i jego konsekwencje – wprowadzenie do problematyki zajęć
2.-3. RELIGIA A CYWILIZACJE – historiozofia, etyka w życiu społecznym
Pojęcie cywilizacji – pojęcie kultury – religia a cywilizacja/kultura – trzy drogi rozumienia cywilizacji – ład policentryczny a religie – zderzenie cywilizacji– prawa historii – wielokulturowość a multikulturalizm
4. RELIGIA A NARÓD I NACJONALIZM
Naród a religia – związki teoretyczne - chrześcijańska teologia narodowości – etnicyzacja religii – sakralizacja etnosu – teologizacja narodu (casus brytyjski, afrykanerski, amerykański) – aksjologia a polskość
5. ISLAM I POLITYKA
Geneza islamu – Podstawowe prawdy wiary islamu – charakter objawienia w islamie - Obowiązki muzułmanina – szariat – hadisy – nurty islamu (szyizm-sunnici) – umma - polityczny charakter islamskiej doktryny – rola polityki we wczesnym islamie – Fiqh – islamska jurysprudencja – islamska teoria polityki a chrześcijaństwo
6. POLITYCZNY ISLAM – SYTUACJA OBECNA
Założenia politycznego islamu na przykładzie ideologii Bractwa Muzułmańskiego – Islamizm a islam – wokół Państwa Islamskiego – Teokracja irańska – Islamizm we współczesnej polityce państw arabskich
7. WOJUJĄCY BUDDYZM I NACJONALIZM HINDUSKI
hinduizm jako etnoreligia – historia nacjonalizmu hinduskiego – podstawowe nurty buddyzmu – buddyzm wojujący a islam – buddyzm wojujący jako rosnące zagrożenie Dalekiego Wschodu
8. JUDAIZM i POLITYKA
Podstawowe prawdy wiary judaizmu - Początki narodu żydowskiego i jego pierwsza polityczna forma – charakter Objawienia - Dwa biblijne spojrzenia na monarchię (1 Sm 8-10) – Specyfika biblijnej relacji religii i polityki – Król a nadzieje mesjańskie – Nurty judaizmu (sefardyjski, aszkenazyjski; reformowany, konserwatywny, ortodoksyjny, mistyczny) – Żydzi od starożytności do czasów nowoczesnych - zarys problematyki
9. JUDAIZM i WSPÓŁCZESNY IZRAEL
Narodziny, charakter i stosunek Żydów do syjonizmu – Narodziny Izraela: rezolucja ONZ, deklaracja niepodległości, (państwo wojny) – Nieliberalny charakter państwa Izrael (charakter państwa, system konstytucyjny, system sądowniczy) a tożsamość żydowska – Religijny wymiar życia politycznego w Izraelu
10. CHRZEŚCIJAŃSTWO I POLITYKA – teoria i historia
Prawdy wiary chrześcijańskiej – Kościół - specyficzna forma wspólnoty chrześcijańskiej – Podział chrześcijaństwa i jego znaczenie – Jezus a władza polityczna – Listy apostolskie o władzy polityczna – Katolicka teoria polityki – Znaczenie religii w państwie – Rola Kościoła i katolików w państwie – jedność rodzaju ludzkiego
11. CHRZEŚCIJAŃSTWO A ŚWIECKIE PAŃSTWO
Punkt wyjścia: jedność religijno-polityczna na Zachodzie we wczesnym średniowieczu – nowoczesne państwo jako efekt procesu sekularyzacji – Modele relacji państwo – Kościół – czy jest możliwa „pełna separacja” państwa i Kościoła? – polityczne konsekwencje pełnej separacji dla świeckości państwa – idea pełnej separacji a katolicka teoria polityki – idea pełnej separacji a porządek konstytucyjny III RP
12. WOLNOŚĆ RELIGIJNA
wolność religijna jako dziedzictwo chrześcijańskie – wolność religijna liberalna a katolicka – humanizm chrześcijański – wolność od religii
13. RELIGIA A FUNDAMENTALIZM
Religia a przemoc – błędy oświeceniowe – problem ideologizacji wiary - sposoby rozumienia fundamentalizmu – fundamentalism substacjalny czy formalny? – fundementalistyczny potencjał religii – świecki fundamentalism – źródła fundamentalizmu - Terroryzm jako radykalna odmiana przemocy
14. TEOLOGIA POLITYCZNA
teologia polityczna – prawo naturalne – mesjanizm – polski romantyzm – polska teologia polityczna – teologia polityczna Stanisława Orzechowskiego
|
W cyklu 2023/24_L:
Treści merytoryczne zajęć obejmują kwestie: 1. podejścia do społeczeństwa i polityki w łonie głównych nurtów religijnych świata; 2. znaczeniu religii w procesach politycznych w ramach współczesnych państw; 3. sposobu pojmowania miejsca religii w życiu publicznym przez główne tradycje ideowe; 4. kluczowych problemów teoretycznych związanych z relacjami religii i polityki; 5. znaczenie czynnika religijnego w relacjach międzynarodowych. Szczegółowe treści programowe podawane są w częsci odnoszącej się do danego roku akademickiego. |
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Ma rozszerzoną wiedzę o strukturach i instytucjach społecznych, zwłaszcza politycznych, ekonomicznych i kulturowych, ze szczególnym uwzględnieniem roli religii dla ich kształtowania;
- Ma pogłębioną wiedzę na temat źródeł, ewolucji i różnorodności nurtów myśli społecznej, zwłaszcza politycznej, w tym znaczenia religii dla podstawowych kategorii myślenia politycznego.
Kryteria oceniania
WARUNKI ZALICZENIA:
• Udział w konwersatorium (co najmniej w 11 zajęciach)
• Aktywność na zajęciach - 0-10 pkt
• Referat (forma: prezentacja, czas: 15-20 minut) - do 10
• Zaliczenie końcowe - do 20
Zalicza 22 pkt., od 28 pkt. dobry, od 34 pkt bardzo dobry.
Praktyki zawodowe
-
Literatura
1. Politologia względem religii – wprowadzenie (15.02.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
P. Mazurkiewicz, Co politolog powinien wiedzieć o religii?, Chrześcijaństwo - Świat - Polityka No. 23/2019
2. Religia a cywilizacje – historiozofia (22.02.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
P. Mazurkiewicz, Wielokulturowość a multikulturalizm, „Chrześcijaństwo-Świat-Polityka” 24 (2020), s. 229-250.
Literatura do referatu:
F. Koneczny, O ład w historii, Michalineum 1992, ss. 9-69.
M. Kmieć, Cywilizacje w ujęciu Feliksa Konecznego a multikulturalizm we współczesnej Europie, Civitas. Studia z filozofii polityki, Tom 20 (2017): Tajna polityka, ss. 199-224.
3. Religia a cywilizacje – etyka w życiu społecznym (29.02.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
P. Mazurkiewicz, Polityka wyznaniowa Unii Europejskiej, w: tenże, „Wiara-Nadzieja-Polityka”, OMP, Kraków 2022, s.49-72.
Film: To wspaniałe życie, reż. Frank Capra, 1946.
Literatura do referatu:
F. Koneczny, Państwo w cywilizacji łacińskiej, Warszawa 2020, Rozdział III, IV, V (ss. 25-111).
4. Religia a naród i cywilizacje (7.03.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
D. Karłowicz, Teby-Smoleńsk-Warszawa. O złudzeniu tragiczności polityki, Warszawa 2020, ss. 89-131.
Film (opcjonalnie): W imię ojca, reż. Jim Sheridan, 1993.
Literatura do referatu:
D. Llywelyn SJ, Katolicka teologia narodowości, WAM, Kraków 2014, r.2., s.77-154.
R. Zenderowski, My już jesteśmy zjedzeni, IP UKSW, Warszawa 2012, s.15-39.
5. Islam i polityka (14.03.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
M. Sulkowski, Dwa państwa i dwa porządki - jāhiliyyah Sajjida Qutby w kontekście myśli św. Augustyna, Chrześcijaństwo-Świat-Polityka, Numer 25 (2021) s. 92-107.
Film (opcjonalnie): Dzieci niebios, Majid Majidi, 1997.
Literatura do referatu:
R. Zenderowski, Islam, w: P. Burgoński, M. Gierycz [red.], Religia i polityka. Zarys problematyki, Elipsa, Warszawa 2014, s.67-99.
S.H. Nasr, Istota islamu, PAX, Warszawa 2002, s.13-56, 103-137.
6. Polityczny islam – sytuacja obecna (21.03.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
M. Sulkowski, Ideologia Państwa Islamskiego, Chrześcijaństwo-Świat-Polityka no 22,2018, s.211-228.
Film: Państwo islamskie. Terror w Azji Środkowej, reż. Gulya Mirzoeva, 2020.
Literatura do referatu:
A. Zasuń, Polityczny islam, Wyd. S. Podobińskiego, Częstochowa 2018, s.261-264, 273-295, 330-359.
7. Wojujący buddyzm i nacjonalizm hinduski (28.04.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
J. Tomasiewicz, „Tradycjonalistyczna modernizacja”. Hindutva RSS jako etnoreligijna odpowiedź na wyzwania nacjonalizmu świeckiego, w: Sekularyzm a polityka, Warszawa 2021, ss. 311-338.
Ahinsa ahinsą, ale muzułmanie won! Rzecz o buddyjskim nacjonalizmie w Mjanmie, z: https://kulturazja.com/2021/09/09/ahinsa-ahinsa-ale-muzulmanie-won-rzecz-o-buddyjskim-nacjonalizmie-w-mjanmie/
Film (opcjonalnie): Hulchul (Indyjska miłość), reż. Priyadarshan, 2004.
8. Judaizm i polityka (4.04.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
Pierwsza Księga Samuela, r.8-10.
P. Burgoński, Judaizm, w: P. Burgoński, M. Gierycz [red.], Religia i polityka. Zarys problematyki, Elipsa, Warszawa 2014, s.100 – 127.
Film (opcjonalnie): Mojżesz, reż. Roger Young, 1995.
Literatura do referatu: M. Wojciechowski, Biblia o państwie, WAM, Kraków 2008 s.17-70 i 106-115 (r. I, II i IV).
9. Judaizm i współczesna polityka (11.04.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
Deklaracja Niepodległości Państwa Izrael.
K.A. Wojtaszczyk [red.], Współczesny Izrael, Warszawa 2001, s. 9-19 i 27-29.
Film (rozmowa): Wielkie śledztwo ONZ. Czy okupacja Palestyny jest nielegalna? - dr Wojciech Szewko i Piotr Zychowicz, na kanale Historia Realna, z dnia 19.01.2024 r.
Literatura do referatu:
A. Shapira, Historia Izraela, Dialog, Warszawa 2018,s. 15-40.
A. Klugman, Izrael – ziemia świecka, Iskry, Warszawa 2001, s. 9-86.
10. Chrześcijaństwo i polityka – teoria i historia (18.04.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
Ewangelia wg św. Marka 12,13-17; Ewangelia wg św. Jana 18,33 – 19,16; List do Rzyman 13, 1-7.
Film: Czerń i purpura, reż. Jerry London, 1983.
Literatura do referatu:
M. Gierycz, Mała pochwała katolicyzmu, r.1. Katolicka teoria polityki, Teologia polityczna, Warszawa 2021, s.30-67.
P. Milcarek, Otwarte okna. Szkice z kultury humanizmu katolickiego, Rozdział: Katholon. Całość chrześcijaństwa, Warszawa 2022, ss. 45-78.
Z. Stawrowski, Drugie oblicze miłosierdzia, w: Solidarność znaczy więź, 2020, ss. 112-124
11. Chrześcijaństwo a świeckie państwo (25.04.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
Benedykt XVI, Wykład w Ratyzbonie.
G.K. Chesterton, Ortodoksja. Romanca o wierze, Rozdział VI, ss.141-178.
Film (opcjonalnie): Święty Mikołaj z 34. ulicy, reż. Les Mayfield, 1994.
Literatura do referatu:
W. Ullmann, Średniowieczne korzenie renesansowego humanizmu, Wyd. Łódzkie, Łódź 1985, Rozdział II, ss. 53-80.
M. Gierycz, Mała pochwała katolicyzmu, r.3. Świeckie państwo jako państwo konfesyjne, Teologia polityczna, Warszawa 2021, s.102-123.
12. Wolność religijna (9.05.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
M. Kmieć, Niezmienność nauczania Kościoła katolickiego o wolności religijnej, Chrześcijaństwo-Świat-Polityka Nr 24 (2020), ss. 157-179.
Film. Wyznaję, reż. Alfred Hitchcock, 1953.
Literatura do referatu:
W. Ullmann, Średniowieczne korzenie renesansowego humanizmu, Wyd. Łódzkie, Łódź 1985, Rozdział I, III, s.31-49; 84-125.
13. Religia a fundamentalizm (16.05.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
M. Gierycz, Fundamentalizm, w: P. Burgoński, M. Gierycz [red.], Religia i polityka. Zarys problematyki, Elipsa, Warszawa 2014, s.483-505.
Film: Filadelfijska opowieść, reż. George Cukor, 1940.
Literatura do referatu:
P. Mazurkiewicz, Przemoc w polityce, Ossolineum, Kraków 2003, s.51-136.
14. Teologia polityczna (23.05.2024 r.)
Literatura obowiązkowa:
Z. Stawrowski, Czym jest teologia polityczna?, „Chrześcijaństwo – Świat – Polityka”, nr 22/2018, ss. 189-198.
Film: Kalwaria, reż. John Michael McDonagh, 2014.
Literatura do referatu:
P. Rojek, Liturgia dziejów. Jan Paweł II i polski mesjanizm, Kraków 2016, ss. 11-27, 140-279.
15. Zaliczenie (6.06.2024 r.)
Uwagi
|
W cyklu 2023/24_L:
- |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: