Wolność i godność człowieka we współczesnych sporach bioetycznych WSE-BWZ-WiGC
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów obecnej epoki historycznej jest rewolucja biotechnologiczna, która dotyczy poszukiwania nowych form zastosowania nauki i technologii do modyfikowania organizmów żywych: mikroorganizmów, roślin, zwierząt i ludzi. Biotechnologia niewątpliwe stanowi dzisiaj jedną z najszybciej rozwijających się dziedzin wiedzy. Prawie każdego dnia środki masowego komunikowania podają nowe informacje dotyczące m.in. prób klonowania człowieka, genetycznego modyfikowania zwierząt i roślin, wprowadzania na rynek żywności zmodyfikowanej genetycznie, nowych sposobów pozyskiwania komórek macierzystych.
Rozwiązywanie trudnych zagadnień bioetycznych, które stanowią jedną z konsekwencji rewolucji biotechnologicznej zależy w dużym stopniu od przyjętych poglądów filozoficznych. Bez określenia podstawowych pojęć filozoficznych (osoby, godności człowieka, wolności, prawa naturalnego itp.) wszelkie debaty dotyczące np. stosowania metod sztucznego zapłodnienia czy legalizacji eutanazji są pozbawione solidnego fundamentu.
W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera refleksja bioetyczna, która pomaga wypracować ocenę moralną nowych zagadnień, związanych przede wszystkim z szybkim rozwojem genetyki, mikrobiologii czy medycyny. Bioetyka (bìos – życie, éthos – zwyczaj, obyczaj) to inaczej etyka życia. Można określić tę dziedzinę wiedzy jako część filozoficznej etyki szczegółowej, która ustala oceny i normy moralne w związku z ingerencją w życie ludzkie w granicznych sytuacjach jego powstawania, trwania i śmierci. Bioetyka dotyczy bezpośrednio życia i zdrowia człowieka, pośrednio – środowiska, w którym żyje. Refleksja bioetyczna ma wyraźny profil interdyscyplinarny i angażuje takie dziedziny wiedzy jak biologia, medycyna, prawo, filozofia itd.
Głównym celem zajęć jest zwrócenie uwagi na to, że kluczową rolę we współczesnych sporach bioetycznych odgrywa właściwe rozumienie wolności i godności człowieka.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
Student zna podstawowe pojęcia etyczne, definiuje współczesne spory bioetyczne, zna różne rodzaje argumentacji filozoficznej w wybranych kwestiach związanych z obecnymi debatami bioetycznymi.
UMIEJĘTNOŚCI
Student potrafi analizować i interpretować teksty filozoficzne z zakresu bioetyki, przeprowadzać argumentację filozoficzną i uzasadniać racjonalnie konkretne rozstrzygnięcia dotyczące różnego rodzaju dylematów bioetycznych.
KOMPETENCJE
Student dostrzega potrzebę argumentacji filozoficznej w debacie bioetycznej, widzi konieczność szerszej edukacji etycznej i różnych form ochrony godności ludzkiej.
ECTS
Udział w zajęciach on line - 12
Lektura artykułów - 60
Przygotowanie do zaliczenia - 18
SUMA GODZIN 90 (90:30 = 3)
LICZBA ECTS - 3
Kryteria oceniania
Podstawę zaliczenia stanowi udział w zajęciach, znajomość literatury obowiązkowej i zdanie krótkiego egzaminu ustnego w formie on line.
WIEDZA:
- na ocenę 2 (ndst): student nie zna podstawowych pojęć etycznych i aktualnych sporów bioetycznych
- na ocenę 3 (ndst): student słabo zna podstawowe pojęcia etyczne i aktualne spory bioetyczne
- na ocenę 4 (db): student dobrze zna podstawowe pojęcia etyczne i aktualne spory bioetyczne
- na ocenę 5 (bdb): student bardzo dobrze zna podstawowe pojęcia etyczne i aktualne spory bioetyczne
UMIEJĘTNOŚCI:
- na ocenę 2 (ndst): student nie potrafi analizować tekstów filozoficznych i nie potrafi przeprowadzić argumentacji filozoficznej w wybranych współczesnych sporach bioetycznych
- na ocenę 3 (ndst): student słabo analizuje teksty filozoficzne i nie potrafi przeprowadzić poprawnej argumentacji filozoficznej w wybranych współczesnych sporach bioetycznych
- na ocenę 4 (db): student dobrze analizuje teksty filozoficzne i potrafi przeprowadzić poprawną argumentację filozoficzną w wybranych współczesnych sporach bioetycznych
- na ocenę 5 (bdb): student bardzo dobrze analizuje teksty filozoficzne i potrafi przeprowadzić poprawną argumentację filozoficzną w wybranych współczesnych sporach bioetycznych
KOMPETENCJE:
Oceniana jest otwartość na zrozumienie współczesnych sporów bioetycznych oraz zdolność racjonalnego podejścia do kwestii moralnych
Praktyki zawodowe
Brak
Literatura
A) LITERATURA OBOWIĄZKOWA
Kobyliński A., Argumentacja filozoficzna w sporze o sztuczne zapłodnienie we Włoszech w latach 2004-2014, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 13(2015)2, s. 69-91.
Kobyliński A., Nowy humanizm czy posthumanizm? Aspekty etyczno-prawne legalizacji eutanazji na świecie w latach 2000-2015, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 13(2015)4, s. 85-114.
Kobyliński A., Prymat techniki nad moralnością? Aspekty etyczno-prawne macierzyństwa zastępczego, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 15(2017)2, s. 49-61.
B) LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
Duchliński P., Kobyliński A., Moń R., Podrez E., Inspiracje chrześcijańskie w etyce, Akademia Ignatianum – Wydawnictwo WAM, Kraków 2016.
Duchliński P., Kobyliński A., Moń R., Podrez E., Etyka a fenomen życia, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, Kraków 2017, s. 193-247.
Habermas J., Przyszłość natury ludzkiej. Czy zmierzamy do eugeniki liberalnej?, Warszawa 2003.
Kobyliński A., Czy embrion jest osobą? Spór o sztuczne zapłodnienie we Włoszech, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 5 (2007), s. 157-172.
Kobyliński A., Aspekty etyczno-prawne legalizacji marihuany i innych narkotyków miękkich, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 15(2017)3, s. 69-81.
Kobyliński A., Aborcja chemiczna w domu? Nowa forma stosowania pigułki aborcyjnej RU-486 we Włoszech, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 16(2018)1, s. 15-36.
Otowicz R., Etyka życia, Kraków 1998.
Ślęczak-Czakon D., Problem wartości i jakości życia w sporach bioetycznych, Katowice 2004.
Ślipko T., Bioetyka. Najważniejsze problemy, Kraków 2009.
Warzeszak St., Bioetyka. W obronie życia człowieka, Kraków 2011.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: