Historia średniowieczna powszechna WS-NH-HI-HŚP-w
Pełny wykaz treści:
I semestr
1. Cesarz Konstantyn i koncepcja cesarstwa chrześcijańskiego:
Bitwa pod mostem mulwijskim
Edykt mediolański
System konstantyński
Teologia polityczna Konstantyna
Euzebiusz z Cezarei
Św Helena
2. cesarz Justynian Wielki
Teologia polityczna Justyniana i jego program polityczny
Wojny cesarstwa za panowania Justyniana
Wydanie zbioru praw "Corpus iuris civilis" - przyczyny i znaczenie
Wielka dżuma - skutki
Przemiany wewnętrzne cesarstwa chrzescijańskiego
Polityka religijna cesarza Justyniana
3. Europa barbarzyńska
Najważniejsze plemiona ich dzieje
Państwo Franków - rozwój i specyfika
Chlodwig i jego chrzest
4. Islam
Osoba Mahometa i jego nauka
Podstawy muzułmańskiego systemu religijno-społecznego
Ekspansja Islamu - najważniejsze bitwy
Przyczyny militarnych sukcesów muzułmanów
5. Cesarstwo za Herakliusza
Reformy wojskowo-administracyjne
Wojna z Persją - jej specyfika i przebieg
Oblężenie Konstantynopola w 626 r.
Teologia polityczna cesarza Herakliusza
6. Bizancjum VII-IX w.
Konstans II 641-668 (polityka wewn. i zewn.)
Konstantyn IV 668-685 (problem bułgarski, wojna z Arabami)
Justynian II 685-711 (polityka wewn., główne kierunki polityki, reformy)
Leon III Izauryjczyk 717-741
- wojna z Arabami
- polityka wewnętrzna – ikonoklazm
Konstantyn V Kopronim 741-775
- główne problemy polityki wewnętrznej i zewnętrznej (754 – sobór ikonoklastyczny)
Leon IV (775-780)
Cesarzowa Irena:
- restauracja kultu obrazów za panowania Ireny
- sobór nicejski II
Nikefor I 802-811
Michał Rangabuesz 811-813
Leon V Armeńczyk 813-820
Michał II z Amorion 820-829 (powstanie Tomasza Słowianina)
Teofil 829-842 (rola Jana Gramatyka)
7. Karolingowie
Pochodzenie rodu Karolingów – droga do osiągnięcia potęgi
Jakie były dokonania Karola Młota?
„Przewrót Pepina Krótkiego” – w jaki sposób Karolingowie osiągnęli władzę monarszą?
Fundamenty ideowe karolińskiej uzurpacji
Powstanie Państwa Kościelnego – przyczyny, przebieg, skutki
Karol Wielki:
- sytuacja dynastyczna po śmierci Pepina Krótkiego
- podboje Karola Wielkiego: kierunki i dzieje ekspansji
- koronacja cesarska (kontekst polityczny, ideowy i geopolityczny); przebieg koronacji cesarskiej
- koncepcja władzy cesarskiej Karola Wielkiego
Ogólna charakterystyka monarchii karolińskiej – pojęcia:
- rex ambulans
- znaczenie królewskiej kaplicy (capella)
- wiec generalny (conventus generalis)
- hrabstwo
- wizytatorzy
- marchia
- immunitet
- homagium
- związek wasalno-lenny
- alodium
- na czym polegała dominacja arystokracji w życiu społecznym, w czym się przejawiała
- na czym polegał religijny charakter władzy królewskiej, w czym się przejawiał, na czym polegała nowość władzy karolińskiej (czym koncepcja władzy Karolingów różniła się od innych monarchii barbarzyńskich)
Papiestwo:
- zmieniająca się sytuacja geopolityczna papiestwa w VIII w.
- czym była „darowizna Konstantyna”?
- czym był (i nadal jest) „paliusz” – i jakiego nabrał znaczenia w IX w.?
- relacje cesarz-papież za Karolingów
Renesans karoliński:
- na czym polegały ówczesne reformy Kościoła, jakich sfer dotyczyły?
- jakie znaczenie miała akademia pałacowa Karola Wielkiego?
- czym było skryptorium?
Ludwik Pobożny:
- kwestia koronacji królewskiej i cesarskiej (gdzie, kiedy, przez kogo)
- kwestia sukcesji po Ludwiku
- traktat w Verdun
Gdzie i kiedy panowali:
Lotar
Karol Łysy
Karol Gruby
Jaki był układ sił w Europie post-karolińskiej po śmierci Karola Grubego (888)
II semestr
1. Monarchia Kapetyngów do Filipa IV
Tytuł królewski w rękach Kapetyngów - geneza
Pozycja monarchów kapetyńskich w XI w.
Monarchia Kapetyngów wobec Wilhelma Zdobywcy
Przełomowość wieku XII - wzrost potęgi Kapetyngów
Filip II August i bitwa pod Bouvines
Ludwik IX - koncepcja władzy i projekty polityczne
Filip IV - reformy wewnętrzne i polityka zagraniczna
2. Monarchia wschodniofrankijska za panowania dynastii Ottonów
Koncepcja władzy monarszej w kręgu dynastii Ottonów
Cesarstwo Ottona I i Ottona III - podobieństwa i różnice
3. Cesarstwo za panowania dynastii salickiej i dynastii Staufów
Konflikt z papiestwem w XI i XII w.
Zakres władzy i ekspansja terytorialna
Polityka Fryderyka Barbarossy
Fryderyk II - koncepcja władzy cesarskiej
4. Wyspy Brytyjskie w czasach najazdów skandynawskich i podboju normańskiego
5. Geneza ruchu krucjatowego, pierwsza wyprawa krzyżowa oraz dzieje państw łacińskich na Wschodzie
6. Cesarstwo Bizantyńskie za panowania Komnenów. IV wyprawa krzyżowa
7. Wojna stuletnia
Przyczyny dynastyczne, społeczne, polityczne i ekonomiczne
Kolejne etapy wojny
Europa zachodnia po zakończeniu Wojny Stuletniej
8. Bliski Wschód XIII-XV w. Upadek Konstantynopola
9. Święte Cesarstwo Rzymskie w XIII i 1. poł. XIV w
Cesarstwo Luksemburgów
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Punkty ECTS
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W05 Zna najważniejszą faktografię historii powszechnej oraz historii Polski w poszczególnych epokach. Zna historię Mazowsza i Prus. Zna historię Kościoła Katolickiego oraz innych Kościołów ortodoksyjnych i reformowanych. Dysponuje podstawową wiedzą z zakresu historii wojskowości. Zależnie od specjalności posiada podstawową wiedzę z zakresu historii muzyki, historii literatury wczesnochrześcijańskiej greckiej i łacińskiej, oraz orientalnych, historii cywilizacji śródziemnomorskiej
K_W06 Posiada wiedzę o możliwościach interpretacji faktów historycznych determinowanych różnym podłożem narodowym i religijnym i kulturowym
K_W08 Ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie historii z uwzględnieniem historii Mazowsza, historii wojskowości, historii Kościoła, oraz – zależnie od specjalności - historii cywilizacji śródziemnomorskiej i muzykologii
K_W09 Zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury (źródła historyczne, dzieła literackie, muzyczne) właściwe dla wybranych tradycji, teorii oraz szkół badawczych w zakresie historii, z uwzględnieniem specyfiki specjalności
K_U01 Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować oraz uogólniać informacje z wykorzystaniem różnych źródeł i sposobów
K_U02 Potrafi posługiwać się krytyką zewnętrzną i wewnętrzną źródeł historycznych. Potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury właściwych dla historii i jej studiowanej specjalności, z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym
K_U05 Posiada umiejętności merytorycznego argumentowania, z wykorzystaniem poglądów innych autorów, oraz formułowania wniosków
K_U08 Posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych, dotyczących zagadnień ogólnych i szczegółowych
K_K03 Ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie realizacji misji historyka w społeczeństwie. Jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i społecznych
K_K05 Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego i tradycji zarówno na poziomie lokalnym jak i globalnym: historii powszechnej i Polski, historii regionu Mazowsza. Ma świadomość znaczenia i roli Kościoła w procesie historycznym i jego miejsce w kształtowaniu wspólnych korzeni kultury europejskiej. Rozumie znaczenie kultury judeochrześcijańskiej i klasycznej w historii Europy
Uzasadnienie punktów ECTS:
I sem:
30 uczestnictwo w zajęciach
30 przygotowanie do zaliczenia semestralnego
II sem.:
30 uczestnictwo w zajęciach
30 przygotowanie do egzaminu
Literatura
Podstawą jest podręcznik Romana Michałowskiego, Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2012.
Lektury uzupełniające są proponowane przez prowadzącego w ramach zajęć.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: