Historia i archeologia Starożytnej Grecji WS-AR-HAG
Tematy wykładów: Geografia i warunki naturalne Grecji. Arena zdarzeń: archeologia podwodna morza śródziemnego. Kultura i sztuka Krety. Akrotiri. Grecja mykeńska i świat homerowy. Troja i wojna trojańska. Kultura i sztuka Grecji archaicznej. Wielka kolonizacja grecka. Polis - ewolucja i instytucje. Skutki reformy hoplickiej. Ateny i Sparta do wojen perskich. Mezopotamia i Iran – powstanie monarchii perskiej. Wojny perskie. Rozkwit kulturalny Aten za Peryklesa. Sofiści, Sokrates i Platon. Tragicy: Sofokles i Eurypides. Sztuka okresu klasycznego. Miasto greckie – urbanistyka. Chora, czyli tereny wiejskie. Ateny i Sparta: przyczyny konfliktu. Wojna peloponeska. Hegemonia Teb i powstanie scentralizowanej monarchii macedońskiej. Podboje Aleksandra Wielkiego. Aleksander Wielki i elementy irańskie w kulturze greckiej. Egipt a kultura grecka. Monarchia Ptolemeuszy. Kultura hellenistyczna. Sztuka i architektura okresu hellenistycznego. Malarstwo greckie. Monarchia Seleukidów. Macedonia Antygonidów, związek achajski i etolski. Podbój greckiego wschodu przez Rzym. Peryferie cywilizacji – hellenizacja Scytów.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć student powinien kompetentnie poruszać się wśród problemów i zagadnień związanych z historią i archeologią starożytnej Grecji. Powinien rozumieć specyfikę ewolucji poglądów na poszczególne zagadnienia. Powinien nie tylko znać podstawowe fakty z zakresu historii, ale także umieć zinterpretować ich znaczenie. Powinien też rozumieć elementy krytyki źródeł historycznych. Powinien umieć rozpoznawać typowe dla kultury materialnej Grecji zabytki, opisać ich specyfikę i chronologię. Powinien też umieć dostrzegać powiązania w ewolucji poszczególnych stylów i znać najważniejszych twórców. Powinien dostrzegać wpływ kultury greckiej na ewolucję jej sąsiadów i dostrzegać powiązania związane z procesami akulturacji, a także poprawnie interpretować ich skutki. Powinien znać poszczególne elementy ewolucji społeczności zamieszkujących starożytną Grecję, wiedzieć np. czym się różni demokracja od oligarchii, powinien też kompetentnie opisywać przyczyny ich zróżnicowania. Powinien też rozumieć rolę spuścizny starożytnej Grecji w kształtowaniu się oblicza kultury ludzkiej, ze szczególnym uwzględnieniem kultury europejskiej. Powinien też rozumieć powiązania idei politycznych, stworzonych przez starożytnych Greków, ze współcześnie wyznawanymi poglądami i używać zdobytej wiedzy do interpretowania otaczającego nas świata.
OPIS ECTS:
Udział w wykładzie 45
konsultacje 10
Przygotowanie do udziału w egzaminie 20
SUMA GODZIN 75
LICZBA ECTS 75 godz. /65(10)godz. ≈ 3
Kryteria oceniania
Sposób weryfikacji efektu kształcenia: Podstawą zaliczenia przedmiotu jest zdanie egzaminu. Egzamin odbywa się w formie ustnej.
Kryteria przyznawania ocen:
ndst - 2 - student(ka) nie opanował(a) w żadnym stopniu umiejętności i wiedzy opisanych w punkcie: efekty kształcenia
dst. - 3 - student(ka) opanował(a) ww. umiejętności i wiedzę w stopniu podstawowym, umie wymienić podstawowe fakty, scharakteryzować najważniejsze zabytki, zna podstawową problematykę, ma jednak trudności z interpretacją zdarzeń i nie potrafi spojrzeć na omawiane problemy w szerszej perspektywie.
dobry - 4 - student(ka) kompetentnie porusza się wśród problemów i zagadnień związanych z omawianym okresem, rozumie specyfikę zagadnień, potrafi poprawnie scharakteryzować poszczególne omawiane zabytki i potrafi określać ich chronologię.
bardzo dobry - 5 - student(ka) wykazuje pogłębioną znajomość omawianej problematyki, potrafi dostrzec złożoność stosowanych przy ich poznawaniu metod badawczych, potrafi samodzielnie określać ich wady i samodzielnie stawiać pytania dotyczące np. przyszłych możliwości badawczych. Potrafi oceniać przeszłość w szerszej perspektywie, widzieć związki współczesnej kultury ze światem minionym, rozumie siłę i słabości związane z oddziaływaniem tradycji antyku, rozumie mechanizmy krytyki źródeł.
Metoda dydaktyczna: Większość wiedzy zostanie przekazana w formie klasycznego wykładu informacyjnego, w trakcie wykładu zostaną wykorzystane prezentacje multimedialne. W szczególnych przypadkach, gdy potrzebna będzie prezentacja ewolucji pewnych poglądów, czy też podczas omawiania metod krytyki źródeł, konieczne stanie się ujęcie problemowe.
Literatura
Literatura obowiązkowa:
• M. L. Bernhard, Sztuka grecka, tomy I – IV, Warszawa 1989 – 93.
• B. Bravo, E. Wipszycka, Historia Starożytnych Greków. Tom I: do końca wojen perskich. Warszawa 1988
• B. Bravo,. M. Węcowski. E. Wipszycka, A. Wolicki, Historia Starożytnych Greków. Tom II: Okres klasyczny. Warszawa 2009
• B. Bravo, E. Wipszycka, Historia Starożytnych Greków. Tom III: okres hellenistyczny. Warszawa 1998
Literatura uzupełniająca:
• J. Ciechanowicz, Cień Minotaura, Warszawa 1996
• P. Connolly, H. Dodge, Antyczne miasta, Warszawa 1998
• R. Flacelière, Życie codzienne w Grecji za czasów Peryklesa, Warszawa 1985
• N.G.L. Hammond, Dzieje Grecji, Warszawa 1973.
• N.G.L. Hammond, Starożytna Macedonia, Początki, Dzieje, Instytucje,. Warszawa 1999
• B.J. Kemp, Egipt, Anatomia Cywilizacji, Warszawa 2009
• P. Leveque, Świat grecki, Warszawa 1973
• P. Levi, Wielkie kultury świata: Grecja, Warszawa 1995
• A. Lasota-Moskalewska, Zwierzęta udomowione w dziejach ludzkości, Warszawa 2005
• A. Łukaszewicz, Świat papirusów, Warszawa 2001
• A. Łukaszewicz, Egipt Greków i Rzymian, Warszawa 2006
• K. Michałowski, Jak Grecy tworzyli sztukę, Warszawa 1986
• D. Musiał, Świat grecki od Homera do Kleopatry, Warszawa 2009
• M. Olbrycht. Aleksander Wielki i świat irański, Rzeszów 2004
• E. Papuci-Władyka, Sztuka starożytnej Grecji, Warszawa-Kraków 2001
• M. Sartre, Wschód Rzymski, Wrocław 1997
• A. Świderkówna, Życie codzienne w Egipcie greckich papirusów, Warszawa 2009
• A. Świderkówna, Historie nieznane historii, Warszawa 2009
• A. Świderkówna, Kiedy piaski Egipskie przemówiły po grecku, Warszawa 2009
• Z. Sztetyłło, Sztuka grecka, w: A. Lewicka [red.] Sztuka świata, Tom II, Warszawa 1990
• J. Wolski, Dzieje i upadek imperium Seleucydów, Kraków 1999.
• E. Wipszycka [red.] Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, Wrocław, Warszawa, Kraków 2001
• A. Ziółkowski, Historia starożytna, Warszawa 2009
Ponadto w trakcie wykładów zostaną wykorzystane fragmenty tekstów następujących autorów antycznych: Homera, Herodota, Tukidydesa, Arriana, Plutarcha, Platona, Sofoklesa, Eurypidesa, Ajschylosa, Arystofanesa, Ksenofonta oraz materiały epigraficzne i teksty papirusowe.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: