Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa WP-R-PR-PSNM
Celem wykładu jest poznanie norm dotyczących następujących kwestii natury prawnej: sprawy o orzeczenie nieważności małżeństwa w ogólności, proces oparty na dokumentach, proces skrócony, właściwość sądu, prawo zaskarżania ważności małżeństwa, skarga powodowa, zawiązanie sporu, formuła wątpliwości, instancja sporu, instrukcja sprawy, środki dowodowe, ogłoszenie akt, zamknięcie postępowania dowodowego, dyskusja sprawy, wyrok, apelacja, zaskarżenie wyroku, nova causae propositio.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy:
EK1 - student zna terminologię odnoszącą się do kanonicznego procesu o orzeczenie nieważności małżeństwa,
EK2 - student zna przepisy regulujące proces o nieważność małżeństwa kanonicznego,
EK3 - student zna podstawową literaturę i zasady określone przez judykaturę Roty rzymskiej dotyczące aktualnie obowiązujących regulacji procesowych.
W zakresie umiejętności:
EK4 - student potrafi korzystać z podstawowej literatury w zakresie kanonicznego procesu małżeńskiego,
EK5 - student potrafi samodzielnie interpretować przepisy dotyczące procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa i stosować je w ramach postępowania sądowego,
EK6 - student potrafi formułować (w mowie i na piśmie) twierdzenia, redagować teksty związane z kanonicznym postępowaniem procesowym w zakresie nieważności małżeństwa kanonicznego.
W zakresie kompetencji:
EK7 - student posiada podstawowe kompetencje do wykonywania różnego rodzaju zadań związanych z kanonicznym procesem o nieważność małżeństwa. Kompetencje te dotyczą zasadniczo czynności wykonywanych przez pracowników sądów kościelnych oraz osób, które udzielają pomocy prawnej stronom procesowym (adwokaci, pełnomocnicy).
Opis ECTS:
Udział w wykładach - 30 godz. pracy studenta.
Przygotowanie do udziału w wykładach i redagowanie skargi powodowej - 10 godz.
Lektura uzupełniająca do wykładów - 10 godz.
Liczba ECTS: 2
Kryteria oceniania
Wiedza (EK 1-3)
ocena 2 (ndst): student nie zna źródeł małżeńskiego prawa materialnego i procesowego oraz podstawowej terminologii z zakresu procesu o nieważność małżeństwa; student nie ma wiedzy na temat natury tego procesu, jego stadiów, znaczenia dowodów procesowych i środków podważenia wyroku; student nie ma uporządkowanej znajomości problematyki dotyczącej praw i obowiązków członków trybunału kościelnego i stron procesowych; student nie przedstawił skargi powodowej o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
ocena 3 (dst): student zna w ograniczonym stopniu źródła małżeńskiego prawa materialnego i procesowego oraz podstawową terminologię z zakresu procesu o nieważność małżeństwa; student posiada znacznie ograniczoną wiedzę na temat natury tego procesu, jego stadiów, znaczenia dowodów procesowych i środków podważenia wyroku; student ma słabo uporządkowaną znajomość problematyki dotyczącej praw i obowiązków członków trybunału kościelnego i stron procesowych; student przedstawił skargę powodową o stwierdzenie nieważności małżeństwa, która nie spełnia wymogów prawnych
ocena 4 (db): student zna podstawowe źródła małżeńskiego prawa materialnego i procesowego oraz podstawową terminologię z zakresu procesu o nieważność małżeństwa; student posiada częściową wiedzę na temat natury tego procesu, jego stadiów, znaczenia dowodów procesowych i środków podważenia wyroku; student ma średnio uporządkowaną znajomość problematyki dotyczącej praw i obowiązków członków trybunału kościelnego i stron procesowych; student przedstawił skargę powodową o stwierdzenie nieważności małżeństwa, w której uzasadnienie prawne lub faktyczne nie jest wystarczające.
ocena 5 (bdb): student zna w pełni źródła małżeńskiego prawa materialnego i procesowego oraz terminologię z zakresu procesu o nieważność małżeństwa; student posiada pełną wiedzę na temat natury tego procesu, jego stadiów, znaczenia dowodów procesowych i środków podważenia wyroku; student ma w pełni uporządkowaną znajomość problematyki dotyczącej praw i obowiązków członków trybunału kościelnego i stron procesowych; student przedstawił dobrze uzasadnioną skargę powodową o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
Umiejętności (EK 4-6)
ocena 2 (ndst): student nie potrafi analizować, streszczać i prezentować problematyki dotyczącej procesu o orzeczenie nieważności małżeństwa; student nie potrafi wykorzystać środków prawnych przewidzianych dla ochrony i dochodzenia podmiotowych uprawnień stron; student nie potrafi znaleźć i wykorzystać rzetelnie źródeł i literatury z zakresu małżeńskiego prawa procesowego; student nie potrafi zredagować skargi powodowej o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
ocena 3 (dst): student potrafi w ograniczonym stopniu analizować, streszczać i prezentować problematykę dotyczącą procesu o orzeczenie nieważności małżeństwa; student potrafi w ograniczonym stopniu korzystać ze środków prawnych służących ochronie i dochodzeniu podmiotowych uprawnień stron; student z błędami znajduje i wykorzystuje źródła i literaturę z zakresu małżeńskiego prawa procesowego; student nie potrafi zredagować skargi powodowej o stwierdzenie nieważności małżeństwa, która spełnia wszelkie wymogi natury formalnej i merytorycznej.
ocena 4 (db): student potrafi właściwie analizować, streszczać i prezentować problematykę dotyczącą procesu o orzeczenie nieważności małżeństwa; student potrafi wykorzystać niektóre środki prawne przewidziane dla ochrony i dochodzenia podmiotowych uprawnień stron; student w przeważającej liczbie przypadków potrafi znaleźć i wykorzystać rzetelnie źródła i literaturę z zakresu małżeńskiego prawa procesowego; student z pewnymi problemami potrafi zredagować skargę powodową o nieważność małżeństwa.
ocena 5 (bdb): student potrafi bezbłędnie i szybko analizować, streszczać i prezentować problematykę dotyczącą procesu o orzeczenie nieważności małżeństwa; student potrafi w pełni wykorzystać stosowne środki prawne przewidziane dla ochrony i dochodzenia podmiotowych uprawnień stron; student właściwie znajduje i wykorzystuje rzetelnie źródła i literaturę z zakresu małżeńskiego prawa procesowego; student z łatwością i w sposób kompetentny potrafi zredagować skargę powodową o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
Kompetencje (EK 7-8)
ocena 2 (ndst): student nie potrafi zaplanować i zorganizować indywidualnej pracy mającej na celu zrealizowanie zadania badawczego i przyswojenie treści z zakresu procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa;
student nie angażuje się w przebieg prowadzonych zajęć, nie bierze udziału w dyskusjach, nie formułuje własnych wypowiedzi oraz konstruktywnych uwag krytycznych.
ocena 3 (dst): student potrafi w ograniczonym stopniu zaplanować i zorganizować indywidualną pracę mającą na celu zrealizowanie zadania badawczego i przyswojenie treści z zakresu procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa;
student okazjonalnie angażuje się w przebieg prowadzonych zajęć biorąc udział w dyskusjach, formułując własne wypowiedzi oraz
konstruktywne uwagi krytyczne.
ocena 4 (db): student potrafi właściwie zaplanować i zorganizować indywidualną pracę mającą na celu zrealizowanie zadania badawczego i przyswojenie treści z zakresu procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa; student często aktywnie angażuje się w przebieg prowadzonych zajęć biorąc udział w dyskusjach, formułując własne wypowiedzi oraz konstruktywne uwagi krytyczne.
ocena 5 (bdb): student potrafi prawidłowo i kompleksowo zaplanować i zorganizować indywidualną pracę mającą na celu zrealizowanie zadania badawczego i przyswojenie treści z zakresu procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa; student bardzo często aktywnie angażuje się w przebieg prowadzonych zajęć biorąc udział w dyskusjach, formułując własne wypowiedzi oraz konstruktywne uwagi krytyczne.
Przy wystawianiu oceny końcowej z wykładu bierze się pod uwagę następujące czynniki traktowane łącznie, z których najistotniejszy jest ten ostatni: udział studenta w zajęciach; aktywny udział w dyskusji, kiedy student ma sposobność wykazać się znajomością wcześniej poznanych zasad prawa procesowego, zredagowanie skargi powodowej o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
Literatura
Źródła
Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 1400-1691, zwłaszcza 1671-1691
Papieska Rada ds. Tekstów Prawnych, Instrukcja Dignitas Connubii (25 I 2005)
Franciszek, Motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus (15 VIII 2015)
Literatura podstawowa
T. Pawluk, Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. 4, Olsztyn 1990, s. 243-290
Z. Grocholewski, Pewność moralna jako klucz do lektury norm procesowych, IM 3 (1998) s. 9-44
R. Sobański, Iudex veritatem de matrimonio dicit, IM 4 (1999) s. 181-196
Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. V, Księga VII Procesy, Red. J. Krukowski, Pallottinum 2007, s. 172-265
J. Krajczyński (red.), Proces małżeński według motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, Płock 2015
Literatura pomocnicza
I. Gordon, Nowy proces nieważności małżeństwa. Postępowanie. Komentarze, Częstochowa 1985
W. Góralski, Zadanie psychologa w sprawach o nieważność małżeństwa w świetle wymogów nowego prawa małżeńskiego, „Prawo Kanoniczne” 1986, nr 3-4, s. 163-172
S. Ciesielski, Wniesienie apelacji w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa, „Prawo Kanoniczne” 1987, nr 3-4, s. 189-201
T. Pieronek, Udział obrońcy węzła w procesie małżeńskim, „Kościół i Prawo” 6 (1989), s. 91-101
A. Dzięga, Strony sporu w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa, Warszawa 1994
R. Sobański, Udział adwokata w procesie o nieważność małżeństwa, „Jus Matrimoniale” 2(1997), s. 125-144
S. Paździor, Uchylanie klauzul dołączanych do wyroków w Trybunale Archidiecezji Lubelskiej, „Jus Matrimoniale” 2 (1997), s.145-157
R. Sobański, Uwagi o funkcji sędziego w procesie o nieważność małżeństwa, „Jus Matrimoniale” 3 (1998), s.45-60
J. Staszak, Koszty sporządzania opinii biegłego w całości opłat procesowych, [w:] Kościelne prawo procesowe. Materiały i studia, Red. A. Dzięga i in., t. 1, Lublin 1999, s. 55-64
R. Sobański, Orzekanie nieważności małżeństwa z dwu (lub więcej) tytułów wadliwego konsensu, „Jus Matrimoniale” 5 (2000), s. 139-150
G. Leszczyński, Oświadczenie stron jako środek dowodowy w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, „Prawo Kanoniczne” 2000, nr 1-2, s. 107-121
P. Majer, Niestawiennictwo strony pozwanej w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, „Jus Matrimoniale” 7 (2002), s. 167-190
G. Leszczyński, Wartość dowodowa opinii biegłego w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, „Jus Matrimoniale” 9 (2004), s. 137-150
J. Krajczyński, Interpretacja i stosowanie norm dotyczących zgody małżeńskiej w perspektywie teologicznej, [w:] tenże, Podmiotowość osoby ludzkiej i konsens małżeński, Płock 2005, s. 55-72
A. Brzemia-Bonarek, Dopuszczalność dowodów zdobytych w sposób niegodziwy w kanonicznym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, Katowice 2007
A.G. Miziński, Status prawny adwokata w Kościele łacińskim, Lublin 2011
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: