Prawo karne Unii Europejskiej WP-PRZ-mon-pkUE

Wykład ma na celu ukazanie wpływu szeroko rozumianego prawa europejskiego na regulacje z zakresu polskiego prawa karnego, w tym w szczególności ukazanie specyficznych problemów wykładniczych ujawniających się w związku z tzw. sprawami z elementem unijnym. Przedmiotem wykładu pozostaje również przedstawienie rozwoju europejskiego prawa karnego, wskazanie na główny obszar jego zainteresowania oraz omówienie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakresie mającym znaczenie dla prawa karnego materialnego i procesowego.

Plan wykładu

1. Znaczenie terminu "europejskie prawo karne" (Podstawowe zasady i problemy europejskiego prawa karnego). Źródła europejskiego prawa karnego.

2. Historia wpływu wspólnotowego prawa pierwotnego na prawo karne państw członkowskich (znaczenie „sankcji” ustanawianych na poziomie prawa wspólnotowego dla prawa krajowego, wpływ wykładni ETS na krajowy system prawny).

3. rozwój „europejskiego prawa karnego” w obszarze III filara UE (europeizacja prawa karnego, harmonizacja i mechanizm wzajemnego uznawania orzeczeń, jako instrumenty integracyjne).

4. projekty dotyczące Europejskiego prawa karnego na przykładzie Corpus Iuris, Zielonej Księgi Komisji w sprawie ochrony prawno-karnej interesów finansowych Wspólnoty oraz rozporządzenia o Prokuraturze Europejskiej. Ocena szans europejskiego projektu w zakresie uniwersalnych regulacji prawnokarnych.

5. Wpływ Traktatu z Lizbony na Europejskie Prawo karne (analiza dyrektyw „prawnokarnych”, rozporządzeń, nowych zasad odnoszących się do sfery europejskiego prawa karnego).

6. Wpływ prawa europejskiego na krajowe prawo karne materialne (wykładnia zgodna prawa karnego, wpływ TS UE na wykładnię prawa, konflikt pomiędzy wykładnią TS UE, a interpretacją dokonywaną przez Sądy Krajowe [tu w szczególności SN i TK], zakres minimum i maximum regulacji, zasady tworzenia prawa w nawiązaniu do przepisów dyrektywy, problem nieprawidłowej transpozycji, problem tzw. harmonizacji minimalnej, problem ew. regulacji prawa karnego materialnego w drodze dyrektywy, wpływ prawa europejskiego na tradycyjne zasady prawa karnego materialnego państw członkowskich).

7. orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w zakresie gwarancji odnoszących się do prawa karnego (Zakaz tortur i poniżającego karania - art. 3 EKPC, Prawo do wolności - art. 5 EKPC, Prawo do rzetelnego procesu sądowego – art. 6 (1) i (5) EKPC, Domniemanie niewinności - art. 6 (2) EKPC, zakaz karania bez podstawy prawnej - art. 7 EKPC).

8 Sądowa kontrola przestrzegania europejskich regulacji prawnych i wpływ ew. naruszeń w tym zakresie na postępowanie karne (tu m.in. przegląd wybranego orzecznictwa sądów powszechnych, SN, czy TK, dyskusja w zakresie najistotniejszych judykatów odnoszących się do sfery europejskiego prawa karnego. Próba odpowiedzi na pytanie o efektywność europejskiego prawa karnego w judykaturze sądów).

Zakres ustaw oraz materiału do egzaminu:

wykład oraz wybrane fragmenty z literatury i orzecznictwa wskazane przez prowadzącego.

Wymagania:

Zdany egzamin z zakresu prawa karnego materialnego. Zdany egzamin z zakresu prawa europejskiego.