Postępowanie karne semestr 2 WP-PRZ-POK2
I. POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE
1. Charakterystyka postępowania przygotowawczego. Cel i funkcje postępowania przygotowawczego. Organy uprawnione do prowadzenia postępowania przygotowawczego (organy uprawnione do prowadzenia śledztwa i organy uprawnione do prowadzenia dochodzenia). Strony postępowania przygotowawczego.
2. Podstawa wszczęcia postępowania przygotowawczego. Źródła informacji o przestępstwie. Społeczny i prawny obowiązek denuncjacji. Wszczęcie lub odmowa wszczęcia postępowania przygotowawczego. Postępowanie sprawdzające (Czynności sprawdzające – art. 307 k.p.k.). Dochodzenie w niezbędnym zakresie (Czynności w niezbędnym zakresie – art. 308 k.p.k.).
3. Zbieranie i zabezpieczanie dowodów. Procedura dowodzenia. Dowody z przedprocesu karnego. Wprowadzenie dowodów do procesu. Szczególne przedsięwzięcia dowodowe.
II. POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE (c.d.)
1. Wszczęcie procesu faktycznego. Procedura przedstawienia zarzutów. Zróżnicowanie śledztwa i dochodzenia. Rodzaje dochodzenia. Dochodzenie rejestrowe. Ograniczenia dowodowe dochodzenia.
2. Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym. Istota i formy nadzoru. Nadzór prokuratorski i nadzór służbowy.
3. Czynności sądowe w postępowaniu przygotowawczym. Skarga subsydiarna. Sądowa kontrola postępowania przygotowawczego. Zażalenia na czynności i postanowienia postępowania przygotowawczego.
4. Zawieszenie postępowania przygotowawczego. Podjęcie umorzonego postępowania przygotowawczego i wznowienie postępowania przygotowawczego po jego umorzeniu. Nadzwyczajna interwencja Prokuratora Generalnego.
5. Akt oskarżenia – wymogi formalne i treściowe. Substraty oskarżenia. Materiały dołączane do aktu oskarżenia. Negocjacje procesowe. Wniosek prokuratora o wydanie wyroku i orzeczenie uzgodnionej kary. Wniosek prokuratora o warunkowe umorzenie postępowania.
III. POSTĘPOWANIE PRZED SĄDEM PIERWSZEJ INSTANCJI
1. Etapowy charakter przebiegu postępowania karnego. Istota rozprawy sądowej. Stosunek do postępowania przygotowawczego.
2. Wstępna kontrola aktu oskarżenia. Badanie wymogów formalnych aktu oskarżenia. Odpowiedź na akt oskarżenia. Wyznaczenie terminu posiedzenia sądu. Załatwienie innych czynności.
3. Przygotowanie do rozprawy głównej. Zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy. Składy orzekające. Tryb wyznaczania składów orzekających. Losowanie sędziów.
4. Jawność rozprawy głównej i jej ogólny porządek. Jawność rozprawy w aspekcie wewnętrznym i zewnętrznym. Osoby obecne na rozprawie. Udział mass mediów. Wyłączenie jawności rozprawy. Mężowie zaufania. Jawność ogłoszenia wyroku. Wykaz posiedzeń, które są zawsze jawne.
5. Rola przewodniczącego w kierowaniu rozprawą. Obowiązek stawiennictwa oskarżonego. Wydalenie oskarżonego z sali rozpraw. Opuszczenie sali rozpraw przez oskarżonego bez zezwolenia przewodniczącego. Rozprawa bez obecności oskarżonego. Wypowiedzenia stosunku obrończego.
6. Umorzenie postępowania. Problemy zwrotu sprawy prokuratorowi. Warunkowe umorzenie postępowania. Rozpoznanie wniosku o skazanie bez rozprawy. Stosowanie środków zapobiegawczych.
IV. POSTĘPOWANIE PRZED SĄDEM PIERWSZEJ INSTANCJI (c.d)
1. Przewód sądowy. Wnioski dowodowe stron. Tryb przesłuchiwania. Obecność oskarżonego na rozprawie. Niestawiennictwo uczestników postępowania dowodowego. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Odczytanie protokołów z postępowania przygotowawczego. Odtwarzanie zapisów. Rozszerzenie oskarżenia. Zmiana kwalifikacji prawnej czynu. Przerwa i odroczenie.
2. Wyrokowanie. Narada i głosowanie. Odroczenia wydania wyroku. Wznowienie przewodu sądowego. Rodzaje wyroków. Uzasadnienie wyroku. Uzupełnienie wyroku w drodze postanowienia.
3. Ogłoszenie wyroku. Ustne przytoczenie najważniejszych motywów wyroku. Pouczenie o prawie, terminie i sposobie zaskarżenia wyroku. Postanowienia uzupełniające wyrok. Doręczenie oskarżonemu odpisu wyroku. Wniosek o pisemne uzasadnienie wyroku. Treść uzasadnienia wyroku.
V. POSTĘPOWANIA SZCZEGÓLNE
1. Odmiany proceduralne procesu karnego. Postępowania szczególne. Postępowania odrębne. Postępowania incydentalne w procesie karnym. Postępowania następcze.
2. Pojęcie, istota i rodzaje postępowań szczególnych. Postępowania kodeksowe i pozakodeksowe. Postępowania szczególne a postępowania odrębne. Kryteria rozróżniające tryby postępowania. Postępowania szczególne nienazwane imiennie.
3. Kodeksowe tryby szczególne (dawne postępowanie uproszczone, postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego, postępowanie przyspieszone, postępowanie nakazowe). Odrębności trybów szczególnych.
4. Kodeksowe postępowania odrębne. Postępowanie w sprawach o odszkodowanie za niesłuszne skazanie oraz niesłuszne stosowanie środków przymusu (roz.58 „Odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie oraz niesłuszne stosowanie środków przymusu). Postępowanie ułaskawieniowe. Procedura wyrokowania łącznego (roz.60 „Orzekanie kary łącznej”).
5. Pozakodeksowe postępowanie odrębne. Postępowanie w sprawach nieletnich. Postępowanie
w sprawach wojskowych. Postępowanie w sprawach odpowiedzialności podmiotów zbiorowych.
6. Postępowanie w sprawach karnych skarbowych. Pojęcie. Istota. Zakres dopuszczalności. Odrębności proceduralne.
7. Postępowanie karne w sprawach wojskowych. Pojęcie. Istota. Specyfika. Odrębności proceduralne. Zakres kompetencji organów wojskowego procesu karnego. Postępowanie przygotowawcze. Postępowanie przed sądem wojskowym.
8. Postępowanie w sprawie odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Pojęcie podmiotu zbiorowego. Zasady odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary jako przestępstwa lub przestępstwa skarbowe.
VI. POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE
1. Środki zaskarżenia. Środki odwoławcze. Znaczenie i zakres postępowania kontrolnego. Zakres i granice zaskarżania orzeczeń sądowych. Odmowa przyjęcia środka odwoławczego. Cofnięcie środka odwoławczego.
2. Klasyfikacja i rodzajowe zróżnicowanie środków zaskarżenia. Zwyczajne i nadzwyczajne środki zaskarżenia. Środki odwoławcze. Sprzeciwy i quasi – sprzeciwy. Odwołania w procesie karnym. Cechy i treść środka odwoławczego. Organy odwoławcze. Dewolutywność i suspensywność.
3. Zakres i granice zaskarżenia. Dwuinstancyjność proceduralna. Zakaz pogarszania sytuacji oskarżonego. Przekraczanie granic zaskarżenia. Ograniczone rozpoznanie środka odwoławczego.
VII. POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE –c.d.
1. Bezwzględne przyczyny odwoławcze (art. 439 k.p.k.). Pojęcie i rodzaje przyczyn odwoławczych. Skutki procesowe ujawnienia bezwzględnych przyczyn odwoławczych. Problem nieważności orzeczeń. Rażąca niesprawiedliwość orzeczenia. Poprawienie błędnej kwalifikacji prawnej czynu.
2. Apelacja jako środek odwoławczy. Terminy i wymogi apelacyjne. Przymus adwokacko – radcowski. Modyfikacja zakresu zaskarżenia. Problem zarzutu niedostatecznej aktywności sądu. Rozprawa apelacyjna. Orzekanie na niekorzyść oskarżonego.
3. Zażalenie jako środek odwoławczy. Dopuszczalność zażalenia. Zakres dopuszczalności. Syspensywność i dewolutywność zażalenia. Zażalenia wpostępowaniu przygotowawczym. Zaskarżanie postanowień prokuratora do sądu. Zaskarżanie zarządzeń. Zaskarżanie czynności. Zażalenie na bezczynność organu.
4. Zapytania prawne do Sądu Najwyższego. Zagadnienie prawne wymagające zasadniczej wykładni ustawy. Zasady prawne Sądu Najwyższego.
VIII. NADZWYCZAJNE ŚRODKI ZASKARŻENIA
1. Pojęcie i rodzaje nadzwyczajnych środków zaskarżenia. Uwarunkowania proceduralne.
2. Kasacja. Orzeczenia podlegające zaskarżeniu w trybie kasacji. Podstawy kasacji i ograniczenia we wniesieniu kasacji. Termin do wniesienia kasacji. Uprawnienia stron do wniesienia kasacji. Tryby wniesienia kasacji. Przebieg postępowania kasacyjnego. Względna suspensywność kasacji.
3. Przyjęcie i odmowa przyjęcia kasacji. Pozostawienie kasacji bez rozpoznania. Przymus adwokacko – radcowski. Opłata kasacyjna. Rozprawa i posiedzenie. Rodzaje orzeczeń.
4. Granice rozpoznania kasacji. Oczywista bezzasadność kasacji. Kasacja nadzwyczajna. Problemy. Uprawnienia Ministra Sprawiedliwości. Zakaz podnoszenia przez stronę w kasacji zarzutu naruszenia przez sąd odwoławczy art. 440 k.p.k. (art. 523 § 1).
5. Wznowienie postępowania sądowego. Podstawy wznowienia postępowania. Nowe ukształtowanie podstawy wznowienia postępowania określonej w art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k. Dodatkowe podstawy. Przebieg postępowania w przedmiocie wznowienia postępowania. Rodzaje rozstrzygnięć w przedmiocie wniosku o wznowienie postępowania. Znaczenie procesowe. Wniosek o wznowienie postępowania i jego załatwienie procesowe. Właściwość sądu. Sprawdzenie okoliczności faktycznych.
6. Wniosek o stwierdzenie nieważności orzeczenia wydanego wobec osoby represjonowanej za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego. Problematyka nieważności orzeczeń. Przyczyny rezygnacji ustawowej.
IX. POSTĘPOWANIA PO UPRAWOMOCNIENIU SIĘ ORZECZENIA
1. Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego. Przesłanki i skutek podjęcia postępowania warunkowo umorzonego. Założenia. Podstawy. Procesowe uwarunkowania. Przebieg czynności procesowych. Zaskarżalność.
2. Postępowanie w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za niesłuszne skazanie oraz niesłuszne stosowanie środków przymusu. Istota. Procesowe uwarunkowania. Przesłanki odszkodowania. Niedopuszczalność roszczenia. Przedawnienie roszczenia. Skutki śmierci oskarżonego. Roszczenie zwrotne.
3. Ułaskawienie. Istota. Podstawy konstytucyjne. Dwie procedury ułaskawienia. Prośba o ułaskawienie. Wszczęcie postępowania przez Prokuratora Generalnego. Przebieg postępowania o ułaskawienie. Wstrzymanie wykonania kary.
4. Wyrok łączny. Dopuszczalność wyroku łącznego. Procesowe uwarunkowania. Przesłanki wyrokowania łącznego. Postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego. Zaskarżalność wyroku łącznego.
X. KOSZTY PROCESU KARNEGO
1. Pojęcie kosztów procesu karnego. Rodzaje kosztów procesu karnego art. 616 k.p.k.(koszty sądowe i uzasadnione wydatki stron, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie jednego obrońcy lub pełnomocnika). Koszty sądowe (opłaty i wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania) (wydatki w postępowaniu przygotowawczym i sądowym).
2. Koszty pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
3. Koszty udziału świadka w procesie karnym (art. 618a - 618c k.p.k.). Ustalenie i wypłata należności (art. 618l k.p.k.)
4. Koszty udziału biegłego i specjalisty nie będącego funkcjonariuszem organów procesowych w procesie karnym (art. 618f k.p.k.).
5. Zwolnienie od kosztów sądowych (Zwolnienie w całości lub w części od wyłożenia kosztów podlegających uiszczeniu przy wnoszeniu pisma procesowego (art. 623 k.p.k.), Zwolnienie w całości lub w części od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych (art. 624 k.p.k.)). Organy decydujące o zwolnieniu od kosztów sądowych.
6. Zasądzenie kosztów procesu. Organ zasądzający koszty procesu. Zaskarżalność decyzji Procedura zasądzenia kosztów procesu.
XI. POSTĘPOWANIE W SPRAWACH KARNYCH ZE STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH
1. Specyfika postępowania w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych. Charakterystyka ogólna. Uzasadnienie wyodrębnienia proceduralnego. Podstawy prawne. Instytucje postępowania w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych. Przegląd umów międzynarodowych w zakresie spraw karnych ze stosunków międzynarodowych.
2. Immunitety osób należących do przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych. Istota i zakres immunitetu. Zrzeczenie się immunitetu. Przeszukanie pomieszczeń przedstawicielstwa dyplomatycznego i pomieszczeń konsularnych.
3. Pomoc prawna i doręczenia w sprawach karnych (Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie postanowienia o zatrzymaniu dowodów lub mającego na celu zabezpieczenie mienia. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia o zatrzymaniu dowodów lub mającego na celu zabezpieczenie mienia).
4. Przejęcie i przekazanie ścigania karnego.
5. Wystąpienie o wydanie lub przewóz osób ściganych lub skazanych przebywających za granicą oraz o wydanie przedmiotów.
6. Wydanie oraz przewóz osób ściganych albo skazanych lub wydanie przedmiotów na wniosek państw obcych (Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o przekazanie osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o przekazanie
osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie środka zapobiegawczego. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia wydanego w celu zapewnienia prawidłowego toku postępowania).
7. Przejęcie i przekazanie orzeczeń do wykonania (Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia dotyczącego grzywny, nawiązki, świadczenia pieniężnego lub orzeczenia zasądzającego od sprawcy koszty procesu. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia o karach o charakterze pieniężnym. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia przepadku. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia przepadku. Współpraca z Międzynarodowym Trybunałem Karnym. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie kary pozbawienia wolności. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie kary pozbawienia wolności. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia skazującego na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, karę ograniczenia wolności, samoistnie orzeczony środek karny, a także orzeczenia o warunkowym zwolnieniu oraz warunkowym umorzeniu postępowania karnego. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia karnego związanego z poddaniem sprawcy próbie. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie europejskiego nakazu ochrony. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie europejskiego nakazu ochrony).
8. Europejskie Biuro Policji (EUROPOL). Zakres współpracy z polskimi organami ścigania. Charakter. Podstawa prawna współpracy.
9. Sądownictwo międzynarodowe. Istota. Podstawy prawne. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Rzym, 4 listopada 1950 r.). Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (Nowy Jork, 19 grudnia 1966 r.). Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strassburgu. Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Genewie. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu.
10. Wpływ orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu na proces karny.
E-Learning
W cyklu 2022/23_L: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2020/21_L: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2024/25_L: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2021/22_L: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2023/24_L: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2019/20_L: E-Learning |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
EK1
Student posiada ogólną wiedzę na temat postępowania przygotowawczego oraz potrafi wskazać cel i funkcje postępowania przygotowawczego, jak również wymienić organy uprawnione do prowadzenia postępowania przygotowawczego. Student zna podstawy wszczęcia postępowania przygotowawczego oraz źródła informacji o przestępstwie. Student posiada wiedzę na temat: wszczęcia procesu faktycznego, procedury przedstawienia zarzutów, zróżnicowania śledztwa i dochodzenia, rodzajów dochodzenia oraz ograniczeń dowodowych dochodzenia. Ma wiedzę na temat nadzoru prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym, czynności sądowych w postępowaniu przygotowawczym oraz zawieszenia postępowania przygotowawczego.
Student zna wymogi formalne i treściowe aktu oskarżenia (substraty oskarżenia, materiały dołączone do aktu oskarżenia, negocjacje procesowe, wniosek prokuratora o wydanie wyroku i orzeczenie uzgodnionej kary oraz wniosek prokuratora o warunkowe umorzenie postępowania).
EK2
Student zna etapowy charakter przebiegu postępowania karnego. Zna warunki przebiegu rozprawy sądowej (tj. jawność rozprawy głównej, osoby obecne na rozprawie, udział massmediów, wyłączenie jawności rozprawy, mężowie zaufania oraz jawność ogłoszenia wyroku), rolę przewodniczącego w kierowaniu rozprawą, obowiązki oskarżonego, jak również innych uczestników postępowania sądowego. Zna również zasady umorzenia postępowania, zwrotu sprawy prokuratorowi, jak również warunkowego umorzenia postępowania. Student ma wiedzę na tematów etapów przebiegu przewodu sądowego.
EK3
Student zna odmiany proceduralne procesu karnego (postępowania szczególne, postępowania odrębne, postępowania incydentalne w procesie karnym oraz postępowania następcze). Zna również istotę i rodzaje postępowań szczególnych, a także kryteria rozróżniające tryby postępowania. Student orientuje się w kodeksowych trybach szczególnych oraz kodeksowych postępowaniach odrębnych.
EK4
Student posiada wiedzę na temat przebiegu postępowania odwoławczego. Zna klasyfikację i rodzajowe zróżnicowanie środków zaskarżenia (zwyczajne i nadzwyczajne środki zaskarżenia, środki odwoławcze, sprzeciwy i quasi – sprzeciwy). Potrafi wskazać cechy środka odwoławczego.
Student posiada również wiedzę na temat konstrukcji postępowań po uprawomocnieniu się orzeczenia, a także zna regulację kosztów postępowania karnego oraz orientuje się w regułach postępowania w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych.
EK5
Student potrafi opisać problemy prawne dotyczące stosowania prawa karnego procesowego związane z funkcjonowaniem poszczególnych konstrukcji prawnych w ramach prawa karnego procesowego wykorzystując przy tym posiadaną wiedzę praktyczną. Student prawidłowo rozróżnia obowiązujące orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego w sprawach karnych.
Student dysponuje wiedzą na temat zasad i metodologii sporządzania pism procesowych oraz potrafi sporządzić projekty rozstrzygnięć procesowych w postępowaniu karnym.
OPIS ECTS
Udział w wykładzie-16h
Lektura wskazanej literatury –84h
Przygotowanie problemów egzaminacyjnych-100h
Suma godzin = 200h
Liczba punktów ECTS - 8
Kryteria oceniania
Kryteria brane pod uwagę przy ocenie pracy studenta na ćwiczeniach:
- obecność na zajęciach,
- oceny z kolokwiów,
- udział w dyskusji,
- odpowiedzi na pytania prowadzącego,
- odpowiedzi na zadane kazusy i prace pisemne,
- dodatkowa aktywność (referaty na tematy wskazane przez prowadzącego)
Praktyki zawodowe
Brak
Literatura
LITERATURA PODSTAWOWA:
K. T. Boratyńska, Ł. Chojniak, W. Jasiński, Postępowanie karne, Warszawa 2016.
K. Dudka, H. Paluszkiewicz, Postępowanie karne, Warszawa 2015.
S. Waltoś, P. Hofmański, Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2015.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
J. Grajewski, Przebieg procesu karnego, Warszawa 2011.
J. Grajewski, Prawo karne procesowe, Cz. ogólna, Warszawa 2011.
J. Tylman, T. Grzegorczyk, Polskie postępowanie karne, Warszawa 2014
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: