Psychologia wychowania i edukacji WNP-PE-PWIE-W-MGR-NP
Podczas wykładu studenci zapoznają się z podstawowymi pojęciami i definicjami związanymi z psychologią edukacji i wychowania. Omówione zostaną kluczowe obszary badawcze, takie jak rozwój emocjonalny i społeczny ucznia, teorie uczenia się (behawioryzm, konstruktywizm, teorie społecznego uczenia się) oraz znaczenie relacji nauczyciel-uczeń w procesie wychowawczym. Poruszymy również temat autonomii ucznia, motywacji oraz roli norm i wartości w edukacji. Szczególna uwaga zostanie poświęcona wpływowi rodziny i klimatu klasy na rozwój dziecka, a także współczesnym wyzwaniom, takim jak różnorodność i inkluzja w edukacji.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
NP2_W06; NP2_W13
Po zakończeniu cyklu zajęć student będzie posiadał wiedzę na temat kluczowych teorii i pojęć psychologii edukacji i wychowania. Pozna psychologiczne aspekty rozwoju dzieci i młodzieży, szczególnie w kontekście edukacji jako procesu rozwojowego. Studenci będą potrafili zdefiniować oraz zrozumieć teorie uczenia się (behawioryzm, konstruktywizm, teorie społecznego uczenia się) i ich zastosowanie w praktyce edukacyjnej. Uzyskają również wiedzę na temat wpływu relacji nauczyciel-uczeń na rozwój ucznia, motywacji w procesie wychowawczym oraz znaczenia norm i wartości w edukacji.
UMIEJĘTNOŚCI
NP2_U05; NP2_U08
Student nabędzie umiejętności identyfikowania i analizowania psychologicznych mechanizmów leżących u podstaw procesów uczenia się i wychowania. Będzie potrafił skutecznie wspierać autonomię ucznia, promować rozwój motywacji wewnętrznej oraz kształtować pozytywny autorytet w relacji nauczyciel-uczeń. Ponadto, student nauczy się stosować teorie uczenia się w praktyce edukacyjnej, tworzyć sprzyjający klimat klasy, a także rozwiązywać wyzwania związane z różnorodnością i inkluzją w środowisku szkolnym.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
NP2_U13
Student rozwinie kompetencje związane z efektywnym budowaniem relacji interpersonalnych w środowisku edukacyjnym, zarówno z uczniami, jak i z innymi nauczycielami oraz rodzicami. Zyska zdolność wspierania rozwoju moralnego i społecznego uczniów, promowania wartości oraz tolerancji w kontekście różnorodności kulturowej. Ponadto, będzie gotów do samodzielnego podejmowania działań wychowawczych, wspierających zarówno emocjonalny, jak i społeczny rozwój dzieci i młodzieży.
Kryteria oceniania
egzamin pisemny, test jednokrotnego wyboru na zakończenie semestru, aktywność podczas wykładu - pytania problemowe
Skala ocen:
0-49% - ndst
50-60% - dst
61-70% - dst+
71-80% - db
81-90% - db+
91-100% - bdb
Kryteria oceniania:
Ocena 3 (dostateczna):
Wiedza: Student posiada podstawową wiedzę na temat psychologii edukacji i wychowania, ale jego zrozumienie kluczowych pojęć jest powierzchowne. Potrafi wymienić podstawowe teorie uczenia się (behawioryzm, konstruktywizm), ale ma trudności z ich głębszym wyjaśnieniem.
Umiejętności: Student potrafi zidentyfikować podstawowe psychologiczne mechanizmy w procesie uczenia się, ale nie zawsze potrafi je zastosować w praktyce. Rozumie znaczenie relacji nauczyciel-uczeń, ale ma trudności z praktycznym wspieraniem autonomii ucznia.
Kompetencje społeczne: Student wykazuje ograniczoną zdolność do budowania relacji interpersonalnych w środowisku edukacyjnym. W minimalnym stopniu wspiera rozwój moralny i społeczny uczniów oraz inkluzję w klasie.
Ocena 3+ (dostateczna plus):
Wiedza: Student lepiej rozumie podstawowe pojęcia psychologii edukacji i wychowania, a także potrafi opisać teorie uczenia się, choć z pewnymi brakami w szczegółach.
Umiejętności: Student potrafi przeanalizować niektóre procesy edukacyjne i wychowawcze, ale jego umiejętności w zastosowaniu teorii uczenia się w praktyce są jeszcze na poziomie podstawowym.
Kompetencje społeczne: Student wykazuje większe zaangażowanie w budowanie relacji z uczniami i promowanie tolerancji w klasie, ale nadal potrzebuje wsparcia w skutecznym wdrażaniu tych kompetencji.
Ocena 4 (dobra):
Wiedza: Student posiada dobrą znajomość teorii uczenia się i psychologicznych aspektów wychowania. Potrafi wyjaśnić, jak relacje interpersonalne wpływają na rozwój ucznia oraz zna znaczenie motywacji i autonomii w edukacji.
Umiejętności: Student potrafi efektywnie zastosować teorie uczenia się w praktyce, wspierać autonomię ucznia i promować pozytywny autorytet. Umie analizować psychologiczne aspekty klimatu klasy i jego wpływ na proces wychowawczy.
Kompetencje społeczne: Student dobrze radzi sobie z budowaniem relacji interpersonalnych, wspiera rozwój moralny uczniów i potrafi reagować na wyzwania związane z różnorodnością w klasie.
Ocena 4+ (dobra plus):
Wiedza: Student bardzo dobrze rozumie teorie uczenia się i potrafi krytycznie je analizować. Potrafi szczegółowo opisać, jak rozwój psychologiczny ucznia jest powiązany z procesami wychowawczymi i edukacyjnymi.
Umiejętności: Student skutecznie stosuje teorie uczenia się w różnych kontekstach edukacyjnych, wspiera autonomię uczniów i promuje pozytywny autorytet nauczyciela. Potrafi analizować i tworzyć sprzyjający klimat klasy, wspierający rozwój uczniów.
Kompetencje społeczne: Student jest aktywnie zaangażowany w promowanie współpracy, tolerancji i inkluzji w klasie, potrafi skutecznie budować relacje interpersonalne i wspierać rozwój moralny uczniów.
Ocena 5 (bardzo dobra):
Wiedza: Student posiada pełną i szczegółową wiedzę na temat psychologii edukacji i wychowania. Potrafi nie tylko opisać, ale również krytycznie ocenić teorie uczenia się i ich zastosowanie w różnych kontekstach wychowawczych.
Umiejętności: Student sprawnie stosuje zdobytą wiedzę w praktyce, tworząc efektywne środowisko uczenia się, wspierające rozwój autonomii ucznia, pozytywny autorytet oraz efektywną motywację. Potrafi także opracować strategie wychowawcze dostosowane do różnorodności i inkluzji w klasie.
Kompetencje społeczne: Student posiada wysoce rozwinięte kompetencje interpersonalne, skutecznie wspiera rozwój moralny i społeczny uczniów, inicjuje działania sprzyjające współpracy i integracji w klasie, a także promuje wartości związane z tolerancją i akceptacją.
Literatura
LITERATURA PODSTAWOWA
Bakiera, L. (2019). Wychowanie i rodzicielstwo, styl wychowania i styl rodzicielski. Analiza terminologiczna. Psychologia Wychowawcza, 58, 60-72.
Bowlby, J. (2007). Przywiązanie. Warszawa: WN PWN.
Brzezińska, A.I. (2000). Psychologia wychowania. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (s. 227–257). Gdańsk: GWP.
Covington, M.V., Manheim Teel, K. (2004). Motywacja do nauki [tłum. S. Pikiel]. Gdańsk: GWP.
Dołęga, Z. (2010). Psychologiczne podstawy i społeczny aspekt wychowania integrującego. Oficyna Wydawnicza AFM.
Dzierzgowska, I. (2011). Jak uczyć metodami aktywnymi. Warszawa: Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna.
Grzegorzewska I. (2012). Emocje w procesie uczenia się i nauczania. „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 1(57), s. 39-48.
Kadzikowska-Wrzosek, R. (2010). Wolna wola w świetle badań” współczesnej psychologii nad procesami samoregulacji i samokontroli. Psychologia Społeczna, 54, 330–344.
Kardaras N. (2018). Dzieci ekranu. Jak uzależnienie od ekranu przejmuje kontrolę nad naszymi dziećmi – I jak wyrwać je z transu. Warszawa: CeDeWu.
Lubiewska, K. (2019). Przywiązanie. W kontekście wrażliwości rodzicielskiej, socjalizacji oraz wpływów kulturowych. Warszawa: WN PWN.
Łukaszewski, W. (2004). Motywacja w najważniejszych systemach teoretycznych. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 2 (s. 426-440). Gdańsk: GWP.
Martowska, K., Knopp, K. (2018). Sposoby pomiaru inteligencji emocjonalnej (s. 171-219). W H. Gasiul (red.), Metody badania emocji i motywacji. Warszawa: Difin.
Modrzyński R. (2021). Nowe uzależnienia młodego pokolenia. Od przyjemności do przymusu. Warszawa: Difin.
Przetacznik-Gierowska, M., Włodarski, Z. (2002). Psychologia wychowawcza. T.2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rybicka K., Plebański S. (red.) (2017). Sterowanie uczącym się mózgiem, Kalisz: Wydawnictwo KTPN.
Schier, K. (2014). Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
Strelau, J. (2007). Psychologia. T. 1. (rozdz. 12). Gdańsk: GWP.
Zimbardo P.G., Johnson R.L., McCann V. (2010). Psychologia: Kluczowe koncepcje, t. 2 Motywacja i uczenie się. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
Anglart-Maciejewska M., Wpływ emocji i inteligencji emocjonalnej na postępy w nauce, dostęp: https://www.edukacja.edux.pl/p-6542-wplyw-emocji-i-inteligencji-emocjonalnej.php
Posłuszna-Owcarz M. (2016). Emocje a uczenie się. [w:] B. Płaczkiewicz (red.) Nauczyciel, rodzic i uczeń w przestrzeni edukacyjnej. Zeszyty Naukowe KSW, t. XLIII, SERIA C, Nauki Pedagogiczne Kujawska Szkoła Wyższa we Włocławku, s.15-25, ISSN 2543-585X
Szymczak J. (2012). Świadome i autentyczne uczestniczenie w procesie uczenia się. Specyfika i znaczenie strategii uczenia się. Repozytorium UKW, dostęp: https://repozytorium.ukw.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/1762/Joanna%20Szymczak%20Swiadome%20i%20autentyczne%20uczestniczenie%20w%20procesie%20uczenia%20sie%20Specyfika%20i%20znaczenie%20strategii%20uczenia%20sie.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: