Podstawy prawne resocjalizacji i opieki WNP-PE-PPRAW-LIC
Zakres tematów:
1. Wprowadzenie do problematyki - ogólne zagadnienia.
2. Wstępna analiza istotnych przepisów prawa dotyczących opieki, wychowania oraz działalności resocjalizacyjnej.
3. Wstępna analiza najistotniejszych przepisów prawa z punktu widzenia pedagoga resocjalizacyjnego.
4. Analiza podstawowych przepisów prawa karnego materialnego - kodeks karny.
5. Analiza podstawowych przepisów prawa karnego procesowego - kodeks postępowania karnego.
6. Kodeks karny wykonawczy - źródło uregulowań prawnych dotyczących wykonywania kary pozbawienia wolności.
7. Resocjalizacja poprzez kary wolnościowe - kara ograniczenia wolności, kara pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.
8. Uczestnictwo społeczeństwa w wykonywaniu orzeczeń, pomoc w społecznej readaptacji skazanych oraz Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
9. Postępowanie sądowe w sprawie nieletniego, który dopuścił się czynów karalnych lub przejawia cechy niedostosowania społecznego.
10. Wykonywanie środków wychowawczych, leczniczych oraz środka poprawczego względem nieletniego.
11. Kodeks rodzinny i opiekuńczy - źródło uregulowań prawnych dotyczących sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dziecka.
12. Rodzaje placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz pomocowych dla dziecka pozostawionego bez opieki lub dziecka zaniedbanego.
13. Opieka prawna nad osobą niepełnosprawną lub przejawiającą zaburzenia psychiczne.
14. Regulacje międzynarodowe dotyczące postępowania z osobami pozbawionymi wolności.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty kształcenia w zakresie:
- wiedzy:
Student ma wiedzę o aktach prawnych regulujących prawa osób, którymi zajmuje się pedagogika. Student ma podstawową wiedzę o sytuacji prawnej dziecka i nastolatka w różnych gałęziach prawa (cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego, karnego). Student ma podstawową wiedzę o istnieniu aktów prawa dotyczących opieki, wychowania i pomocy, działalności edukacyjnej oraz resocjalizacyjnej. Student zna mechanizmy prawne stosowane względem dorosłej osoby skazanej oraz nieletniego, który dopuścił się czynów karalnych lub przejawia cechy niedostosowania społecznego.
umiejętności:
Student potrafi wskazać podstawowe przepisy prawa dotyczące sytuacji dziecka i rodziny oraz potrafi wskazać ich zastosowanie w praktyce pedagogicznej. Potrafi wykorzystywać wiedzę z zakresu prawa (cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego, oświatowego, karnego, penitencjarnego) do rozwiązywania różnych problemów w praktyce pedagogicznej. Dokonuje szczegółowej analizy problemów i sytuacji wymagających wsparcia społecznego. Potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami teoretycznymi w celu analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań i w upowszechnianiu wiedzy pedagogicznej ukierunkowanej na zastosowanie praktyczne w działaniach na rzecz działalności pomocowej i resocjalizacyjnej.
kompetencji społecznych:
Student rozumie potrzebę znajomości i stosowania prawa w instytucjach odpowiedzialnych za opiekę, wychowanie, pomoc, edukację oraz działalność resocjalizacyjną. Jest przekonany o konieczności i doniosłości zachowania się w sposób profesjonalny i przestrzegania zasad etyki zawodowej. Poszukuje optymalnych rozwiązań i możliwości korygowania nieprawidłowych działań pedagogicznych. Student rozumie konieczność uzupełniania i pogłębiania wiedzy dla rozwoju swoich kompetencji zawodowych.
Kryteria oceniania
Przy ocenie końcowej uwzględnione zostaną:
- obecność na zajęciach;
- aktywność na zajęciach;
- zaliczenie pisemne.
Kryteria oceniania:
- ocena niedostateczna (2)
Student nie opanował treści programowych przedmiotu i nie zrealizował zakładanych przedmiotowych efektów kształcenia. Nie rozumie podstawowych kategorii ani pojęć. Nie jest w stanie wyjaśnić istoty i przyczyn podstawowych dla przedmiotu zjawisk i procesów. Nie potrafi wykorzystać ich do analizy omawianych zagadnień, nie podejmuje także dyskusji na temat ich miejsca i roli w kontekście specyfiki przedmiotu.
- ocena dostateczna (3)
Student opanował podstawowe treści programowe przedmiotu oraz zrealizował w niewielkim zakresie zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Poprawnie definiuje, przynajmniej na jeden z możliwych sposobów, podstawowe kategorie i pojęcia oraz potrafi je wykorzystać do analizy omawianych zjawisk i procesów. Potrafi podać różnicę między nimi, wyjaśnić przyczynę najważniejszych zjawisk.
- ocena dostateczny plus (3+)
Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia na poziomie poprawnym. Definiuje podstawowe kategorie i pojęcia oraz najważniejsze ujęcia teoretyczne. Umie dostrzec złożoność relacji między nimi, nie potrafi jednak wytłumaczyć ich pochodzenia. Potrafi poprawnie zastosować tę wiedzę do analizy omawianych zagadnień. Wykazuje rosnące zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu, które przejawia się zadawanymi pytaniami czy przytaczanymi wątpliwościami.
- ocena dobra (4)
Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Definiuje kategorie, pojęcia oraz ujęcia teoretyczne, umie dostrzec złożoność relacji między nimi, potrafi wytłumaczyć ich pochodzenie i różnice, zastosować tę wiedzę do analizy omawianych zagadnień. Wykazuje stałe zainteresowanie omawianą problematyką, inicjuje dyskusje w zakresie podejmowanej tematyki. Wykazuje zrozumienie dla innych niż własne poglądów, podejmuje dyskusje na ich temat.
- ocena dobra plus (4+)
Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Swobodnie definiuje i posługuje się kategoriami, pojęciami oraz ujęciami teoretycznymi. Potrafi dyskutować o złożoności relacji między nimi, odwołując się do ich pochodzenia i różnic, nie ma problemów z zastosowaniem tej wiedzy do analizy omawianych zagadnień. Dostrzega wielość poglądów na omawiane zagadnienia. Wykazuje duże zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu oraz kierunku studiów. Jest świadomy konieczności poszerzania zdobytej wiedzy.
- ocena bardzo dobra (5)
Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Swobodnie definiuje i posługuje się kategoriami, pojęciami oraz ujęciami teoretycznymi. Swobodnie wypowiada się w dyskusjach o złożoności relacji między nimi, odwołując się do ich pochodzenia i różnic, potrafi krytycznie oceniać podejmowane w dyskusji kwestie. W swych wypowiedziach formułuje własne opinie i sądy, potrafi je precyzyjnie określić. Wykazuje bardzo duże zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu. Jest świadomy konieczności poszerzania zdobytej wiedzy, potrafi wskazać jej kierunki i specyfikę.
Literatura
Literatura podstawowa:
1) Błasiak A., Dybowska E., Pikuła N., (red.), Pedagog i pracownik socjalny wobec wyzwań współczesności, Wydawnictwo WAM, Kraków 2012.
2) Dudak A, Klimkowska K., Różański A., (red.), Przygotowanie zawodowe młodych pedagogów, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2012.
3) Ryś M., Poczucie własnej wartości i odporność psychiczna osób wzrastających w różnych systemach rodzinnych. Wydawnictwa Naukowe UKSW, Warszawa 2020.
4) Fidelus A., Babicki Z. (red.), Prawa dziecka w wybranych kontekstach opiekuńczo-wychowawczych, Wydawnictwa Naukowe UKSW, Warszawa 2019.
5) Stańdo-Kawecka B., Prawne podstawy resocjalizacji, Wydawnictwo Zakamycze, Kraków 2000.
6) Kuć M., Prawne podstawy resocjalizacji, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2013.
7) Kusztal J., Dobro dziecka w procesie resocjalizacji. Aspekty pedagogiczne i prawne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2018.
8) Michalak M. (red.), Prawa dziecka wczoraj, dziś i jutro – perspektywa korczakowska, Wydawca Biuro Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2019.
9) Pomiankiewicz J., Wykonywanie kary pozbawienia wolności wobec kobiet w Polsce – wybrane zagadnienia [w:] „The Prison Systems Review”, nr 107, Warszawa 2020, s. 113-134.
10) Wierzbicki K., Problematyka aksjologiczno-wychowawcza w profilaktyce społecznej i resocjalizacji. Wprowadzenie do dyskusji [w:] „The Prison Systems Review”, nr 107, Warszawa 2020, s. 135-142.
Literatura uzupełniająca:
1) Ciosek M., Psychologia sądowa i penitencjarna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2000.
2) Grześkowiak A., Zgoliński I., Prawo karne w ochronie praw dziecka, (red.), Wydawnictwo KPSW, Bydgoszcz 2019.
3) Kranc M., Metodyka procesu resocjalizacji w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2018.
4) Przesławski T., Normy etyki zawodowej funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej, [w:] „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, nr 89, Warszawa 2015, s. 45-59.
5) Szymanowski T., Prawo karne wykonawcze z elementami polityki karnej i penitencjarnej, Wolters Kluwer, Warszawa 2017.
Akty prawne:
1) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., (Dz.U. z 1997, nr 78, poz. 483).
2) Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, (Dz.U. z 2023 r., poz. 1610).
3) Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, (Dz. U. 2023, nr 43, poz. 296).
4) Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz.U. z 2022 r., poz. 1700).
5) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, (Dz. U. z 2022 r., poz. 1138 ze zm.);
6) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego, (Dz. U. 2024, nr 89, poz. 555).
7) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, (Dz. U. z 2023 r., poz. .127 ze zm.);
8) Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, (Dz.U. z 2023 r., poz. 901).
7) Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej, (Dz. U. z.2023, poz. 1683 );
8) Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, (Dz.U. z 2023, poz. 1426).
9. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych, (Dz. U. 2023, nr 98, poz. 1071).
10. Rozporządzenia wykonawcze.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: