Rozwój mowy i języka WNP-P-ROZM
Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z zagadnieniami związanymi z rozwojem mowy i języka dziecka.
Główne zagadnienia:
- okresy rozwoju mowy
- czynności mowy
- procesy akwizycji języka i mowy
Szczegółowe zakresy tematyczne:
- mowa dziecka jako przedmiot badań
- problemy periodyzacji rozwoju mowy i języka
- czynności mowy; kompetencja językowa i komunikacyjna
- źródła języka w ontogenezie
- warunki i procesy akwizycji języka i przyswajania mowy przez dziecko
- normy rozwoju języka i komunikacji dziecka
- zagadnienie normy rozwojowej werbalnej; problemy periodyzacji rozwoju mowy; rozwój systemu fonologicznego, leksykalno-semantycznego, syntaktycznego i morfologicznego
- okresy rozwoju mowy
- testy do badania poziomu rozwoju językowego dziecka
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Słuchacz:
I. Wiedza
- zna podstawową terminologię z zakresu mowy i języka dziecka
- zna teorie dotyczące rozwoju mowy dziecka
- dysponuje wiedzą, na podstawie której potrafi opisywać zachowania komunikacyjne dziecka
II. Umiejętności:
- potrafi definiować pojęcia związane z rozwojem mowy dziecka
- potrafi interpretować związki pomiędzy rozwojem mowy i komunikacji a pozostałymi sferami rozwoju dziecka
- umie opisywać normatywny proces rozwoju mowy dziecka
III. Kompetencje społeczne:
- ma świadomość ciągłej potrzeby rozwijania swojej wiedzy
- dokonuje właściwej samooceny swojej wiedzy
- ma świadomość zależności pomiędzy rozwojem mowy dziecka a pozostałymi umiejętnościami.
Kryteria oceniania
- obecność na zajęciach
- aktywność na zajęciach
- egzamin końcowy
Literatura
- Bokus Barbara, Tworzenie opowiadań przez dzieci. O linii i polu narracji, Wyd. Energeia, Warszawa 1991.
- Bruner Jerome, Ontogeneza aktów mowy, [w:] Shugar Grace Wales, Smoczyńska Magdalena (red.), „Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybór tekstów”, PWN, Warszawa 1980, s. 483-513.
- Chmura-Klekotowa Maria, Neologizmy słowotwórcze w mowie dzieci, „Prace Filologiczne" XX, 1971, s.99-235.
- Geppertowa Lidia, Rola spójników hipotaktycznych w ujmowaniu stosunków przez dzieci, Wyd. UJ, Kraków 1959.
- Geppertowa Lidia, Rozwój rozumienia i posługiwania się przez dzieci pojęciami stosunków określanymi przez przyimki i przysłówki, [w:] Szuman Stefan, „O rozwoju języka i myślenia dziecka", PWN. Warszawa 1968, s. 149-382.
- Halliday Michael A.K., Uczenie się znaczeń, [w:] Shugar Grace Wales, Smoczyńska Magdalena, „Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybor tekstów", PWN, Warszawa 1980, s. 514-556.
- Kielar-Turska Maria, Mowa dziecka. Słowo i tekst, Wyd. UJ, Kraków 1989.
- Łobacz Piotra, Polska fonologia dziecięca. Studia fonetyczno-akustyczne, Warszawa 1996, Energeia.
- Milewski Stanisław, Mowa dorosłych kierowana do dzieci, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
- Piaget Jean, Mowa i myślenie u dziecka. Warszawa 1992.
- Porayski-Pomsta Józef, Umiejętności komunikacyjne dzieci w wieku przedszkolnym. Studium Psycholingwistyczne, Wyd. UW, Warszawa 1994.
- Porayski-Pomsta Józef, „Mowa dziecka” jako przedmiot badań, „Poradnik Językowy” 2007, z. 8, s. 3-29.
- Porayski-Pomsta Józef, O rozwoju mowy dziecka. Dwa studia. Elipsa, Warszawa 2015.
- Przetacznik-Gierowska Maria, Od słowa do dyskursu. Studia nad mową dziecka, Energeia, Warszawa 1994.
- Skrzek Jakub, Dziecięce poczucie poprawności językowej – analiza wypowiedzi dzieci przedszkolnych, [w:] J. Zawadka (red.) Świadomość wybranych problemów logopedycznych diagnozie i postępowaniu terapeutycznym, Wydział Polonistyki, Warszawa 2014.
- Smoczyńska Magdalena i in., Test Rozwoju Językowego, IBE, Warszawa 2015.
- Smoczyński Paweł, Przyswajanie przez dziecko podstaw systemu językowego, Łódź 1955.
- Tarkowski Zbigniew, Test Słownika Dziecka, Lublin 1996.
- Zarębina Maria, Język polski w rozwoju jednostki. Analiza tekstów dzieci do wieku szkolnego. Rozwój semantyczny języka dziecka, Kraków 1980.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: