Metodyka pracy opiekuńczo - wychowawczej WNP-P-PPN-MPCP
W trakcie zajęć omówione zostaną następujące tematy:
1. Podstawy historii myśli pedagogicznej - od przeszłości do współczesności.
2. Podstawowa terminologia - opieka, pomoc, profilaktyka, kompensacja, reedukacja, rehabilitacja, rewalidacja, dysfunkcje, patologie społeczne, metodyka, potrzeba, sieroctwo, adopcja, diagnoza, ratownictwo, socjalizacja.
3. Szkoła podstawowym obszarem pedagogicznych oddziaływań opiekuńczo-wychowawczych.
4. Zadania pedagoga, nauczyciela przedmiotu, wychowawcy, nauczyciela wspierającego - zarys tematyki.
5. Współpraca szkoły z instytucjami - interdyscyplinarny charakter pracy.
6. Socjoterapia, terapia pedagogiczna oraz trening umiejętności pedagogicznych.
7. Profil współczesnego ucznia - zagrożenia, trudności, dysfunkcje.
8. Diagnoza środowiskowa oraz osobopoznawcza - skuteczne narzędzie weryfikacyjne w kontekście konstruowanych indywidualnych planów wsparcia ucznia (IPET).
9. Narzędzia wpływu na drugiego człowieka - przeciwdziałanie manipulacji ze strony ucznia czy przedstawicieli instytucji współpracujących.
10. Postępowanie kryzysowe - interwencyjna rola nauczyciela.
11. Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapeutyczne, placówki wsparcia dziennego oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze - zarys tematyki.
12. Profil wychowawcy odpowiadającego na potrzeby ucznia w XXI w.
13. Polskie regulacje prawne w kontekście pedagogicznej pracy opiekuńczo-wychowawczej.
14. Europejskie oraz światowe regulacje prawne dotyczące pedagogicznej pracy opiekuńczo-wychowawczej - szukanie inspiracji oraz dobrych wzorców.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
PP_DOW_2
słuchacz analizuje program pracy wychowawczej klasy i szkoły, funkcjonowanie klasy szkolnej jako grupy społecznej
PP_DOW_3
słuchacz w swoim postępowaniu uwzględnia poszanowanie godności dziecka, indywidualne podejście, samorządność i autonomię uczniów
Przedmiotowe efekty uczenia się w zakresie WIEDZY:
Słuchacz zdobędzie wiedzę z zakresu podstawowych działań metodycznych pracy opiekuńczo-wychowawczej. Ma świadomość zindywidualizowania działań (w miarę możliwości czasowych i konieczności ze względu na specyfikę danego ucznia), aby skuteczność oddziaływań pedagogicznych była wyższa. Zna specyfikę funkcjonowania szkoły czy innych placówek realizujących pracę opiekuńczo-wychowawczą. Potrafi scharakteryzować profil ucznia oraz skutecznego nauczyciela w dzisiejszych czasach. Zna trudności, z którymi mierzy się pedagog w pracy z uczniem. Potrafi te trudności zdiagnozować, opisać i im przeciwdziałać. Potrafi stosować działania interwencyjne w sytuacji kryzysowej.
Przedmiotowe efekty uczenia się w zakresie UMIEJĘTNOŚCI:
Słuchacz potrafi wykorzystać zdobytą wiedzą w sposób praktyczny, w kontekście konkretnych, zdiagnozowanych problemów ucznia czy wychowanka. Słuchacz potrafi sporządzić indywidualny plan pomocy dla ucznia, wskazując konkretne formy i metody oddziaływań wychowawczych. Ma świadomość konieczności ewaluacji opracowanego planu pomocy, adekwatnie do zmieniającej się sytuacji życiowej wychowanka i jego rodziny.
Przedmiotowe efekty uczenia się w zakresie KOMPETENCJI:
Słuchacz ma świadomość konieczności dalszego rozwoju, uczestniczenia w kursach, szkoleniach, wykładach. Słuchacz ma świadomość, że zmieniająca się sytuacja prawna w sposób znaczący może wpływać na działania podejmowane względem wychowanka. W związku z tym widzi konieczność stałej weryfikacji przepisów prawa dotyczących zadań wychowawcy/nauczyciela/pedagoga.
Kryteria oceniania
Na ostatnich zajęciach zostanie przeprowadzone zaliczenie pisemne, składające się z dwóch części:
1. pytań dotyczących materiału omówionego na wykładach (zaliczenie wykładu);
2. kazusa, w którym zaprezentowana będzie historia ucznia, którą należy zdiagnozować i opisać, a następnie opracować indywidualny plan pomocy (zaliczenie ćwiczeń).
Zaliczenie będzie trwać 90 minut.
Obecność na zajęciach nie jest obowiązkowa, jednakże może wpłynąć na podwyższenie oceny o pół stopnia (0,5). Aktywność na zajęciach również skutkuje podwyższeniem oceny o pół stopnia (0,5).
Na ocenę bardzo dobrą (5), słuchacz:
Potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia dotyczące metodyki pracy opiekuńczo-wychowawczej. Zna podstawy historii myśli pedagogicznej - potrafi wskazać istotne punkty zwrotne, które wpłynęły na kształt oddziaływań pedagogicznych w czasach współczesnych. Potrafi wskazać zadania szkoły jako instytucji, ale także obowiązki pedagoga, nauczyciela przedmiotu, wychowawcy, nauczyciela wspierającego. Zna sposoby pracy pedagogicznej z uczniem, w szczególności uczniem z trudnościami - socjoterapia, terapia pedagogiczna, trening umiejętności społecznych. Potrafi przeprowadzić rzetelną diagnozę środowiskową i osobopoznawczą. Potrafi dokonywać selekcji informacji na temat ucznia. Słuchacz ma wiedzę i umiejętności tworzenia indywidualnych planów pomocy dla wychowanka. Zna i potrafi zastosować narzędzia wpływu na drugiego człowieka, celem zmiany jego negatywnej i nieakceptowalnej postawy. Zna procedurę interwencyjną w sytuacji kryzysowej. Potrafi wskazać i swobodnie posługiwać się przepisami prawa dotyczącymi roli nauczyciela/pedagoga/wychowawcy. Ma wiedzę na temat innych instytucji realizujących oddziaływania opiekuńczo-wychowawcze.
Na ocenę dobrą plus (4+), słuchacz:
Potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia dotyczące metodyki pracy opiekuńczo-wychowawczej. Zna podstawy historii myśli pedagogicznej. Potrafi wskazać zadania szkoły jako instytucji, ale także zna ogólne obowiązki pedagoga, nauczyciela przedmiotu, wychowawcy, nauczyciela wspierającego. Zna sposoby pracy pedagogicznej z uczniem, w szczególności uczniem z trudnościami - socjoterapia, terapia pedagogiczna, trening umiejętności społecznych. Potrafi przeprowadzić podstawową diagnozę środowiskową i osobopoznawczą. Słuchacz ma podstawową wiedzę i umiejętności tworzenia indywidualnych planów pomocy dla wychowanka. Zna główne zasady procedury interwencyjnej w sytuacji kryzysowej. Potrafi wskazać najważniejsze przepisy prawa dotyczące roli nauczyciela/pedagoga/wychowawcy. Ma podstawową wiedzę na temat innych instytucji realizujących oddziaływania opiekuńczo-wychowawcze.
Na ocenę dobrą (4), słuchacz:
Potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia dotyczące metodyki pracy opiekuńczo-wychowawczej. Potrafi wskazać główne zadania szkoły jako instytucji, ale także zna ogólne obowiązki pedagoga, nauczyciela przedmiotu, wychowawcy, nauczyciela wspierającego. Zna sposoby pracy pedagogicznej z uczniem, w szczególności uczniem z trudnościami - socjoterapia, terapia pedagogiczna, trening umiejętności społecznych. Ma jednak trudności w ich zastosowaniu w praktyce. Potrafi przeprowadzić podstawową diagnozę środowiskową i osobopoznawczą. Słuchacz ma podstawową wiedzę i umiejętności tworzenia indywidualnych planów pomocy dla wychowanka. Zna główne zasady procedury interwencyjnej w sytuacji kryzysowej, lecz ma trudności w ich stosowaniu na konkretnych przykładach. Potrafi wskazać najważniejsze przepisy prawa dotyczące roli nauczyciela/pedagoga/wychowawcy. Ma podstawową wiedzę na temat innych instytucji realizujących oddziaływania opiekuńczo-wychowawcze.
Na ocenę dostateczną plus (3+), słuchacz:
Potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia dotyczące metodyki pracy opiekuńczo-wychowawczej. Potrafi wskazać główne zadania szkoły jako instytucji, ale także zna ogólne obowiązki pedagoga, nauczyciela przedmiotu, wychowawcy, nauczyciela wspierającego. Potrafi przeprowadzić podstawową diagnozę środowiskową i osobopoznawczą. Potrafi wskazać najważniejsze przepisy prawa dotyczące roli nauczyciela/pedagoga/wychowawcy. Ma podstawową wiedzę na temat innych instytucji realizujących oddziaływania opiekuńczo-wychowawcze.
Na ocenę dostateczną (3), słuchacz:
Potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia dotyczące metodyki pracy opiekuńczo-wychowawczej. Potrafi wskazać główne zadania szkoły jako instytucji, ale także zna ogólne obowiązki pedagoga, nauczyciela przedmiotu, wychowawcy, nauczyciela wspierającego. Zna podstawowe zasady procesu diagnostycznego. Ma podstawową wiedzę na temat innych instytucji realizujących oddziaływania opiekuńczo-wychowawcze.
Jeżeli słuchacz nie będzie miał podstawowej wiedzy zakreślonej na ocenę dostateczną, nie uzyska zaliczenie przedmiotu.
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Pilch T.(red.), (2008), Encyklopedia Pedagogiczna XXI, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa – wybrane pojęcia.
2. Okoń W., (2007), Nowy Słownik Pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa – wybrane pojęcia.
3. Gajewska G., (2009), Pedagogika opiekuńcza. Elementy Metodyki, Wydawnictwo PEKW Gaja, Zielona Góra.
4. Sowisło M., (2008), Dla dobra dziecka. O warsztacie pracy nauczyciela – wychowawcy, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
5. Jaros A., Szczepanik R., (2016), Techniki socjoterapeutyczne w pracy z dzieckiem agresywnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
6. Jarosz E., (2008), Międzynarodowe standardy przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci, Wydawnictwo Akademickie "ŻAK", Warszawa.
7. Skałbania B., (2015), Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w środowisku lokalnym. Analiza poradniczej praktyki, Wydawnictwo WSP im. Janusza Korczaka w Warszawie, Warszawa.
8. Krasiejko I., Ciczkowska-Giedziun M. (red.), (2016), Praca socjalno-wychowawcza z rodziną w ujęciu wybranych koncepcji. Analiza metodycznego działania z osobami potrzebującymi pomocy, Wydawnictwo Instytutu Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa.
9. Domaradzki P., Krzyszkowski J., (2016), Wsparcie dziecka w rodzinie i pieczy zastępczej. Ujęcie praktyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
10. Wysocka E., (2013), Diagnostyka pedagogiczna. Nowe obszary i rozwiązania, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
11. Cialdini R., (1999), Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Literatura uzupełniająca:
Akty prawne - Konstytucja, ustawy, rozporządzenia.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: