Prahistoria ziem Polski WNHS-ZDK-PZP

1. Wstęp: przedmiot i zakres archeologii; periodyzacja i chronologia pradziejów;
2. Antropogeneza 1 – podstawowe pytania, historia poszukiwania odpowiedzi;
3. Antropogeneza 2 – drzewo rodowe człowieka;
4. Antropogeneza 3 – nowe odkrycia, nowe hipotezy;
5. Zarys geologii czwartorzędu; początki kultury ludzkiej - paleolit dolny i środkowy;
6. Kultury paleolitu górnego;
7. Kultury paleolitu schyłkowego oraz mezolitu na terenie ziem polskich;
8. Początki rolnictwa na Bliskim Wschodzie; Rozprzestrzenianie społeczności rolniczych na tereny Europy
9. Początki neolitu na ziemiach Polski – kultury pochodzenia południowego; Początki rolnictwa na terenach wzdłuż południowych wybrzeży Bałtyku
10. Rozkwit osadnictwa społeczności rolniczych; Schyłek neolitu na ziemiach Polski
11. Wczesna epoka brązu w Polsce na tle przemian w Kotlinie Karpackiej; Trzciniecki krąg kulturowy a kultury mogiłowe
12. Kultura łużycka na tle kultur pól popielnicowych w Europie; Scytowie
13. Krąg halsztacki; cywilizacja celtycka w Europie
14. Ziemie polskie w okresie wpływów rzymskich
15. Okres wędrówek ludów i początki wczesnego średniowiecza

W cyklu 2021/22_Z:

1. Wstęp: przedmiot i zakres archeologii; rozwój archeologii; periodyzacja i chronologia pradziejów
2. Antropogeneza 1 – podstawowe pytania, historia poszukiwania odpowiedzi
3. Antropogeneza 2 – drzewo rodowe człowieka
4. Zarys geologii czwartorzędu; początki kultury ludzkiej;
5. Zasady opisu zabytków krzemiennych. Paleolit dolny i środkowy
6. Kultury paleolitu górnego i schyłkowego oraz mezolitu
7. Początki rolnictwa na Bliskim Wschodzie; Rozprzestrzenianie społeczności rolniczych na tereny Europy
8. Początki neolitu na ziemiach Polski – kultury pochodzenia południowego
9. Początki rolnictwa na terenach wzdłuż południowych wybrzeży Bałtyku
10. Rozkwit osadnictwa społeczności rolniczych
11. Schyłek neolitu na ziemiach Polski
12. Wczesna epoka brązu w Polsce na tle przemian w Kotlinie Karpackiej
13. Trzciniecki krąg kulturowy a kultury mogiłowe
14. Kultura łużycka na tle kultur pól popielnicowych w Europie
15. Zróżnicowanie cywilizacyjne w końcowych okresach epoki brązu i we wczesnych okresach epoki żelaza na ziemiach polskich

E-Learning

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

2 pkt-y ECTS – 30 godz. udział w wykładzie, 30 godz. czytanie literatury poszerzającej wiedzę o pradziejach ziem polskich

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

AR1_W11, AR1_W14, AR1_K01, AR1_U17

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2021/22_Z:

Janusz Budziszewski

W cyklu 2024/25_Z:

Bożena Józefów-Czerwińska

W cyklu 2023/24_Z:

Janusz Budziszewski

W cyklu 2022/23_Z:

Janusz Budziszewski

W cyklu 2020/21_Z:

Janusz Budziszewski

Efekty kształcenia

AR1_W11: Ma podstawową wiedzę na temat rozwoju człowieka oraz zjawisk społeczno-kulturowych zachodzących w społecznościach historycznych różnego typu
Ma podstawowa wiedzę o najdawniejszych dziejach ziem Polski i zna najważniejsze polskie stanowiska archeologiczne.
AR1_W14: Ma podstawową wiedzę na temat surowców i materiałów wykorzystywanych przez dawne społeczności oraz sposobów ich obróbki i zastosowania.
AR1_K01: Ma świadomość transdyscyplinarności wiedzy z dziedziny archeologii i rozumie potrzebę ciągłego samokształcenia w tym zakresie
AR1_U17: Potrafi w sposób popularny przedstawić podstawowe fakty z dziedziny archeologii

2 pkt ETCS - 30 godz. udział w zajęciach; 30 godz. samodzielna praca z literaturą

Kryteria oceniania

Podstawą oceny jest egzamin pisemny. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uczestnictwo w zajęciach. Dopuszczalne są 3 nieobecności.

Literatura

Literatura obowiązkowa:
Kaczanowski P., Kozłowski J.K.; 1998; Wielka historia Polski, Tom 1: Najdawniejsze dzieje ziem polskich do VII wieku; Kraków.
Niezwykły gatunek: Nauka o byciu człowiekiem; Świat Nauki – Numer specjalny 10 (326) 2018.
Literatura polecana:
Urbańczyk P. (ed.); 2016-2017; The Past Societies, vol. 1-5; Warszawa.
Kruk J., Milisauskas S.; 1999; Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu; Kraków.
Kadrow S.; 2001; U progu nowej epoki. Gospodarka i społeczeństwo wczesnego okresu epoki brązu w Europie Środkowej, Kraków.
Dąbrowski J.; 2009; Polska przed trzema tysiącami lat. Czasy kultury łużyckiej; Warszawa.
Książki popularnonaukowe:
Goodall J.; 2019; Przez dziurkę od klucza. Najważniejsza książka o naszych najbliższych krewnych; Warszawa: Prószyński i S-ka.
Pääbo S.; 2015; Neandertalczyk. W poszukiwaniu zaginionych genomów; Warszawa; Seria: Na Ścieżkach Nauki.
Reich D.; 2019; Kim jesteśmy, skąd przyszliśmy… Kopalny DNA i nowa nauka o przeszłości człowieka; Warszawa: Wydawnictwo CiS.
Dunbar Robin; 2020; Człowiek. Biografia; Kraków: Copernicus Center Press. [wyd. II, dodruk]
Strony www:
American Museum of Natural History: http://www.amnh.org/exhibitions/permanent/humanorigins
The Leakey Foundation: http://www.leakeyfoundation.org/educational_resources/timeline
The Smithsonian Institution, Human Origins Program: http://anthropology.si.edu/humanorigins/

W cyklu 2021/22_Z:

Literatura obowiązkowa:
Niezwykły gatunek: Nauka o byciu człowiekiem; Świat Nauki – Numer specjalny 10 (326) 2018.
Kaczanowski P., Kozłowski J.K.; 1998; Wielka historia Polski, Tom 1: Najdawniejsze dzieje ziem polskich do VII wieku; Kraków.
Kruk J., Milisauskas S.; 1999; Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu; Kraków.
Dąbrowski J.; 2009; Polska przed trzema tysiącami lat. Czasy kultury łużyckiej; Warszawa.
Literatura polecana:
Kadrow S.; 2001; U progu nowej epoki. Gospodarka i społeczeństwo wczesnego okresu epoki brązu w Europie Środkowej, Kraków.
Kozłowski J.K.; 2004; Wielka historia Świata, Tom 1: Świat przed „rewolucją” neolityczną; Kraków.
Śliwa J. (red.); 2005; Wielka historia Świata, Tom 2: Od „rewolucji” neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego; Kraków.
Książki popularnonaukowe:
Goodall J.; 2019; Przez dziurkę od klucza. Najważniejsza książka o naszych najbliższych krewnych; Warszawa: Prószyński i S-ka.
Kruk J.; 2008; Wzory przeszłości. Studia nad neolitem środkowym i późnym, Kraków.
Pääbo S.; 2015; Neandertalczyk. W poszukiwaniu zaginionych genomów; Warszawa; Seria: Na Ścieżkach Nauki.
Reich D.; 2019; Kim jesteśmy, skąd przyszliśmy… Kopalny DNA i nowa nauka o przeszłości człowieka; Warszawa: Wydawnictwo CiS.
Dunbar Robin; 2020; Człowiek. Biografia; Kraków: Copernicus Center Press. [wyd. II, dodruk]
Strony www:
American Museum of Natural History: http://www.amnh.org/exhibitions/permanent/humanorigins
The Leakey Foundation: http://www.leakeyfoundation.org/educational_resources/timeline
The Smithsonian Institution, Human Origins Program: http://anthropology.si.edu/humanorigins/

W cyklu 2022/23_Z:

W cyklu 2023/24_Z:

Literatura obowiązkowa:
Kaczanowski P., Kozłowski J.K.; 1998; Wielka historia Polski, Tom 1: Najdawniejsze dzieje ziem polskich do VII wieku; Kraków.
Niezwykły gatunek: Nauka o byciu człowiekiem; Świat Nauki – Numer specjalny 10 (326) 2018.
Literatura polecana:
Urbańczyk P. (ed.); 2016-2017; The Past Societies, vol. 1-5; Warszawa.
Kozłowski J.K., Wielka historia Świata, Tom 1: Świat przed „rewolucją” neolityczną; Kraków 2004.
Śliwa J. (red.), Wielka historia Świata, Tom 2: Od „rewolucji” neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego; Kraków 2005.
Kruk J., Milisauskas S.; 1999; Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu; Kraków.
Kadrow S.; 2001; U progu nowej epoki. Gospodarka i społeczeństwo wczesnego okresu epoki brązu w Europie Środkowej, Kraków.
Dąbrowski J.; 2009; Polska przed trzema tysiącami lat. Czasy kultury łużyckiej; Warszawa.
Książki popularnonaukowe:
Goodall J.; 2019; Przez dziurkę od klucza. Najważniejsza książka o naszych najbliższych krewnych; Warszawa: Prószyński i S-ka.
Pääbo S.; 2015; Neandertalczyk. W poszukiwaniu zaginionych genomów; Warszawa; Seria: Na Ścieżkach Nauki.
Reich D.; 2019; Kim jesteśmy, skąd przyszliśmy… Kopalny DNA i nowa nauka o przeszłości człowieka; Warszawa: Wydawnictwo CiS.
Dunbar Robin; 2020; Człowiek. Biografia; Kraków: Copernicus Center Press. [wyd. II, dodruk]
Wragg SykesR.; 2021; Krewniacy. Życie, miłość, śmierć i sztuka Neandertalczyków; Warszawa: Prószyński i S-ka; Seria: Na Ścieżkach Nauki.
Scott J.C.; 2020; Jak udomowiono człowieka.U początków historii pierwszych państw; Warszawa: PWN.
Kruk J., Wzory przeszłości. Studia nad neolitem środkowym i późnym, Kraków 2008
Strony www:
American Museum of Natural History: http://www.amnh.org/exhibitions/permanent/humanorigins
The Leakey Foundation: http://www.leakeyfoundation.org/educational_resources/timeline
The Smithsonian Institution, Human Origins Program: http://anthropology.si.edu/humanorigins/

W cyklu 2024/25_Z:

Literatura obowiązkowa:
Kaczanowski P., Kozłowski J.K.; 1998; Wielka historia Polski, Tom 1: Najdawniejsze dzieje ziem polskich do VII wieku; Kraków.
Niezwykły gatunek: Nauka o byciu człowiekiem; Świat Nauki – Numer specjalny 10 (326) 2018.
Literatura polecana:
Urbańczyk P. (ed.); 2016-2017; The Past Societies, vol. 1-5; Warszawa.
Kozłowski J.K., Wielka historia Świata, Tom 1: Świat przed „rewolucją” neolityczną; Kraków 2004.
Śliwa J. (red.), Wielka historia Świata, Tom 2: Od „rewolucji” neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego; Kraków 2005.
Kruk J., Milisauskas S.; 1999; Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu; Kraków.
Kadrow S.; 2001; U progu nowej epoki. Gospodarka i społeczeństwo wczesnego okresu epoki brązu w Europie Środkowej, Kraków.
Dąbrowski J.; 2009; Polska przed trzema tysiącami lat. Czasy kultury łużyckiej; Warszawa.
Książki popularnonaukowe:
Goodall J.; 2019; Przez dziurkę od klucza. Najważniejsza książka o naszych najbliższych krewnych; Warszawa: Prószyński i S-ka.
Pääbo S.; 2015; Neandertalczyk. W poszukiwaniu zaginionych genomów; Warszawa; Seria: Na Ścieżkach Nauki.
Reich D.; 2019; Kim jesteśmy, skąd przyszliśmy… Kopalny DNA i nowa nauka o przeszłości człowieka; Warszawa: Wydawnictwo CiS.
Dunbar Robin; 2020; Człowiek. Biografia; Kraków: Copernicus Center Press. [wyd. II, dodruk]
Wragg SykesR.; 2021; Krewniacy. Życie, miłość, śmierć i sztuka Neandertalczyków; Warszawa: Prószyński i S-ka; Seria: Na Ścieżkach Nauki.
Scott J.C.; 2020; Jak udomowiono człowieka.U początków historii pierwszych państw; Warszawa: PWN.
Kruk J., Wzory przeszłości. Studia nad neolitem środkowym i późnym, Kraków 2008
Strony www:
American Museum of Natural History: http://www.amnh.org/exhibitions/permanent/humanorigins
The Leakey Foundation: http://www.leakeyfoundation.org/educational_resources/timeline
The Smithsonian Institution, Human Origins Program: http://anthropology.si.edu/humanorigins/

Uwagi

W cyklu 2021/22_Z:

Bez wymagań wstępnych

W cyklu 2022/23_Z:

Bez wymagań wstępnych

W cyklu 2023/24_Z:

Bez wymagań wstępnych
Podstawą oceny jest egzamin pisemny. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uczestnictwo w zajęciach. Dopuszczalne są 3
nieobecności. Więcej nieobecności skutkuje brakiem dopuszczenia do egzaminu.

W cyklu 2024/25_Z:

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Zarządzanie Dziedzictwem Kulturowym - studia I stopnia

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WNHS-ZDK-PZP w USOSweb