Paleografia łacińska WNHS-HI-PLac

Treści merytoryczne:1. Teoria paleograficzna
1.1. Uwagi wstępne
1.2. Paleografia – pojecie, podział, przedmiot i zakres
1.3.Dzieje pisma łacińskiego (starożytność i średniowiecze)
1.4. Typy i rodzaje pisma łacińskiego
1.5. Pismo łacińskie na ziemiach polskich
1.6. Materiały i narzędzia pisarskie
1.7. Pisarz i jego wytwory
1.8. Brachygrafia albo skracanie wyrazów, Ligatury, Cyfry, Palimpsesty
1.9. Znaki wodne
1.10. Probationes pennae/probationes incausti

2. Praktyka paleograficzna
2.1. Czytanie wybranych dokumentów pergaminowych IV, V/VI,
2.2. Czytanie wybranych dokumentów pergaminowych V-VIII, IX, X, XI, XII, XIII, XIV, XV, XVI w. – kancelaria królewska, książęca, papieska, biskupia polska i obca
2.2. Czytanie wybranych fragmentów Georgiki i Eneidy wiek IV.
2.3. Czytanie fragmentu Historii Rzymu z przełomu IV-V w.
2.4. Czytanie wybranych fragmentów Evangelium sec. Matthaeum -V w., Evangelim sec. Iohannem-VII w. Gregorius Magnus, Moralia, VIII w., Psalterium- VIII w.
2.5. Czytanie wybranych fragmentów S. Hylarius, In Constantium Imperatorem VI w.
2.6. Czytanie wybranych fragmentów Venerabilis Beda, Historia ecclesiastica gentium Anglorum- VIII w.; S. Gregorius Magnus, Regula pastoralis, przełom VII-VIII wieku; Praedicationes przełom VIII-IX wieku.
2.7. Czytanie fragmentów: Cassiodorus, De institutione divinarum litterarum- VIII w. ; S. Isidorus, Etymologiae, przełom VIII-IX w.
2.8. Czytanie wybranych fragmentów: Gesta episcoporum Neapolitanorum- X w.; Martyrologium 1087, Registrum Gregorii VII- XI w.
2.9. Czytanie wybranych fragmentów: S. Gregorius Magnus, Regula pastoralis- XII w.; Petrus Lombardus, Collectanea in Epistulam ad Romanos I- 1295 r.; Statuta synodialia Pragensia z 1349 r.
2.10. Czytanie fragmentów: Regestum Innocentii III papae super negotio Imperii Romani- 1199 r.;Breviarium- 1458

W cyklu 2021/22_Z:

W cyklu 2022/23_Z:

W cyklu 2023/24_Z:

W cyklu 2024/25_Z:

E-Learning

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

1. Udział w zajęciach - 30 godz. 2. Przygotowanie się do zajęć, praca własna studenta- 30 godz. 3. Przygotowanie się do zaliczenia na ocenę- 30 godz. 90 godz.: 30 godz. -3 pkt ECTS

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

HI2_W04 HI2_W12 HI2_U03 HI2_U08 HI2_K01

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Wymagania wstępne

Ukończony dwuletni lektorat języka łacińskiego.

Koordynatorzy przedmiotu

Anna Głusiuk

Efekty kształcenia

EK 1. HI2_W04
Student posiada: na poziomie operacyjnym pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o warsztacie naukowym historyka. Ma pogłębioną wiedzę z zakresu metodologii historii.

EK 2. HI2_W12
Student zna słowniki językowe stosowane w analizie tekstów źródłowych. Zna w sposób pogłębiony, abrewiacje występujące w źródłach innych epok. W zakresie prowadzącym do specjalizacji zna zasady tworzenia narracji w
tekstach naukowych o tematyce historycznej.

EK 3. HI2_U03:
Student posiada pogłębione umiejętności rozpoznawania różnych rodzajów wytworów kultury właściwych dla historii i jej studiowanej specjalności, stosując oryginalne podejście, uwzględniające nowe osiągnięcia humanistyki, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno– kulturowym.

EK 4. HI2_K01:
Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności. Rozumie potrzebę ciągłego samokształcenia. Potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób.

Ponadto student:
EK 5 Ma wiedz na temat średniowiecznych materiałów pisarskich.
EK 6 Ma ogólną wiedzę na temat historii pisma łacińskiego.
EK 7 rozpoznaje podstawowe rodzaje pisma łacińskiego i potrafi wykorzystać tę wiedzę do rozpoznania różnych typów tekstów.
EK 8.Ma podstawy praktycznej umiejętności odczytywania tekstów
EK 9 Potrafi rozszyfrować podstawowe skróty łacińskie

Kryteria oceniania

Uczestnictwo w zajęciach (maksymalnie 3 nieobecności), zaliczenie wszystkich prac pisemnych wykonywanych podczas zajęć, opracowanie i przedstawienie wyznaczonego zagadnienia (interwencja warsztatowa), poprawne napisanie testu (teoria paleograficzna), poprawne czytanie wyznaczonego tekstu i omówienie występujących w nich zjawisk paleograficznych (praktyka paleograficzna).

Opis oceny:
Ocena dostateczna (dst)
EK 1. Student posiada dostateczną wiedzę o warsztacie naukowym historyka. Ma dostateczną wiedzę z zakresu metodologii historii.
EK 2: Student w sposób dostateczny zna słowniki językowe stosowane w analizie tekstów źródłowych. Zna w sposób dostateczny abrewiacje występujące w źródłach innych epok. W zakresie dostatecznym zna zasady tworzenia narracji w
tekstach naukowych o tematyce historycznej.
EK 3: Student posiada dostateczne umiejętności rozpoznawania różnych rodzajów wytworów kultury właściwych dla historii i jej studiowanej specjalności, stosując oryginalne podejście, uwzględniające nowe osiągnięcia humanistyki, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno– kulturowym.
EK 4: Student ma dostateczną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności.
EK 5 Ma dostateczną wiedzę na temat średniowiecznych materiałów pisarskich.
EK 6 Ma dostateczną wiedzę na temat historii pisma łacińskiego.
EK 7 W sposób dostateczny rozpoznaje podstawowe rodzaje pisma łacińskiego i potrafi wykorzystać tę wiedzę do rozpoznania różnych typów tekstów.
EK 8. Ma dostateczne podstawy praktycznej umiejętności odczytywania tekstów .
EK 9. W sposób dostateczny potrafi rozszyfrować podstawowe skróty łacińskie

Ocena dobra (db)
EK 1. Student posiada dobrą wiedzę o warsztacie naukowym historyka. Ma dostateczną wiedzę z zakresu metodologii historii.
EK 2: Student dobrze zna słowniki językowe stosowane w analizie tekstów źródłowych. Dobrze zna abrewiacje występujące w źródłach innych epok. W zakresie dobrym zna zasady tworzenia narracji w
tekstach naukowych o tematyce historycznej.
EK 3: Student posiada dobre umiejętności rozpoznawania różnych rodzajów wytworów kultury właściwych dla historii i jej studiowanej specjalności, stosując oryginalne podejście, uwzględniające nowe osiągnięcia humanistyki, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno– kulturowym.
EK 4: Student ma dobrą świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności.
EK 5 Ma dobrą wiedzę na temat średniowiecznych materiałów pisarskich.
EK 6 Ma dobrą wiedzę na temat historii pisma łacińskiego.
EK 7 W dobry sposób rozpoznaje podstawowe rodzaje pisma łacińskiego i potrafi wykorzystać tę wiedzę do rozpoznania różnych typów tekstów.
EK 8. Ma dobre podstawy praktycznej umiejętności odczytywania tekstów .
EK 9. W dobry sposób potrafi rozszyfrować podstawowe skróty łacińskie

Ocena bardzo dobra (bdb.)
EK 1. Student posiada bardzo dobrą wiedzę o warsztacie naukowym historyka. Ma dostateczną wiedzę z zakresu metodologii historii.
EK 2: Student bardzo dobrze zna słowniki językowe stosowane w analizie tekstów źródłowych. Bardzo dobrze zna abrewiacje występujące w źródłach innych epok. W zakresie bardzo dobrym zna zasady tworzenia narracji w
tekstach naukowych o tematyce historycznej.
EK 3: Student posiada bardzo dobre umiejętności rozpoznawania różnych rodzajów wytworów kultury właściwych dla historii i jej studiowanej specjalności, stosując oryginalne podejście, uwzględniające nowe osiągnięcia humanistyki, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno– kulturowym.
EK 4: Student ma bardzo dobrą świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności.
EK 5 Ma bardzo dobrą wiedzę na temat średniowiecznych materiałów pisarskich.
EK 6 Ma bardzo dobrą wiedzę na temat historii pisma łacińskiego.
EK 7 W bardzo dobry sposób rozpoznaje podstawowe rodzaje pisma łacińskiego i potrafi wykorzystać tę wiedzę do rozpoznania różnych typów tekstów.
EK 8. Ma bardzo dobre podstawy praktycznej umiejętności odczytywania tekstów .
EK 9. W bardzo dobry sposób potrafi rozszyfrować podstawowe skróty łacińskie

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

1. Semkowicz W., Paleografia łacińska, Kraków 1951, wyd. II 2002.
2. Semkowicz W., Encyklopedia nauk pomocniczych historii, Kraków 1999, s. 14-46.
3. Gieysztor A., Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 1973.
4. Porębski S., Paleografia łacińska, Warszawa 1997.
5. Battelli Giulio., Lezioni di paleografia, Citta del Vaticano 2002
6. Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2005, s. 304-388.
7. Szymański J., Pismo łacińskie i jego rola w kulturze, Wrocław 1975.
8. Słowiński J., Probationes pennae jako źródło w badaniach paleograficznych, w: Venerabiles, nobiles et honesti. Studia z dziejów społecznych Polski średniowiecznej, Toruń 1997, s. 539-551.
9. Bobowski K., Możliwości rozszerzenia zakresu badań paleograficznych, w: Tradycje i perspektywy nauk pomocniczych historii, Kraków 1995, s. 143-147.
10. Lepszy L., Pergaminiści i papiernicy krakowscy w ubiegłych wiekach i ich wyroby. „Rocznik Krakowski” 4:1900, s. 233-248.

Uwagi

W cyklu 2021/22_Z:

ukończony dwuletni lektorat j. łacińskiego bądź równoległe uczestnictwo na ostatnim roku lektoratu

W cyklu 2022/23_Z:

ukończony dwuletni lektorat j. łacińskiego bądź równoległe uczestnictwo na ostatnim roku lektoratu

W cyklu 2023/24_Z:

ukończony dwuletni lektorat j. łacińskiego bądź równoległe uczestnictwo na ostatnim roku lektoratu

W cyklu 2024/25_Z:

ukończony dwuletni lektorat j. łacińskiego bądź równoległe uczestnictwo na ostatnim roku lektoratu

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Historia - studia II stopnia stacjonarne

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WNHS-HI-PLac w USOSweb