Nauki pomocnicze historii - Żródła i żródłoznawstwo, chronologia, archiwistyka, paleografia, neografia WNHS-HI-NPH-Z
Treści programowe realizowane w czasie zajęć:
I. Zajęcia organizacyjne - prezentacja sylabusa, prezentacja literatury podstawowej i uzupełniającej niezbędnej w procesie kształcenia, omówienie zasad pracy i współpracy w czasie zajęć, omówienie zasad i warunków zaliczenia, uwagi i propozycje studentów.
Wykład wstępny.
II. Nauki pomocnicze historii - podstawowe pojęcia i definicje, tradycje i perspektywy, nowoczesne metodologie i narzędzia w badaniach historycznych, interdyscyplinarność w badaniach historycznych, nauki pomocnicze a kształtowanie warsztatu naukowego historyka.
III. Nauki pomocnicze historii - typologia ogólna i szczegółowa. Nauki pomocnicze historii zajmujące się człowiekiem, czasem i środowiskiem. Nauki pomocnicze historii zajmujące się językiem, pismem i jego wytworami. Nauki pomocnicze historii zajmujące się znakami porządkującymi życie społeczne, przedmiotami i wizerunkami symbolicznymi. Nauki użyteczne w badaniach historycznych.
IV. Źródła historyczne i źródłoznawstwo - podstawowe pojęcia i definicje, typologia oraz charakterystyka szczegółowa źródeł historycznych, struktura źródła historycznego.
V. Źródła historyczne niepisane, źródła historyczne pisane, fałszowanie źródeł historycznych.
VI. Fundamentalne zasady interpretacji i krytyki erudycyjnej źródła historycznego, możliwe błędy w sztuce. Edycja źródeł historycznych
VII. Archiwistyka - podstawowe pojęcia, definicje i podział, wybrane zagadnienia z teorii archiwalnej, prawo archiwalne, wybrane zagadnienia z archiwoznawstwa
VIII. Archiwistyka - wybrane zagadnienia z metodyki oraz techniki archiwalnej, najnowsze trendy w archiwistyce światowej i polskiej, specyfika archiwistyki kościelnej
IX. Chronologia historyczna - podstawowe pojęcia i definicje, rozwój badań chronologicznych, sposoby i narzędzia mierzenia czasu.
X. Chronologia historyczna - kalendarze, ery i style, kalendarze w Polsce, cyzjojan, podział roku, rok liturgiczny, godziny kanoniczne, datacja.
XI. Paleografia łacińska - podstawowe pojęcia i definicje, tradycje i perspektywy badań paleograficznych, nowoczesne metody i technologie badań paleograficznych, alfabet, typologia pisma łacińskiego, pismo łacińskie na ziemiach polskich.
XII. Paleografia łacińska - materiały i narzędzia pisarskie, brachygrafia i inne zjawiska paleograficzne, nomina sacra, palimpsesty, kryptografia, stenografia.
XIII. Neografia - podstawowe pojęcia i definicje, pismo nowożytne i jego typologia, pismo nowożytne na ziemiach polskich, zjawiska charakterystyczne.
XIV. Przyszłość nauk pomocniczych historii
XV. Rekapitulacja zagadnień.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2020/21_Z: | W cyklu 2024/25_Z: | W cyklu 2023/24_Z: | W cyklu 2022/23_Z: | W cyklu 2021/22_Z: |
Efekty kształcenia
EK1. HI1-W01
Student ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu historii w systemie nauk oraz o jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej.
EK2. HI1-W03
Student zna fachową terminologię z zakresu nauk historycznych oraz podstawową terminologię nauk humanistycznych i społecznych.
EK3. HI-W09
Student ma wiedzę na temat podstawowych metody analizy i interpretacji źródła historycznego.
EK4. HI1-U02
Student potrafi posługiwać się krytyką zewnętrzną i wewnętrzną źródeł
historycznych. Potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury
właściwych dla historii z zastosowaniem typowych metod, w celu
określenia ich znaczeń, oddziaływania, społecznego oraz miejsca w procesie
historyczno-kulturowym.
EK5. HI1-K05
Student ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego i tradycji zarówno na poziomie lokalnym jak i globalnym.
Ponadto po zaliczeniu zajęć student:
- Opanował terminologię specjalistyczną, a także uzyskał ogólną i szczegółową wiedzę z zakresu każdej z omawianych nauk pomocniczych historii
- Rozumie znaczenie wiedzy z zakresu nauk pomocniczych historii dla kształtowania warsztatu naukowego historyka
- Poznał podstawowe i różnorodne metody oraz narzędzia badawcze warsztatu historyka
- Ma świadomość różnorodności źródeł historycznych, potrafi je identyfikować
- Posiada wiedzę i umiejętności pozwalające na samodzielne postępowanie badawcze ze źródłem historycznym pisanych i niepisanych, a także potrafi je wykorzystać w pracy
- Prezentuje krytyczną postawę wobec źródeł historycznych, a w konfrontacji ze źródłem historycznym unika formułowania przedwczesnych wniosków i hipotez
- Docenia rolę historii w procesach wspólnototwórczych i państwowotwórczych
- Szanuje przeszłość i dziedzictwo kulturowe Polski
- Posiada przygotowanie do propagowania wiedzy historycznej i kultury pamięci.
Kryteria oceniania
- Regularna obecność na zajęciach
- Znajomość literatury wskazanej
- Przygotowanie prezentacji na wyznaczony temat [wymagana właściwa metodologia, udokumentowanie, akademicki poziom językowy]
- Zaliczenie kolokwiów cząstkowych weryfikujących systematyczną pracę studenta
- Zaliczenie kolokwium końcowego
Na ocenę dostateczną student powinien opanować materiał programowy w 60-65% [pkt 56-64], na ocenę dostateczny plus w 65-70% [pkt 65-70], na ocenę dobry w 70-80% [pkt 71-85], na ocenę dobry plus w 85-90% [pkt 85-90], na ocenę bardzo dobry w 90-100% [pkt 90-100]
Literatura
1. Szymański Jozef, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2005 (i następne)
2. Semkowicz Władysław, Encyklopedia nauk pomocniczych historii, wyd. II, Kraków 2011
3. Ihnatowicz Ireneusz, Nauki pomocnicze historii XIX i XX wieku, Warszawa 1990.
4. Topolski Jerzy, Metodologiczne klasyfikacje źródeł historycznych, Katowice 1972.
5. Tandecki Janusz, Kopiński Krzysztof, Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa 2014.
6. Wojtkowiak Zbysław, Nauki pomocnicze historii najnowszej, Poznań 2001
7. Buksiński Tadeusz, Interpretacja źródeł historycznych, Warszawa 1992
8. Włodarski Bronisław, Chronologia polska, Warszawa 2007
9. Semkowicz Władysław, Paleografia łacińska, Kraków 2002
10. Gieysztor Aleksander, Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 2009
11. Górski Karol, Neografia gotycka, Warszawa 1978
|
W cyklu 2022/23_Z:
1. Szymański Jozef, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2005 (i następne) |
W cyklu 2023/24_Z:
1. Szymański Jozef, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2005 (i następne) |
W cyklu 2024/25_Z:
1. Szymański Jozef, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2005 (i następne) |
Uwagi
|
W cyklu 2022/23_Z:
Nieobecności na zajęciach powyżej 3 należy usprawiedliwić w czasie dyżuru lub konsultacji prowadzonych przez wykładowcę. |
W cyklu 2023/24_Z:
Nieobecności na zajęciach powyżej 3 należy usprawiedliwić w czasie dyżuru lub konsultacji prowadzonych przez wykładowcę. |
W cyklu 2024/25_Z:
Nieobecności na zajęciach powyżej 3 należy usprawiedliwić w czasie dyżuru lub konsultacji prowadzonych przez wykładowcę. |
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: