Historia Bliskiego Wschodu - starożytność i hellenizm WNHS-HI-HBW

1. Wprowadzenie w zakres tematyki. Pojęcie, ramy czasowe i zasięg geograficzny starożytnego Bliskiego Wschodu. Chronologia.
2. Holocen, narodziny rolnictwa i hodowli, neolit ceramiczny. Bliski Wschód w IV tysiącleciu p.n.e.: Kultura Samarra, Obeid i Uruk (powstanie cywilizacji: miasto, pismo, osadnictwo), Sumerowie i Semici.
3. Mezopotamia w okresie wczesnodynastycznym, imperium Akkadu i III dynastia z Ur. Elam i Syro-Palestyna.
4. Początki cywilizacji egipskiej. Egipt predynastyczny i wczesnodysnastyczny (do ok. 2657) i Stare Państwo.
5. Bliski Wschód w III tysiącleciu p.n.e. Mezopotamia (okres starobabiloński), ELam i Lewant; Egipt w okresie średniego Państwa, Azja MNiejsza.
6. Mezopotamia, Elam i Lewant w epoce późnego brązu: okres średniobabilońśki, dominacji Mittani, imperium asyryjskie. Hetyci, Egipt w okresie Nowego Państwa. Ludy morskie. Najnowsze badania na temat wojny trojańskiej.
7. Bliski Wschód w I tysiącleciu p.n.e. Egipt w Okresie Późnym. Narodziny i rozwój potęgi asyryjskiej. Imperium chaldejskie. Medowie. Persowie. Kontakty świata greckiego z Bliskim Wschodem.
8. Bliski Wschód od epoki żelaza do wojen perskich. Egipt od końca Nowego Państwa do podboju perskiego. Ekspansja aramejczyków w Lewancie. Izrael i Izraelici: Biblia a nauka. Imperium asyryjskie i nowobabilońskie. Azja Mniejsza. Medowie. Powstanie perskiego imperium Ahaimenidów.
9. Bliski Wschód po panowaniem perskim.
10. Macedonia za panowania Filipa II, Aleksander Wielki i jego wyprawa na Wschód (do zdobycia Egiptu).
11. Wyprawa Aleksandra Wielkiego na Wschód (do śmierci w Babilonie).
12. Wojny między spadkobiercami Aleksandra Wielkiego. Kształtowanie się systemu państw greckich na Wschodzie.
12. Grecja i Macedonia. Egipt pod rządami dynastii ptolemejskiej. Państwo Seleukidów. Azja Mniejsza.
13. Palestyna w okresie hellenistycznym.
14. Rzymskie podboje na Wschodzie hellenistycznym.
15. Państwa greckie w Azji Środkowej. Kultura hellenistyczna.

1. Wprowadzenie w zakres tematyki. Pojęcie, ramy czasowe i zasięg geograficzny starożytnego Bliskiego Wschodu. Chronologia.
2. Holocen, narodziny rolnictwa i hodowli, neolit ceramiczny. Bliski Wschód w IV tysiącleciu p.n.e.: Kultura Samarra, Obeid i Uruk (powstanie cywilizacji: miasto, pismo, osadnictwo), Sumerowie i Semici.
3. Mezopotamia w okresie wczesnodynastycznym, imperium Akkadu i III dynastia z Ur. Elam i Syro-Palestyna.
4. Początki cywilizacji egipskiej. Egipt predynastyczny i wczesnodysnastyczny (do ok. 2657) i Stare Państwo.
5. Bliski Wschód w III tysiącleciu p.n.e. Mezopotamia (okres starobabiloński), ELam i Lewant; Egipt w okresie średniego Państwa, Azja MNiejsza.
6. Mezopotamia, Elam i Lewant w epoce późnego brązu: okres średniobabilońśki, dominacji Mittani, imperium asyryjskie. Hetyci, Egipt w okresie Nowego Państwa. Ludy morskie. Najnowsze badania na temat wojny trojańskiej.
7. Bliski Wschód w I tysiącleciu p.n.e. Egipt w Okresie Późnym. Narodziny i rozwój potęgi asyryjskiej. Imperium chaldejskie. Medowie. Persowie. Kontakty świata greckiego z Bliskim Wschodem.
8. Bliski Wschód od epoki żelaza do wojen perskich. Egipt od końca Nowego Państwa do podboju perskiego. Ekspansja aramejczyków w Lewancie. Izrael i Izraelici: Biblia a nauka. Imperium asyryjskie i nowobabilońskie. Azja Mniejsza. Medowie. Powstanie perskiego imperium Ahaimenidów.
9. Bliski Wschód po panowaniem perskim.
10. Macedonia za panowania Filipa II, Aleksander Wielki i jego wyprawa na Wschód (do zdobycia Egiptu).
11. Wyprawa Aleksandra Wielkiego na Wschód (do śmierci w Babilonie).
12. Wojny między spadkobiercami Aleksandra Wielkiego. Kształtowanie się systemu państw greckich na Wschodzie.
12. Grecja i Macedonia. Egipt pod rządami dynastii ptolemejskiej. Państwo Seleukidów. Azja Mniejsza.
13. Palestyna w okresie hellenistycznym.
14. Rzymskie podboje na Wschodzie hellenistycznym.
15. Państwa greckie w Azji Środkowej. Kultura hellenistyczna.

1. Wprowadzenie w zakres tematyki. Pojęcie, ramy czasowe i zasięg geograficzny starożytnego Bliskiego Wschodu. Chronologia.
2. Holocen, narodziny rolnictwa i hodowli, neolit ceramiczny. Bliski Wschód w IV tysiącleciu p.n.e.: Kultura Samarra, Obeid i Uruk (powstanie cywilizacji: miasto, pismo, osadnictwo), Sumerowie i Semici.
3. Mezopotamia w okresie wczesnodynastycznym, imperium Akkadu i III dynastia z Ur. Elam i Syro-Palestyna.
4. Początki cywilizacji egipskiej. Egipt predynastyczny i wczesnodysnastyczny (do ok. 2657) i Stare Państwo.
5. Bliski Wschód w III tysiącleciu p.n.e. Mezopotamia (okres starobabiloński), ELam i Lewant; Egipt w okresie średniego Państwa, Azja MNiejsza.
6. Mezopotamia, Elam i Lewant w epoce późnego brązu: okres średniobabilońśki, dominacji Mittani, imperium asyryjskie. Hetyci, Egipt w okresie Nowego Państwa. Ludy morskie. Najnowsze badania na temat wojny trojańskiej.
7. Bliski Wschód w I tysiącleciu p.n.e. Egipt w Okresie Późnym. Narodziny i rozwój potęgi asyryjskiej. Imperium chaldejskie. Medowie. Persowie. Kontakty świata greckiego z Bliskim Wschodem.
8. Bliski Wschód od epoki żelaza do wojen perskich. Egipt od końca Nowego Państwa do podboju perskiego. Ekspansja aramejczyków w Lewancie. Izrael i Izraelici: Biblia a nauka. Imperium asyryjskie i nowobabilońskie. Azja Mniejsza. Medowie. Powstanie perskiego imperium Ahaimenidów.
9. Bliski Wschód po panowaniem perskim.
10. Macedonia za panowania Filipa II, Aleksander Wielki i jego wyprawa na Wschód (do zdobycia Egiptu).
11. Wyprawa Aleksandra Wielkiego na Wschód (do śmierci w Babilonie).
12. Wojny między spadkobiercami Aleksandra Wielkiego. Kształtowanie się systemu państw greckich na Wschodzie.
12. Grecja i Macedonia. Egipt pod rządami dynastii ptolemejskiej. Państwo Seleukidów. Azja Mniejsza.
13. Palestyna w okresie hellenistycznym.
14. Rzymskie podboje na Wschodzie hellenistycznym.
15. Państwa greckie w Azji Środkowej. Kultura hellenistyczna.

1. Wprowadzenie w zakres tematyki. Pojęcie, ramy czasowe i zasięg geograficzny starożytnego Bliskiego Wschodu. Chronologia.
2. Holocen, narodziny rolnictwa i hodowli, neolit ceramiczny. Bliski Wschód w IV tysiącleciu p.n.e.: Kultura Samarra, Obeid i Uruk (powstanie cywilizacji: miasto, pismo, osadnictwo), Sumerowie i Semici.
3. Mezopotamia w okresie wczesnodynastycznym, imperium Akkadu i III dynastia z Ur. Elam i Syro-Palestyna.
4. Początki cywilizacji egipskiej. Egipt predynastyczny i wczesnodysnastyczny (do ok. 2657) i Stare Państwo.
5. Bliski Wschód w III tysiącleciu p.n.e. Mezopotamia (okres starobabiloński), ELam i Lewant; Egipt w okresie średniego Państwa, Azja MNiejsza.
6. Mezopotamia, Elam i Lewant w epoce późnego brązu: okres średniobabilońśki, dominacji Mittani, imperium asyryjskie. Hetyci, Egipt w okresie Nowego Państwa. Ludy morskie. Najnowsze badania na temat wojny trojańskiej.
7. Bliski Wschód w I tysiącleciu p.n.e. Egipt w Okresie Późnym. Narodziny i rozwój potęgi asyryjskiej. Imperium chaldejskie. Medowie. Persowie. Kontakty świata greckiego z Bliskim Wschodem.
8. Bliski Wschód od epoki żelaza do wojen perskich. Egipt od końca Nowego Państwa do podboju perskiego. Ekspansja aramejczyków w Lewancie. Izrael i Izraelici: Biblia a nauka. Imperium asyryjskie i nowobabilońskie. Azja Mniejsza. Medowie. Powstanie perskiego imperium Ahaimenidów.
9. Bliski Wschód po panowaniem perskim.
10. Macedonia za panowania Filipa II, Aleksander Wielki i jego wyprawa na Wschód (do zdobycia Egiptu).
11. Wyprawa Aleksandra Wielkiego na Wschód (do śmierci w Babilonie).
12. Wojny między spadkobiercami Aleksandra Wielkiego. Kształtowanie się systemu państw greckich na Wschodzie.
12. Grecja i Macedonia. Egipt pod rządami dynastii ptolemejskiej. Państwo Seleukidów. Azja Mniejsza.
13. Palestyna w okresie hellenistycznym.
14. Rzymskie podboje na Wschodzie hellenistycznym.
15. Państwa greckie w Azji Środkowej. Kultura hellenistyczna.

Literatura obowiązkowa do egzaminu:
1. Biblia: Księga Jozuego, rozdz. 1 – 12; 23 – 24.
2. Herodot, Dzieje, Księga III, z języka greckiego przełożył i opracował Seweryn Hammer, Warszawa 2002 (lub inne wydanie w tym samym przekładzie).
3. Plutarch z Cheronei, Aleksander Wielki w: Plutarch z Cheronei, Żywoty sławnych mężów, tom I, przeł. i opr. Mieczysław Brożek, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo 1977 (lub wydanie De Agostini Polska Sp. z o. o. 2004).
4. Jaczynowska Maria - Musiał Danuta - Stępień Marek, Historia starożytna, Warszawa 2008, s. 7-230.
5. Mieroop van de Marc, Historia starożytnego Bliskiego Wschodu, Kraków 2008.
6. Liverani Mario, Historia starożytnego Izraela, Warszawa 2010.

Literatura uzupełniająca (wybrane pozycje):

1. Ziółkowski Adam, Historia Powszechna. Starożytność. Warszawa 2009, s. 17-694.
2. Bravo Benedetto, Wipszycka-Bravo Ewa, Historia starożytnych Greków, t. 3, Warszawa 1992 (Aleksander Wielki i hellenizm).
Umberti Maria Luisa, Wprowadzenie do historii starożytnego Bliskiego Wschodu, Warszawa 2010.
4. Cary Max, Scullard Haward Hayes, Dzieje Rzymu, t. 1-2, Warszawa 1992.
5. Ciałowicz Krzysztof, Początki cywilizacji egipskiej, Warszawa-Kraków 1999.
6. Green Peter, Aleksander Wielki, Warszawa 1978.
7. Hammond Nicolas G. L., Dzieje Grecji, Warszawa 1973.
8. Lévêque Pierre, Świat grecki, Warszawa 1973.97. Lipińska Jadwiga, W cieniu piramid, Wrocław 2003.
9. Nowogórski Przemysław, Powstanie pisma hebrajskiego i jego kulturowe znaczenie w: „Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach polskich, tom V, red. K. Pilarczyk, Kraków 2010, 109 – 122.
10. Tenże, Azjatycka flanka imperium: Kanaan w mocarstwowej polityce egipskiej, SACh 21 (2016), s. 37 – 56.
11. Schlögl Herman A., Starożytny Egipt, Warszawa 2009.
12. Składanek Bogdan, Historia Persji, t. 1, Warszawa 2004.
13. Wilkinson Toby, Powstanie i upadek starożytnego Egiptu, Poznań 2011.
14. Wolski Józef, Dzieje i upadek imperium Seleucydów, Kraków 1999.

Literatura obowiązkowa do egzaminu:
1. Biblia: Księga Jozuego, rozdz. 1 – 12; 23 – 24.
2. Herodot, Dzieje, Księga III, z języka greckiego przełożył i opracował Seweryn Hammer, Warszawa 2002 (lub inne wydanie w tym samym przekładzie).
3. Plutarch z Cheronei, Aleksander Wielki w: Plutarch z Cheronei, Żywoty sławnych mężów, tom I, przeł. i opr. Mieczysław Brożek, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo 1977 (lub wydanie De Agostini Polska Sp. z o. o. 2004).
4. Jaczynowska Maria - Musiał Danuta - Stępień Marek, Historia starożytna, Warszawa 2008, s. 7-230.
5. Mieroop van de Marc, Historia starożytnego Bliskiego Wschodu, Kraków 2008.
6. Liverani Mario, Historia starożytnego Izraela, Warszawa 2010.

Literatura uzupełniająca (wybrane pozycje):

1. Ziółkowski Adam, Historia Powszechna. Starożytność. Warszawa 2009, s. 17-694.
2. Bravo Benedetto, Wipszycka-Bravo Ewa, Historia starożytnych Greków, t. 3, Warszawa 1992 (Aleksander Wielki i hellenizm).
Umberti Maria Luisa, Wprowadzenie do historii starożytnego Bliskiego Wschodu, Warszawa 2010.
4. Cary Max, Scullard Haward Hayes, Dzieje Rzymu, t. 1-2, Warszawa 1992.
5. Ciałowicz Krzysztof, Początki cywilizacji egipskiej, Warszawa-Kraków 1999.
6. Green Peter, Aleksander Wielki, Warszawa 1978.
7. Hammond Nicolas G. L., Dzieje Grecji, Warszawa 1973.
8. Lévêque Pierre, Świat grecki, Warszawa 1973.97. Lipińska Jadwiga, W cieniu piramid, Wrocław 2003.
9. Nowogórski Przemysław, Powstanie pisma hebrajskiego i jego kulturowe znaczenie w: „Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach polskich, tom V, red. K. Pilarczyk, Kraków 2010, 109 – 122.
10. Tenże, Azjatycka flanka imperium: Kanaan w mocarstwowej polityce egipskiej, SACh 21 (2016), s. 37 – 56.
11. Schlögl Herman A., Starożytny Egipt, Warszawa 2009.
12. Składanek Bogdan, Historia Persji, t. 1, Warszawa 2004.
13. Wilkinson Toby, Powstanie i upadek starożytnego Egiptu, Poznań 2011.
14. Wolski Józef, Dzieje i upadek imperium Seleucydów, Kraków 1999.

Literatura obowiązkowa do egzaminu:
1. Biblia: Księga Jozuego, rozdz. 1 – 12; 23 – 24.
2. Herodot, Dzieje, Księga III, z języka greckiego przełożył i opracował Seweryn Hammer, Warszawa 2002 (lub inne wydanie w tym samym przekładzie).
3. Plutarch z Cheronei, Aleksander Wielki w: Plutarch z Cheronei, Żywoty sławnych mężów, tom I, przeł. i opr. Mieczysław Brożek, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo 1977 (lub wydanie De Agostini Polska Sp. z o. o. 2004).
4. Jaczynowska Maria - Musiał Danuta - Stępień Marek, Historia starożytna, Warszawa 2008, s. 7-230.
5. Mieroop van de Marc, Historia starożytnego Bliskiego Wschodu, Kraków 2008.
6. Liverani Mario, Historia starożytnego Izraela, Warszawa 2010.

Literatura uzupełniająca (wybrane pozycje):

1. Ziółkowski Adam, Historia Powszechna. Starożytność. Warszawa 2009, s. 17-694.
2. Bravo Benedetto, Wipszycka-Bravo Ewa, Historia starożytnych Greków, t. 3, Warszawa 1992 (Aleksander Wielki i hellenizm).
Umberti Maria Luisa, Wprowadzenie do historii starożytnego Bliskiego Wschodu, Warszawa 2010.
4. Cary Max, Scullard Haward Hayes, Dzieje Rzymu, t. 1-2, Warszawa 1992.
5. Ciałowicz Krzysztof, Początki cywilizacji egipskiej, Warszawa-Kraków 1999.
6. Green Peter, Aleksander Wielki, Warszawa 1978.
7. Hammond Nicolas G. L., Dzieje Grecji, Warszawa 1973.
8. Lévêque Pierre, Świat grecki, Warszawa 1973.97. Lipińska Jadwiga, W cieniu piramid, Wrocław 2003.
9. Nowogórski Przemysław, Powstanie pisma hebrajskiego i jego kulturowe znaczenie w: „Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach polskich, tom V, red. K. Pilarczyk, Kraków 2010, 109 – 122.
10. Tenże, Azjatycka flanka imperium: Kanaan w mocarstwowej polityce egipskiej, SACh 21 (2016), s. 37 – 56.
11. Schlögl Herman A., Starożytny Egipt, Warszawa 2009.
12. Składanek Bogdan, Historia Persji, t. 1, Warszawa 2004.
13. Wilkinson Toby, Powstanie i upadek starożytnego Egiptu, Poznań 2011.
14. Wolski Józef, Dzieje i upadek imperium Seleucydów, Kraków 1999.