Paleografia łacińska WNHS-AZD-PalŁac
Treści merytoryczne:1. Teoria paleograficzna
1.1. Uwagi wstępne
1.2. Paleografia – pojecie, podział, przedmiot i zakres
1.3.Dzieje pisma łacińskiego (starożytność i średniowiecze)
1.4. Typy i rodzaje pisma łacińskiego
1.5. Pismo łacińskie na ziemiach polskich
1.6. Materiały i narzędzia pisarskie
1.7. Pisarz i jego wytwory
1.8. Brachygrafia albo skracanie wyrazów, Ligatury, Cyfry, Palimpsesty
1.9. Znaki wodne
1.10. Probationes pennae/probationes incausti
2. Praktyka paleograficzna
2.1. Czytanie wybranych dokumentów pergaminowych IV, V/VI,
2.2. Czytanie wybranych dokumentów pergaminowych V-VIII, IX, X, XI, XII, XIII, XIV, XV, XVI w. – kancelaria królewska, książęca, papieska, biskupia polska i obca
2.2. Czytanie wybranych fragmentów Georgiki i Eneidy wiek IV.
2.3. Czytanie fragmentu Historii Rzymu z przełomu IV-V w.
2.4. Czytanie wybranych fragmentów Evangelium sec. Matthaeum -V w., Evangelim sec. Iohannem-VII w. Gregorius Magnus, Moralia, VIII w., Psalterium- VIII w.
2.5. Czytanie wybranych fragmentów S. Hylarius, In Constantium Imperatorem VI w.
2.6. Czytanie wybranych fragmentów Venerabilis Beda, Historia ecclesiastica gentium Anglorum- VIII w.; S. Gregorius Magnus, Regula pastoralis, przełom VII-VIII wieku; Praedicationes przełom VIII-IX wieku.
2.7. Czytanie fragmentów: Cassiodorus, De institutione divinarum litterarum- VIII w. ; S. Isidorus, Etymologiae, przełom VIII-IX w.
2.8. Czytanie wybranych fragmentów: Gesta episcoporum Neapolitanorum- X w.; Martyrologium 1087, Registrum Gregorii VII- XI w.
2.9. Czytanie wybranych fragmentów: S. Gregorius Magnus, Regula pastoralis- XII w.; Petrus Lombardus, Collectanea in Epistulam ad Romanos I- 1295 r.; Statuta synodialia Pragensia z 1349 r.
2.10. Czytanie fragmentów: Regestum Innocentii III papae super negotio Imperii Romani- 1199 r.;Breviarium- 1458
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student posiada:
1) ugruntowaną wiedzę o naukach pomocniczych historii;
2) znajomość i słownictwo oraz wiedzę z zakresu fleksji
i składni przynajmniej jednego języka starożytnego pozwalającą na
tłumaczenie tekstów źródłowych.
Ponadto student:
1) rozumie, tłumaczy i objaśnia teksty źródłowe z przynajmniej
jednego języka starożytnego;
2) ma dogłębną świadomość odpowiedzialności za zachowanie
dziedzictwa kulturowego (w tym archiwalnego) i tradycji regionu,
kraju, Europy oraz promowanie i popularyzację wiedzy o nim.
Student otrzymuje 3 punkty ECTS:
1. Obecność na zajęciach 30 godz. = 1 pkt
2. Czytanie i przepisywanie tekstów w czasie zajęć = 1 pkt
3. Nauka wiedzy teoretycznej z zakresu paleografii= 1 pkt
Kryteria oceniania
Uczestnictwo w zajęciach (maksymalnie 3 nieobecności), zaliczenie wszystkich prac pisemnych wykonywanych podczas zajęć, opracowanie i przedstawienie wyznaczonego zagadnienia (interwencja warsztatowa), poprawne napisanie testu (teoria paleograficzna), poprawne czytanie wyznaczonego tekstu i omówienie występujących w nich zjawisk paleograficznych (praktyka paleograficzna).
- ocena 2 (ndst): Student nie zna podstawowych łacińskich abrewiacji występujących w średniowiecznych kodeksach łacińskich. Student nie potrafi prawidłowo odczytać średniowiecznych kodeksów łacińskich i omówić występujące w nich zjawiska paleograficzne.
- ocena 3 (dst): Student zna zaledwie podstawowe łacińskie abrewiacje występujące w średniowiecznych kodeksach łacińskich. Student z trudnością potrafi prawidłowo odczytać średniowieczne kodeksy łacińskie i omówić występujące w nich zjawiska paleograficzne.
- ocena 4 (db): Student zna podstawowe łacińskie abrewiacje występujące w średniowiecznych kodeksach łacińskich. Student z potrafi prawidłowo odczytać średniowieczne kodeksy łacińskie i omówić występujące w nich zjawiska paleograficzne.
- ocena 5 (bdb): Student wykazuje się biegłą znajomością łacińskich abrewiacji występujących w średniowiecznych kodeksach łacińskich. Student z potrafi prawidłowo odczytać średniowieczne kodeksy łacińskie i omówić występujące w nich zjawiska paleograficzne.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy
Literatura
1. Semkowicz W., Paleografia łacińska, Kraków 1951, wyd. II 2002.
2. Semkowicz W., Encyklopedia nauk pomocniczych historii, Kraków 1999, s. 14-46.
3. Gieysztor A., Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 1973.
4. Porębski S., Paleografia łacińska, Warszawa 1997.
5. Battelli Giulio., Lezioni di paleografia, Citta del Vaticano 2002
6. Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2005, s. 304-388.
7. Szymański J., Pismo łacińskie i jego rola w kulturze, Wrocław 1975.
8. Słowiński J., Probationes pennae jako źródło w badaniach paleograficznych, w: Venerabiles, nobiles et honesti. Studia z dziejów społecznych Polski średniowiecznej, Toruń 1997, s. 539-551.
9. Bobowski K., Możliwości rozszerzenia zakresu badań paleograficznych, w: Tradycje i perspektywy nauk pomocniczych historii, Kraków 1995, s. 143-147.
10. Lepszy L., Pergaminiści i papiernicy krakowscy w ubiegłych wiekach i ich wyroby. „Rocznik Krakowski” 4:1900, s. 233-248.
Uwagi
|
W cyklu 2021/22_Z:
ukończony dwuletni lektorat bądź równoległe uczestnictwo na ostatnim roku lektoratu |
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: