Etyka zawodu pielęgniarki WMCM-PG-EZP
Nauczanie w zakresie etyki zawodu pielęgniarki ma na celu przekazanie wiedzy w zakresie podstaw etyki zawodu pielęgniarki oraz nabycie umiejętności radzenia sobie z różnymi problemami etycznymi towarzyszącymi pracy pielęgniarki.
1. Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów i studentek z nieempiryczną dziedziną wiedzy jaką jest etyka zawodu pielęgniarki. Studentki i studenci dowiedzą się o teoriach etycznych mających zastosowanie w opiece zdrowotnej. Zrozumieją które zasady etyczne powinny obowiązywać w relacjach pielęgniarka-inna pielęgniarka oraz pielęgniarka pacjent lub inne podmioty uczestniczące w opiece zdrowotnej. Nabędą umiejętności stosowania podstawowych zasad etycznych, ich rozumienia, hierarchizacji oraz interpretacji. Będą doskonaliły swoje postawy zawodowe i etyczne dzięki umiejętności całościowego analizowania kwestii opieki zdrowotnej, czyli łączenia empirycznej wiedzy zawodowej z umiejętnościami pielęgniarskimi i etyką zawodu pielęgniarki.
2. Założenia - nauczanie etyki zawodu pielęgniarki ma uświadomić osoby studiujące jakie różnice występują pomiędzy fachową wiedzą empiryczną a racjonalnie motywowaną wiedzą etyczną. Dlaczego etyka zawodowa nie da się zastąpić przepisami prawa i jakie ograniczenia w tworzeniu przepisów prawa mogą wynikać ze zróżnicowania światopoglądowego ludzi. Studentki i studenci dowiedzą się jak radzić sobie z trudnymi decyzjami etycznymi, na czym polega umiejętność rozwiązywania dylematów moralnych oraz jaką rolę w pracy zawodowej pielęgniarki i położnej odgrywa etyczny kodeks zawodowy.
3. Program zajęć: Zajęcia obejmują dziesięć dwugodzinnych wykładów, których tematyka dotyczy: różnic poznawczych jakie charakteryzują etykę zawodu pielęgniarki oraz wiedzę empiryczną; zróżnicowania światopoglądowego i jego wpływu na stanowienie prawa medycznego; klauzuli sumienia; najważniejszych teorii etycznych z punktu widzenia potrzeb pielęgniarek i położnych; informowania pacjenta, rodziny pacjenta, uczestnika badania naukowego; etycznych aspektów relacji pielęgniarka-pacjent, położna-pacjentka, pięgniarka/położna-inny pracownik opieki zdrowotnej, pielęgniarka/położna-społeczeństwo; roli pielęgniarki w etycznym sprawowaniu opieki paliatywnej i u kresu życia; etycznych wyzwań towarzyszących początkom ludzkiego życia; poznania, znaczenia i rozumienia kodeksu etyki zawodowej pielęgniarek; etycznych dylematów towarzyszących różnym systemom opieki zdrowotnej a przede wszystkim publicznej opiece zdrowotnej; roli pielęgniarek/położnych w komisjach etycznych i w badaniach naukowych prowadzonych z udziałem ludzi.
4. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. Żaden z dostepnych podręczników nie obejmuje całości tematyki przedstawianej na wykładach.
E-Learning
W cyklu 2020/21_Z: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2021/22_Z: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2022/23_Z: E-Learning (pełny kurs) |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
W cyklu 2024/25_Z: 1 pkt ECTS.
Praca w bezpośrednim kontakcie z nayczycielem: wykłady: 20 godzin
Praca własna: czytanie literatury, powtarzanie nabytej wiedzy i utrwalanie umiejętności ; 10 godzin
Łacznie: 30 godzin
| W cyklu 2022/23_Z: 1 pkt ECTS Zajęcia obejmują udział w wykładach i 10 godzin pracy własnej polegającej na utrwaleniu wiadomości przekazanych w trakcie wykładów i z literatury uzupełniającej. |
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2020/21_Z: | W cyklu 2023/24_Z: | W cyklu 2024/25_Z: | W cyklu 2022/23_Z: | W cyklu 2021/22_Z: |
Efekty kształcenia
Wiedza - student/ka zna i rozumie:
1. główne pojęcia, teorie, zasady etyczne służące jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień moralno-medycznych;
2. system etyczny umożliwiający samodzielną ocenę danej sytuacji dotyczącej opieki zdrowotnej
3. zasady etyczne pracy w zespole, prawidłowe relacje pielegniarka-pacjent, pielegniarka-bliscy pacjenta, pielegniarka-pracownicy opieki zdrowotnej (w tym inne pielęgniarki), pielegniarka-społeczeństwo;
4. wzorce zawodowych postaw etycznych
5. kodeks etyki zawodowej
Umiejętności - student/ka potrafi:
1. przestrzegać wzorców etycznych w działaniach zawodowych
2. rozpoznać etyczny wymiar decyzji medycznych, wskazywać na czym polega spór etyczny lub konflikt interesów
3. uzasadnić proponowane rozwiązaneie dylematy etycznego;
Kompetencje społeczne - student/ka jest gotów/owa:
1. kierować się dobrem pacjenta, szanować godność i autonomię
osób powierzonych opiece, okazywać zrozumienia dla różnic
światopoglądowych i kulturowych oraz empatię w relacjach z pacjentem i
jego rodziną;
2. przestrzegać praw pacjentki/ta
3. samodzielnie i rzetelnie wykonywać zawód zgodnie z zasadami
etyki, w tym przestrzegać wartości i powinności moralnych w opiece
nad pacjentem
4. ponosić odpowiedzialność za wykonywane czynności zawodowe
5. zasięgać opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym
rozwiązaniem problemu etycznego
6. przewidywać i uwzględniać czynniki wpływające na reakcje
własne i pacjenta
7. dostrzegać i rozpoznawać własne ograniczenia w zakresie wiedzy,
umiejętności i kompetencji społecznych oraz dokonywać samooceny
braków i potrzeb edukacyjnych
Nakład pracy studenta/studentki:
Udział w wykładach: 20 godzin
Praca własna: 10 godzin - utrwalanie wiedzy i umiejętności
Kryteria oceniania
Uczestniczenie w zajęciach wymaga skupienia i ciszy, niezależnie od tego czy są prowadzone stacjonarnie czy też metodą nauczania zdalnego. Dlatego w czasie zajęć wykluczone jest przemieszczanie się lub przebywanie w gwarnych miejscach lub innych warunkach utrudniających skupienie i nie zapewniających ciszy. W czasie nauczania zdalnego osoba proszona o zabranie głosu lub sama zgłaszająca się do wypowiedzi ma obowiązek właczenia kamery i mikrofonu. Jeśli w danej okolicy nastąpi awaria interentu nieobecnośc na zjęciach może być usprawiedliwiona po dostarczeniu odpowiedniego zaświadczenia od operatora (konserwatora) sieci internetowej.
Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa. opuszczenie więcej niż 20% zajęć wyklucza możliwość zaliczenia przedmiotu niezależnie od tego czy nieobecności są usprawiedliwione czy też nie. Osoby, które opuściły mniej niż 20% zajęć (niezależnie czy nieobecności są usprawiedliwione czy też nie) muszą odrobić te nieobecności poprzez wykonanie dodatkowej pracy zleconej przez prowadzącego zajęcia. Zwykle będzie to praca pisemna na zadany temat.
Zajęcia kończą się kolokwium zaliczeniowym w formie egzaminu testowego przed sesją egzaminacyjną.
Osoby, które nie zgłoszą się na kolokwium zaliczeniowe (niezaleznie od tego czy nieobecność będzie usprawiedliwiona czy też nie) będą zdawać kolokwium w drugim terminie w formie ustnej polegającej na odpowiedzi na 3 z puli 60 wcześniej udostępnionych pytań.
Zaliczenie przedmiotu polega na uzyskaniu pozytywnej oceny na kolokwium zaliczeniowym.
KRYTERIA OCENIANIA
Kryteria oceny na stopień z egzaminu testowego:
Ocena bardzo dobra - 91-100% prawidłowych odpowiedzi
Ocena dobra plus - 81-90% prawidłowych odpowiedzi
Ocena dobra - 71-80% prawidłowych odpowiedzi
Ocena dostateczny plus - 61-70% prawidłowych odpowiedzi
Ocena dostateczna - 51-60% prawidłowych odpowiedzi
Ocena niedostateczna <51% prawidłowych odpowiedzi
Kryteria oceny z egzaminu ustnego - odpowiedź na każde pytanie jest oceniona jako odsetek prawidłowej odpowiedzi. Średnia z trzech odsetkowych ocen odpowiada ocenie ostatecznej.
Literatura
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Wrońska I. Mariański J. Etyka w pracy pielęgniarskiej. Wydawnictwo Czelej, 2002
2. Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarek i Położnych WERSJA Z ROKU 2023. https://oipip-bp.pl/wp-content/uploads/2023/05/kodeks-etyki-zawodowej.pdf
3. Wrońska I. Rola społeczno-zawodowa pielęgniarki, CEM 1997
4. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka https://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka.pdf
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
1. Czarkowski M. Aspekty światopoglądowe sprzeciwu sumienia. w: Sinkiewicz W., Grabowski R. Medyczne, etyczne i prawne aspekty sprzeciwu sumienia w praktyce medycznej. Dom Wydawniczy Margrafsen, Bydgoszcz, 2015, str. 141-156 https://www.bil.org.pl/images/Komisje/Komisja.Bioetyczna/2017_05_30_Medyczne_etyczne_i_prawne_aspekty_sprzeciwu_sumienia_w_praktyce_medycznej.pdf
2. Najintymniejsze zlecenie dotyczące życia. O projekcie powołania pełnomocnika medycznego z dr. hab. med. Markiem Czarkowskim, przewodniczącym Ośrodka Bioetyki NRL, rozmawia Monika Stelmach https://podyplomie.pl/medical-tribune/25065,najintymniejsze-zlecenie-dotyczace-zycia
3. Czarkowski M. Etyczno-medyczne aspekty początków ludzkiego życia. Studia bydgoskie, 2015, 9: 129-151. http://studiabydgoskie.diecezja.bydgoszcz.pl/?p=1120
4. Czarkowski M. Dylematy bioetyczno-medyczne zapłodnienia in vitro w: Sinkiewicz W., Grabowski R. Początek ludzkiego życia – bioetyczne wyzwania i zagrożenia, Dom Wydawniczy Margrafsen, Bydgoszcz, 2016, str. 41-68. https://www.bil.org.pl/images/Komisje/Komisja.Bioetyczna/2017_05_30_Poczatek_ludzkiego_zycia_bioetyczne_wyzwania_i_zagrozenia.pdf
5. Czarkowski M. Zasady prowadzenia badań naukowych z udziałem ludzi, w: Różyńska J., Hańska W. Bioetyka, Lex Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2013, str. 438-452.
6. Czarkowski M.: Kliniczne konsultacje etyczne w Polsce – potrzeby i ograniczenia. Med. Prakt., 2017; 11: 124–129 https://www.mp.pl/etyka/podstawy_etyki_lekarskiej/175177,kliniczne-konsultacje-etyczne-w-polsce-potrzeby-i-ograniczenia
7. Benjamin A., Curtis J Ethics in Nursing. Oxford Univ. Press. 2010
8. Konstańczak S., Etyka pielęgniarska, Wydawnictwo Difin, Warszawa
2010, s. 260
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: