Historia filozofii -wykład WH-KUZ-I-1-HistFilo
Tematyka zajęć:
1. Wprowadzenie ogólne do filozofii nowożytnej.
1.1 Zagadnienie źródeł poznania. Psychologiczna i epistemologiczna wersja zagadnienia. Aprioryzm i empiryzm (skrajny i umiarkowany). Spór empiryzmu i aprioryzmu o charakter twierdzeń matematyki. Konwencjonalizm. Aprioryzm umiarkowany Kanta. Poznanie aprioryczne według fenomenologów. Racjonalizm i irracjonalizm.
1.2 Zagadnienie granic poznania. Dwa rozumienia transcendencji. Zagadnienie immanentnych granic poznania. Epistemologiczny idealizm immanentny (Berkeley, Hume). Epistemologiczny realizm immanentny. Epistemologiczny idealizm transcendentalny. Idealizm transcendentalny Kanta. Realizm. Pozytywizm. Neopozytywizm.
1.3 Zagadnienia metafizyczne. Zagadnienie przedmiotów idealnych. Spór o uniwersalia. Współczesna wersja sporu o uniwersalia. Idealizm subiektywny. Idealizm obiektywny. Dialektyka Hegla. Dialektyka Hegla i dialektyka Marksa. Metafizyczny realizm. Realizm naiwny i krytyczny.
2. Wybrani przedstawiciele filozofii nowożytnej.
2.1 Kartezjusz. Metoda Kartezjusza. Kryterium prawdy. Poznanie Boga i świata. Teoria poznania. Filozofia przyrody. Antropologia. Zagadnienie wolności. Następcy Kartezjusza. Melabranche. Okazjonalizm i ontologizm Melabrache’a. Spinoza. Racjonalizm i panteizm Spinozy. Tożsamość bytu duchowego i cielesnego. Antropologia i etyka Spinozy.
2.2 Franciszek Bacon. Nowa metoda Bacona.
2.3 Galileusz. Metoda naukowa Galileusza.
2.4 Tomasz Hobbes. Materializm i sensualizm. Determinizm. Naturalistyczna teoria społeczeństwa.
2.5 Edward Herbert z Cherbury i koncepcja religii naturalnej.
2.6 John Locke i empiryzm. Nauka o powstawaniu pojęć. Teoria idei Locke’a. Filozofia polityczna Locke’a.
2.7 Anthony Ashley Cooper i koncepcja moralności naturalnej.
2.8 Kant. Krytycyzm Kanta. Krytyka czystego rozumu. Krytyka praktycznego rozumu. Filozofia prawa. Filozofia religii. Fryderyk Henryk Jacobi jako krytyk Kanta.
2.9 Idealizm niemiecki. Fichte. Czysty podmiotowy idealizm Fichtego. Hegel. Przedmiot i ogólne zasady filozofii Hegla. Dialektyka Hegla. Logika. Filozofia przyrody. Filozofia ducha. Heglowska filozofia prawa i państwa.
2.10 Jan Fryderyk Herbart i krytyka idealizmu. Realizm Herbarta.
3. Nowożytna filozofia społeczno-gospodarcza.
3.1 Filozofia społeczna merkantylizmu.
3.2 Filozofia społeczno-gospodarcza fizjokratów.
3.3 Filozofia społeczno-gospodarcza Adama Smitha. Koncepcja „homo oeconomicus”.
4. Elementy filozofii współczesnej.
4.1 Zagadnienie bezpośredniości i pośredniości poznania. Teoria poznania bezpośredniego w fenomenologii. Kartezjańska idea wątpienia metodologicznego i redukcja transcendentalna Husserla.
4.2 Krytyka idei bezpośredniego poznania, kartezjańskiego wątpienia i fenomenologicznej redukcji w filozofii współczesnej. Teoria poznania pośredniego Peircea’a. Teoria znaku. Krytyka idei epoche (bezzałożeniowości poznania). Pragmatyzm Peircea’a. Filozofia form symbolicznych Cassirera.
4.3. Hermeneutyka. Friedrich Schleiermacher. Johan Gustaw Droysen. Wilhelm Dilthey. Gadamer. Realistyczna hermeneutyka Bettie’go.
4.4 Realizm poznawczy Konrada Lorenza.
4.5 Fenomenologiczna filozofia wartości Schelera i Hartmanna.
5. Egzystencjalizm.
5.1 Kierkegard. Zasadniczy problem egzystencjalny Kierkegarda. Paradoks sokratejski i rozwiązanie Kierkegarda. Sceptycyzm i wiara.
5.2 Nietzsche.
5.3 Egzystencjalizm współczesny. Heideger. Sartre.
E-Learning
W cyklu 2020/21_L: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2019/20_L: E-Learning (pełny kurs) |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2020/21_L: | W cyklu 2019/20_L: |
Efekty kształcenia
KU1_W02:
Student ma uporządkowaną wiedzę w zakresie metodologii badań właściwych naukom humanistycznym i wybranym naukom społecznym
KUI_U05:
Student umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego
KU1_K01:
Student ma świadomość zakresu zdobytej wiedzy i rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie Punkty ETCS:
15 godz. - wykłąd - 1 punkt
15 godz. - praca własna: przygotowanie do egzaminu - 1 punkt
Kryteria oceniania
Efekty kształcenia weryfikuje się na egzaminie. Egzamin ma charakter ustnej odpowiedzi na pytania dotyczące zagadnień przerobionych na wykładach.
Oprócz egzaminu ustnego, studenci przygotowują pracę pisemną, która również brana jest pod uwagę przy zaliczeniu przedmiotu na egzaminie. Główne elementy pracy pisemnej studenci przedstawiają też na egzaminie ustnym.
Punkty ECTS:
15 godz. - wykład - 1 punkt
15 godz. - przygotowanie do egzaminu - 1 punkt
Praktyki zawodowe
Brak
Literatura
Literatura pomocnicza do wykładu:
K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Warszawa 2003
W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, wyd. dowolne
R.H. Popkin, Filozofia, Poznań 1994
D. Collinson, Pięćdziesięciu wielkich filozofów, Poznań 1997
Z. Kuderowicz red., Filozofia XX wieku, Warszawa 2002
A. Miś, Filozofia współczesna, Warszawa 2003
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: