Dawne i współczesne motywacje nazewnicze w antroponimii WH-KON-MotNazewAn
1. Czy znam motywację mojego imienia? Imiona w mojej rodzinie.
Nazwy osobowe na tle historii, ich geneza i rozwój.
2. Rodzaje nazw osobowych: miana, deskrypcje, imiona słowiańskie, imiona chrześcijańskie, nazwiska, pseudonimy, nicki.
3. Klasyfikacja nazwisk według taksonomii Witolda Taszyckiego i Kazimierza Rymuta.
4. Nazwisko jako element kultury. Podział antroponimów na rodzime i obce.
5. Przykładowe etymologie poszczególnych nazwisk (praca ze słownikiem Kazimierza Rymuta). Omówienie polskich słowników antroponimicznych.
6. Nazwisko jako element prawa, pisownia i odmiana nazwisk.
7. Współczesne polskie osobowe nazewnictwo medialne, omówienie irconimów.
8. Język w mediach dawniej i dziś, z uwzględnieniem np. ekspansji potoczności.
9. Relacja nadawca-odbiorca. Formy grzecznościowe a demokratyzacja języka.
10. Cechy nazewnictwa medialnego jako element estetyki mediów.
11. Nazwy osobowe w literaturze pięknej. Jaka jest motywacja nadawania imion, nazwisk, przydomków, pseudonimów i jaka jest przyczyna braku imion i innych określeń postaci literackich.
12. Cd. onomastyki literackiej.
13. Nazwy heraldyczne, przydomki, przezwiska w języku i kulturze polskiej.
14. Powtórzenie materiału.
15. Kolokwium zaliczeniowe.
|
W cyklu 2021/22_Z:
Wprowadzenie do szerokiej problematyki nazw osobowych. Omówienie dawnego sytemu identyfikacji osób w zależności od pozycji społecznej. Uwzględnienie pierwszych zawołań, mian, przezwisk, imion słowiańskich, imion chrześcijańskich. Drugie określenie po imieniu jako początek kształtowania się nazwiska. XIX wiek i wprowadzenie obowiązku posiadania nazwiska prawnie umotywowanego, czyli: niezmiennego, dziedzicznego. Motywacja wprowadzenia Kodeksu Napoleona. Taksonomia nazwisk według Witolda Taszyckiego i Kazimierza Rymuta. Zjawisko patronimiczności. Formy zależnościowe nazwisk i imion kobiet. Etymologia polskich nazwisk i słowniki antroponimiczne Kazimierza Rymuta. Nazwiska obcego pochodzenia w polskiej antroponimii. Motywacja w nadawaniu imion. Formy grzecznościowe w języku i kulturze. Onomastyka literacka. Rada Języka Polskiego a zmiana nazwisk lub nadawanie obcych imion. |
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
FP1_W05
Student zna podstawową terminologię dotyczącą antroponimii.
FP1_U11
Student stosuje podstawową terminologię dotyczącą antroponimii.
FP1_K05
Student ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy. Nazwy osobowe jako element języka, prawa, jako zjawisko historyczne wpisują się w ten chroniony i ważny obszar.
udział w ćwiczeniach 30
przygotowanie do ćwiczeń 20
konsultacje 10
przygotowanie do kolokwium 25
suma 85/30 ~3
Kryteria oceniania
Niedostateczną ocenę uzyskuje student, który nie spełnia kryteriów, wymienionych w efektach kształcenia.
Dostateczną ocenę uzyskuje student, który:
- wybiórczo zna podstawową terminologię dotyczącą antroponimii;
- nie zawsze poprawnie stosuje podstawową terminologię dotyczącą antroponimii.
Dobrą ocenę uzyskuje student, który:
- dobrze zna podstawową terminologię dotyczącą antroponimii;
- poprawnie stosuje podstawową terminologię dotyczącą antroponimii.
Bardzo dobrą ocenę uzyskuje student, który:
- bardzo dobrze zna podstawową terminologię dotyczącą antroponimii;
- poprawnie stosuje podstawową terminologię dotyczącą antroponimii;
- ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy. Nazwisko jako element języka, prawa, jako późne zjawisko historyczne wpisuje się w ten chroniony i ważny obszar.
Ponadto:
Metody oceny:
Ćwiczenia praktyczne na zajęciach.
Zaliczenie semestru:
Kolokwium pisemne:
- interpretacja przykładów nazwisk - przeprowadzenie prawidłowej analizy budowy słowotwórczej,
- określenie nazwisk z zastosowaniem poznanej taksonomii;
- interpretacja etymologiczna (podanie prawdopodobnych przyczyn, jakie doprowadziły do takiej postaci).
Metoda oceny – 1 p. za każdą prawidłową odpowiedź.
Warunek zaliczenia – uzyskanie min 55% prawidłowych odpowiedzi
Literatura
Bajerowa I., 2003, Zarys historii języka polskiego 1939-2000, PWN Warszawa.
Bajerowa I., 1996, Język polski czasu II wojny światowej, Warszawa.
Bubak J. (1986), Proces kształtowania się polskiego nazwiska mieszczańskiego i chłopskiego, Kraków
Butler D., Kurkowska H., Satkiewicz H., 1970-71, Kultura języka polskiego, Warszawa.
Grabias S., 1981, O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo, Wyd. Lubelskie. obb
Grybosiowa A., 2003, Język wtopiony w rzeczywistość, Wyd. UŚ., Katowice.
SESNO: Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, 1995-2000, red. A. Cieślikowa, M. Malec i K. Rymut, z. 1-6, Kraków.
SNUP – Słownik nazwisk używanych w Polsce na początku XXI wieku, 2003, K. Rymut., Kraków.
Szubert M., 2004, Leksykon rzeczy minionych i przemijających, Muza SA, Warszawa.
|
W cyklu 2021/22_Z:
Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa. Grybosiowa A., 2003, Język wtopiony w rzeczywistość, Wyd. UŚ., Katowice. |
Uwagi
|
W cyklu 2021/22_Z:
Zainteresowania kulturowo-językowe. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: