Historia literatury polskiej-Młoda Polska-ćwiczenia WH-FPZ-I-3-HLP-MłPć
Treści merytoryczne:
Przedmiotem zabiegów interpretacyjnych są najbardziej znaczące i reprezentatywne dla epoki utwory literackie W. Berenta, S. Przybyszewskiego, S. Wyspiańskiego, K. Irzykowskiego, J. Kasprowicza, T. Micińskiego, Wł.St. Reymonta. Kontekstem dla ich interpretacji są następujące zagadnienia: specyfika literackiej ekspresji nastrojów schyłkowych (fenomen dekadentyzmu); problem rozrachunków inteligenckich w prozie pierwszego dziesięciolecia epoki; naturalistyczne kontynuacje w literaturze lat 90 XIX wieku; problematyka artystowska; młodopolskie antyutopie i rewizje pozytywistycznych ideałów społecznych; kryzys języka tradycji chrześcijańskiej; młodopolski autotematyzm (poszukiwanie formuły literatury służącej przemianie wewnętrznej jednostki i narodu); „teksty likwidacyjne” epoki – rewizje młodopolskiej kultury u progu I wojny światowej. Kontekstem interpretacyjnym są także zagadnienia związane z głównymi nurtami światopoglądowymi okresu.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Celem zajęć jest przekazanie wiedzy, dotyczącej literatury lat 1890-1918 oraz wyrobienie umiejętności interpretacji utworów literackich epoki, należących do różnych prądów filozoficznych i estetycznych. Po skończonym cyklu zajęć student powinien umieć:
WIEDZA
FP1_W14 określić i opisać rygory młodopolskiej wypowiedzi literackiej,
wskazać w wybranych utworach podstawowe dylematy epoki; znać najbardziej znaczące i reprezentatywne dla epoki utwory literackie: W. Berenta, S. Przybyszewskiego, T. Micińskiego, L. Staffa, S. Żeromskiego, R. Jaworskiego, S. Wyspiańskiego, K. Irzykowskiego, J. Żuławskiego, J. Kasprowicza, W.S. Reymonta wraz z właściwymi kontekstami niezbędnymi dla ich interpretacji, takimi jak: specyfika literackiej ekspresji nastrojów schyłkowych (fenomen dekadentyzmu) i formy jego przezwyciężania; naturalistyczne kontynuacje w literaturze lat 90. XIX wieku; problematyka artystowska; młodopolskie antyutopie i rewizje pozytywistycznych ideałów społecznych; kryzys języka tradycji chrześcijańskiej; młodopolski autotematyzm (poszukiwanie formuły literatury służącej przemianie wewnętrznej jednostki i narodu). Student zna związki między zagadnieniami literackimi a głównymi nurtami światopoglądowymi i estetycznymi: nietzscheanizmem, bergsonizmem, katastrofizmem, impresjonizmem, symbolizmem, ekspresjonizmem
UMIEJĘTNOŚCI:
FP1_U1 odnaleźć oraz zastosować do lektury utworów literackich polskiego modernizmu "wewnętrzne" kategorie epoki, właściwie dobierając literaturę przedmiotu dotyczącą literatury przełomu XIX i XX wieku;
FP1_U02 sproblematyzować refleksję zawartą w utworze w kontekście kluczowych dla jej literackiej świadomości nurtów światopoglądowych, filozoficznych i estetycznych;
FP1_U04 samodzielnie zanalizować i zinterpretować najbardziej znaczące i reprezentatywne dla epoki utwory literackie z uwzględnieniem właściwych kontekstów interpretacyjnych;
FP1_U07 wykorzystać wnioski płynące z wnikliwej lektury literatury przedmiotu i wykazać się jej znajomością podczas samodzielnej analizy i interpretacji utworów pochodzących z epoki;
FP1_U08 wykorzystać nabytą wiedzę i umiejętności do sformułowania wypowiedzi pisemnej na tematy związane z przedmiotem zajęć.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
FP1_K06
ma świadomość doniosłości wniosków płynących z lektury młodopolskich tekstów literackich w perspektywie myślenia kategoriami ciągłości kulturowej i tożsamości narodowej.
udział w ćwiczeniach 15 h
konsultacje 2 h
przygotowywanie się do zajęć 40 h
przygotowanie się do kolokwium 20 h
łącznie: 77 h
Kryteria oceniania
Ocena podsumowująca (zaliczenie na ocenę) obejmuje:
1. wynik punktowy z kolokwium obejmującego całość materiału
2. ocena aktywności na zajęciach
Dopuszczalna jest jedna nieobecność w semestrze. Podstawą dopuszczenia do zaliczenia końcowego jest uregulowana sprawa obecności na zajęciach.
Na ocenę bardzo dobrą:
WIEDZA
Student umie:
FP1_W14 określić i opisać rygory młodopolskiej wypowiedzi literackiej,
wskazać w wybranych utworach podstawowe dylematy epoki; wymienić, streścić i sproblematyzować najbardziej znaczące i reprezentatywne dla epoki utwory literackie: W. Berenta, S. Przybyszewskiego, T. Micińskiego, L. Staffa, S. Żeromskiego, R. Jaworskiego, S. Wyspiańskiego, K. Irzykowskiego, J. Żuławskiego, J. Kasprowicza, W.S. Reymonta znajdujące się na liście lektur do zajęć; omówić konteksty niezbędne dla ich interpretacji, takie jak: specyfika literackiej ekspresji nastrojów schyłkowych (fenomen dekadentyzmu) i formy jego przezwyciężania; naturalistyczne kontynuacje w literaturze lat 90. XIX wieku; problematyka artystowska; młodopolskie antyutopie i rewizje pozytywistycznych ideałów społecznych; kryzys języka tradycji chrześcijańskiej; młodopolski autotematyzm (poszukiwanie formuły literatury służącej przemianie wewnętrznej jednostki i narodu); omówić związki między zagadnieniami literackimi a głównymi nurtami światopoglądowymi i estetycznymi: nietzscheanizmem, bergsonizmem, katastrofizmem, impresjonizmem, symbolizmem, ekspresjonizmem.
UMIEJĘTNOŚCI:
Student umie:
FP1_U1 odnaleźć oraz zastosować do lektury utworów literackich polskiego modernizmu "wewnętrzne" kategorie epoki, właściwie dobierając literaturę przedmiotu dotyczącą literatury przełomu XIX i XX wieku;
FP1_U02 sproblematyzować refleksję zawartą w utworze w kontekście kluczowych dla jej literackiej świadomości nurtów światopoglądowych, filozoficznych i estetycznych;
FP1_U04 samodzielnie zanalizować i zinterpretować najbardziej znaczące i reprezentatywne dla epoki utwory literackie, znajdujące się na liście lektur, z uwzględnieniem właściwych kontekstów interpretacyjnych;
FP1_U07 wykorzystać wnioski płynące z wnikliwej lektury literatury przedmiotu i wykazać się jej znajomością podczas samodzielnej analizy i interpretacji utworów pochodzących z epoki;
FP1_U08 wykorzystać nabytą wiedzę i umiejętności do sformułowania wypowiedzi pisemnej na tematy związane z przedmiotem zajęć.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
FP1_K06
Student ma świadomość doniosłości wniosków płynących z lektury młodopolskich tekstów literackich w perspektywie myślenia kategoriami ciągłości kulturowej i historycznej oraz tożsamości narodowej.
Na ocenę dobrą:
Na ocenę bardzo dobrą:
WIEDZA
Student umie:
FP1_W14 wymienić, streścić i sproblematyzować najbardziej znaczące i reprezentatywne dla epoki utwory literackie: W. Berenta, S. Przybyszewskiego, T. Micińskiego, L. Staffa, S. Żeromskiego, R. Jaworskiego, S. Wyspiańskiego, K. Irzykowskiego, J. Żuławskiego, J. Kasprowicza, W.S. Reymonta znajdujące się na liście lektur do zajęć; omówić konteksty niezbędne dla ich interpretacji, takie jak: specyfika literackiej ekspresji nastrojów schyłkowych (fenomen dekadentyzmu) i formy jego przezwyciężania; naturalistyczne kontynuacje w literaturze lat 90. XIX wieku; problematyka artystowska; młodopolskie antyutopie i rewizje pozytywistycznych ideałów społecznych; kryzys języka tradycji chrześcijańskiej; młodopolski autotematyzm (poszukiwanie formuły literatury służącej przemianie wewnętrznej jednostki i narodu); omówić związki między zagadnieniami literackimi a głównymi nurtami światopoglądowymi i estetycznymi: nietzscheanizmem, bergsonizmem, katastrofizmem, impresjonizmem, symbolizmem, ekspresjonizmem.
UMIEJĘTNOŚCI:
FP1_U1 Student nie zawsze umie odnaleźć oraz zastosować do lektury utworów literackich polskiego modernizmu "wewnętrzne" kategorie epoki, właściwie dobierając literaturę przedmiotu dotyczącą literatury przełomu XIX i XX wieku;
FP1_U02 Student umie sproblematyzować refleksję zawartą w utworze w kontekście kluczowych dla jej literackiej świadomości nurtów światopoglądowych, filozoficznych i estetycznych;
FP1_U04 Student potrafi zanalizować i zinterpretować najbardziej znaczące i reprezentatywne dla epoki utwory literackie, znajdujące się na liście lektur, ale nie uwzględnia wszystkich właściwych kontekstów interpretacyjnych;
FP1_U07 Student potrafi wykorzystać wnioski płynące z wnikliwej lektury literatury przedmiotu w stopniu podstawowym, ale w ograniczonym stopniu wykazuje się ich znajomością podczas samodzielnej analizy i interpretacji utworów pochodzących z epoki;
FP1_U08 wykorzystać nabytą wiedzę i umiejętności do sformułowania wypowiedzi pisemnej na tematy związane z przedmiotem zajęć.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
FP1_K06
Student ma niepełną świadomość doniosłości wniosków płynących z lektury młodopolskich tekstów literackich w perspektywie myślenia kategoriami ciągłości kulturowej i historycznej oraz tożsamości narodowej.
Na ocenę dostateczną:
WIEDZA
Student umie:
FP1_W14 wymienić, streścić i sproblematyzować dużą część najbardziej znaczących i reprezentatywnych dla epoki utworów literackich, znajdujących się na liście lektur do zajęć; omówić większą część kontekstów niezbędnych do ich interpretacji, takich jak: specyfika literackiej ekspresji nastrojów schyłkowych (fenomen dekadentyzmu) i formy jego przezwyciężania; naturalistyczne kontynuacje w literaturze lat 90. XIX wieku; problematyka artystowska; młodopolskie antyutopie i rewizje pozytywistycznych ideałów społecznych; kryzys języka tradycji chrześcijańskiej; młodopolski autotematyzm (poszukiwanie formuły literatury służącej przemianie wewnętrznej jednostki i narodu); omówić związki między zagadnieniami literackimi a głównymi nurtami światopoglądowymi i estetycznymi: nietzscheanizmem, bergsonizmem, katastrofizmem, impresjonizmem, symbolizmem, ekspresjonizmem.
UMIEJĘTNOŚCI:
FP1_U1 Student nie zawsze umie odnaleźć oraz zastosować do lektury utworów literackich polskiego modernizmu "wewnętrzne" kategorie epoki, właściwie dobierając literaturę przedmiotu dotyczącą literatury przełomu XIX i XX wieku;
FP1_U02 Student ma kłopoty ze sproblematyzowaniem refleksji zawartej w utworze w kontekście kluczowych dla jej literackiej świadomości nurtów światopoglądowych, filozoficznych i estetycznych;
FP1_U04 Student potrafi zanalizować i zinterpretować większą część najbardziej znaczących i reprezentatywnych dla epoki utworów literackich, znajdujących się na liście lektur, ale tylko niektóre właściwe konteksty interpretacyjne;
FP1_U07 Student nie potrafi wykorzystać wniosków płynących z wnikliwej lektury literatury przedmiotu, nie wykazuje się ich znajomością podczas samodzielnej analizy i interpretacji utworów pochodzących z epoki;
FP1_U08 potrafi wykorzystać nabytą wiedzę i umiejętności do sformułowania wypowiedzi pisemnej na tematy związane z przedmiotem zajęć, ale wypowiedź pozbawiona jest spójności i merytorycznego uporządkowania zagadnień.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
FP1_K06
Student nie posiada świadomości doniosłości wniosków płynących z lektury młodopolskich tekstów literackich w perspektywie myślenia kategoriami ciągłości kulturowej i historycznej oraz tożsamości narodowej.
Metody oceny:
kolokwium pisemne.
Literatura
1. Stanisław Przybyszewski, Requiem aeternam.
T. Walas, Przybyszewski a dekadentyzm, w: Stanisław Przybyszewski. W 50-lecie zgonu pisarza. Studia, red. H. Filipkowska, Warszawa 1982; G. Matuszek, Stanisław Przybyszewski – pisarz nowoczesny. Eseje i proza – próba monografii, tu: rozdz. pt. Nowoczesna „msza żałobna”, s. 170-181.
2. Jan Kasprowicz, Hymny [BN I, 210].
J. J. Lipski, Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1891-1906, Warszawa 1975, tu: fragmenty poświęcone Hymnom.
3. Tadeusz Miciński, W mroku gwiazd.
H. Floryńska, Spadkobiercy Króla-Ducha. O recepcji filozofii Słowackiego w światopoglądzie polskiego modernizmu, Wrocław 1976, tu: rozdz. pt. Lucyferyzm i heroizmy; W. Gutowski, „W mroku gwiazd”. Poemat metafizycznego protestu i rozpaczliwej nadziei, w: tenże, Studia o twórczości Tadeusza Micińskiego, Bydgoszcz 202.
4. Władysław Stanisław Reymont, Ziemia obiecana [BN I, 286].
M. Popiel, Brzydota i patos cywilizacji. „Ziemia obiecana” Władysława Reymonta, w: taż, Oblicza wzniosłości. Estetyka powieści młodopolskiej, Kraków 2003.
5. Stefan Żeromski, Dzieje grzechu
A. Zdanowicz, Metafizyka i życie społeczne. Stefan Żeromski wobec problemów współczesności, Warszawa 2005, s. 137-177; M. Głowiński, Konstrukcja a recepcja. Wokół „Dziejów grzechu” Żeromskiego, w: tenże, Gry powieściowe, Warszawa 1973.
6. Stanisław Wyspiański, Wyzwolenie [BN I, 200].
M. Prussak, Przestrzenie „Wyzwolenia”, w: taż, Wyspiański w labiryncie teatru, Warszawa 2005, s. 88-99.
7. Karol Irzykowski, Pałuba [BN I, 240].
A. Budrecka, Wstęp [do:] K. Irzykowski, Pałuba, Ossolineum 1981; M. Popiel, Dwie koncepcje modernistycznej szczerości, w: taż, Wyspiański. Mitologia nowoczesnego artysty, Kraków 2007, s. 238-249;
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: