Wstęp do nauki o języku WH-FPZ-I-1-WsNauJez
Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawowymi problemami językoznawstwa ogólnego oraz przygotowanie ich do studiowania kolejnych przedmiotów lingwistycznych.
Student poznaje strukturę języka jako systemu proporcjonalnych układów znaków oraz dowiaduje się, że istnieją reguły użycia tego systemu wspólne dla wszystkich jego użytkowników. Ma okazję samodzielnie zmierzyć się z lekturą tekstów lingwistycznych i opanować podstawową terminologię, z którą będzie się stykał w dalszym ciągu kształcenia filologicznego. W czasie wykładu student uczy się dyskusji na temat trudnych, abstrakcyjnych problemów języka naturalnego.
ZAKRES TEMATYCZNY WYKŁADU:
1. Język naturalny i jego definicje
2. Pojęcie znaku językowego
3. Wybrane zagadnienia semantyki lingwistycznej
4. Wybrane zagadnienia pragmatyki lingwistycznej
5. Syntaktyka jako aspekt znaku językowego
6. Podsystemy języka naturalnego
-podsystem składniowy
-podsystem morfologiczny
-podsystem fonologiczny
7. Językoznawstwo synchroniczne i diachroniczne
8. Zagadnienie pokrewieństwa językowego
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po cyklu wykładów student:
FP1_W02 - zna podstawową terminologię, teorie i nurty metodologiczne z
zakresu językoznawstwa;
FP1_U04 - potrafi posługiwać się podstawowymi terminami i narzędziami
badawczymi z zakresu językoznawstwa oraz samodzielnie
przeprowadzić analizę zjawisk językowych;
FP1_K02 - jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy
językoznawczej i konfrontowania jej z najnowszymi
ustaleniami oraz zasięgania opinii ekspertów, a także ciągłego
podnoszenia jej poziomu.
Opis ECTS:
Udział w wykładzie 30 godz. - 1 punkt ECTS
Opracowanie lektur uzupełniających 30 godzin - 1 punkt ECTS
Przygotowanie do egzaminu 30 godzin - 1 punkt ECTS
Łącznie: 90 godzin - 3 punkty ECTS
Kryteria oceniania
Cykl wykładów zakończony jest egzaminem ustnym, do którego studenci dopuszczani są na podstawie obecności na zajęciach. Zestawy egzaminacyjne zawierają zarówno zadania szczegółowe (wskazywanie jednostek języka oraz wyjaśnianie omawianych zjawisk lingwistycznych na konkretnych przykładach), jak i bardziej ogólne (omawianie zagadnień i przeczytanych tekstów).
Ponadto:
Student uzyskuje ocenę niedostateczną, jeżeli nie opanował efektów kształcenia.
Student uzyskuje ocenę dostateczną, jeżeli:
- po części zna podstawową terminologię z dziedziny językoznawstwa, wymienia działy tej nauki i umie uzasadnić jej interdyscyplinarny charakter;
- w dostatecznym stopniu ma uporządkowaną wiedzę, obejmującą wybrane teorie i nurty metodologiczne, wypracowane w obszarze językoznawstwa; ma dostateczną wiedzę o dwudziestowiecznych osiągnięciach w tym zakresie i kierunkach ich rozwoju z zakresu wybranych zagadnień, które będą mu potrzebne w dalszym studiowaniu przedmiotów językoznawczych;
- w dostatecznym stopniu ma uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, a także świadomość jego złożoności oraz problematyki związanej z użyciem systemu;
- po części potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami językoznawczymi, m.in. dokonywać uproszczonej analizy morfologicznej i składniowej; wskazywać elementy aktów mowy, rozpoznawać funkcje języka;
Dobrą ocenę uzyskuje Student, który:
- dobrze zna podstawową terminologię z dziedziny językoznawstwa, wymienia działy tej nauki i umie uzasadnić jej interdyscyplinarny charakter;
- w dobrym stopniu ma uporządkowaną wiedzę, obejmującą wybrane teorie i nurty metodologiczne, wypracowane w obszarze językoznawstwa; ma dobrą wiedzę o dwudziestowiecznych osiągnięciach w tym zakresie i kierunkach ich rozwojuz zakresu wybranych zagadnień, które będą mu potrzebne w dalszym studiowaniu przedmiotów językoznawczych;
- w dobrym stopniu ma uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, a także świadomość jego złożoności oraz problematyki związanej z użyciem systemu;
- dobrze potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami językoznawczymi, m.in. dokonywać uproszczonej analizy morfologicznej i składniowej; wskazywać elementy aktów mowy, rozpoznawać funkcje języka;
Bardzo dobrą ocenę uzyskuje Student, który:
- bardzo dobrze zna podstawową terminologię z dziedziny językoznawstwa, wymienia działy tej nauki i umie uzasadnić jej interdyscyplinarny charakter;
- w bardzo dobrym stopniu ma uporządkowaną wiedzę, obejmującą wybrane teorie i nurty metodologiczne, wypracowane w obszarze językoznawstwa; ma bardzo dobrą wiedzę o dwudziestowiecznych osiągnięciach w tym zakresie i kierunkach ich rozwojuz zakresu wybranych zagadnień, które będą mu potrzebne w dalszym studiowaniu przedmiotów językoznawczych;
- w bardzo dobrym stopniu ma uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, a także świadomość jego złożoności oraz problematyki związanej z użyciem systemu;
- bardzo dobrze potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami językoznawczymi, m.in. dokonywać uproszczonej analizy morfologicznej i składniowej; wskazywać elementy aktów mowy, rozpoznawać funkcje języka;
Literatura
1. Bobrowski I., Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998
2. Chomsky N., Struktura głęboka a struktura powierzchniowa,
[w:] Semiotyka dziś i wczoraj. Wybór tekstów, pod red. J. Pelza
i L. Koja. Wrocław 1991, s. 361-363.
3. De Saussure F., Szkice z językoznawstwa ogólnego, Warszawa 2004.
4. Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2012
5. Grzegorczykowa R., 2010, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 2010.
6. Kowalski M., Idiosynchronia – panchronia – diachronia jako ontologiczne tryby istnienia języka w czasie. Kilka uwag na temat myśli naukowej F. de Saussure’a, [w:] „The Peculiarity of Man”, tom 19 Czas i przestrzeń, Kielce 2014
7. Pisarkowa K., Pragmatyczne spojrzenie na akt mowy [w:] Z
pragmatycznej stylistyki, semantyki i historii języka. Wybór
zagadnień, Kraków 1994, s. 11-23.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1. Akty i gatunki mowy, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, Lublin 2004.
2. Milewski T., Założenia językoznawstwa typologicznego [w:] tegoż, Teoria, typologia i historia języka. Kraków 1993, s. 88-
116.
3. Zdunkiewicz D., Akty mowy [w:] Współczesny język polski pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001, s. 269-280.
4. Żuk G., Językowy obraz świata w lingwistyce polskiej przełomu wieków, [w:] Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku,
red. Małgorzata Karwatowska i Adam Siwiec, Chełm 2010, s. 239–257.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: