Etyka WH-FPZ-I-1-Etyk
Tematyka zajęć obejmuje krótki rys historyczny etyki (etyka w perspektywie historii filozofii), krótki przegląd ideałów etycznych różnych religii, wybrane kwestie etyczne inspirowane przez filozofię, wybrane motywy Biblii, mitologii i literatury – w aspekcie etycznym.
Zagadnienia szczegółowe:
I Etyka, rys historyczny:
Greckie ideały etyczne (Homer, Hezjod, Ajschylos, Sofokles) – ideał kalokagathii.
Etyka Sokratesa i etyka sofistów greckich. Sokratejska troska o duszę.
Platon – ideały etyczne Platona (doktryna niekrzywdzenia, ideał upodobnienia do Boga, ideał miłości „platonicznej”). Platońska droga do szczęścia.
Arystoteles, ideał „szlachetnego egoisty”. Arystotelesowska teoria szczęścia.
Hedonizm – Epikur: troska o duszę według Epikura. Epikurejska droga szczęścia.
Cynizm – cynickie orędzie wyzwolenia.
Stoicyzm – stoicka teoria cnoty i prawa.
Św. Augustyn – państwo boże i
Tomasz z Akwinu i prawo naturalne.
Utylitaryzm – Jeremy Bentham i John Stuart Mill.
Etyka Kantowska – imperatyw kategoryczny Kanta.
Etyka współczesna – naturalizm, antynaturalizm, emotywizm, etyka sytuacyjna. Etyczne aspekty stosunku człowieka do zwierząt i przyrody.
Etyka inspirowana religią
Etyka buddyzmu.
Etyka Islamu.
Etyka judaizmu.
Etyka chrześcijańska (chrześcijaństwo starożytne, wyznania protestanckie, prawosławie, katolicyzm).
Wybrane kwestie etyczne inspirowane przez filozofię
Zagadnienie źródeł świadomości moralnej: świadomość moralna oparta na prawie naturalnym (etyka odwołująca się do prawa naturalnego) i świadomość oparta na wartościach absolutnych (etyka odwołująca się do wartości nadprzyrodzonych).
Wola i wolności w sensie etycznym: sens wolności, wolność i konieczność (Kant, Jaspers, Nietzsche).
Problem cnót: Sokrates, Platon, Arystoteles, stoicy – teoria cnót; Scheler – rehabilitacja cnoty; Nietzsche – wola mocy, cnota darząca; Scheler – ład serca.
Sprawiedliwość jako kwestia etyczna i prawna – filozofia moralna Rawlsa.
„Międzyludzkie” jako kategoria etyczna – „filozofia międzyludzkiego spotkania” Bubera i Levinasa.
Wybrane wątki i motywy z Biblii, mitologii i literatury, w aspekcie etycznym:
Mity o stworzeniu świata i człowieka (historia „grzechu pierworodnego”), w aspekcie etycznym (Teogonia i Prace i dni Hezjoda, orficki mit o Zagreusie i Tytanach, "Księga Rodzaju", "Timajos" Platona);"ofiara Abrahama" ("Księga Rodzaju"), "ofiara Agamemnona (z tragedii Eurypidesa "Ifigenia w Aulidzie"); „ofiara Kaina i Abla”, „Hiob” „Kazanie na górze”, „hymn o miłości” św. Pawła; motyw Prometeusza (z tragedii Ajschylosa "Prometeusz w okowach").
Historia Medei (z tragedii Eurypidesa „Medea”); gruszki św. Augustyna (z „Wyznań” św. Augustyna) – motyw świadomego zła.
„Wielki Inkwizytor” (Dostojewskiego) a Chrystus.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
FP1_W11
Zna podstawowe normy etyki, w tym etyki autorskiej (zwłaszcza w obszarze ochrony własności intelektualnej) oraz dobre praktyki życia akademickiego
FP1_U01.
Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje, biorąc pod uwagę zasady etyczne zawodu filologa.
FP1_K03
Jest gotów do przestrzegania zasad etyki zawodowej oraz do prawidłowego identyfikowania dylematów zawodu filologa.
Punkty ECTS:
15 godz. - wykład - 1 punkt
15 godz. - przygotowanie do egzaminu i opracowanie lektur - 1 punkt
Student zna filozoficzne (antropologiczne i metafizyczne) podstawy etyki. Zna najważniejsze filozoficzne nurty etyczne. Potrafi wychwycić kwestie etyczne w literaturze. Potrafi rozpatrywać różne problemy życiowe w kontekście moralnym. Umie rozpoznawać w sytuacjach na pozór niemających związku z etyką. Zauważa etyczne uwarunkowania różnych sytuacji międzyludzkich. Jest świadomy swojej autonomii i zarazem odpowiedzialności moralnej. Rozumie też potrzebę stałego kształtowania swojej świadomości moralnej celem osiągnięcia dojrzałości moralnej (umocowanej na wewnętrznej świadomości moralnej, a nie tylko na zewnętrznych zakazach i nakazach). Jest też świadom etycznych aspektów swoich różnych relacji społecznych. Rozumie też etyczne aspekty prawa pozytywnego.
Kryteria oceniania
Zajęcia kończą się zaliczeniem na ocenę na podstawie ogólnej aktywności i zaangażowania studenta w toku całego semestru.
Nie przewiduje się osobnego egzaminu po zakończeniu zajęć. Studenci zdobywają oceny w trakcie zajęć w przeciągu całego semestru. Na ostateczną ocenę ma wpływ: obecność, aktywność na zajęciach, przygotowywanie do zajęć w formie przeczytanych lektur, ewentualne przygotowywanie prezentacji na zadany temat. Na najniższą ocenę (dostateczną) wystarczy obecność i aktywna uwaga na zajęciach. Na wyższe oceny trzeba wykazać się aktywnością i zaangażowaniem. Na najwyższą ocenę wymagane jest zaliczenie uzgodnionych lektur. Szczegółowe uwagi na temat zaliczeń podane zostaną na zajęciach.
Punkty ECTS:
15 godz. - udział w zajęciach - 1 punkt
15 godz. - przygotowanie do zajęć (lektura tekstów) - 1 punkt
Literatura
S. Andersen, Wprowadzenie do etyki, Warszawa 2003.
J. Baggini, P. S. Fost, Przybornik etyka. Kompendium metod i pojęć etycznych. Warszawa 2007.
A. MacIntyre, Krótka historia etyki, Filozofia moraln ści od czasów Homera do XX w., PWN Warszawa 2000.
A. Anzerbacher, Wprowadzenie do filozofii, Kraków 1991.
A. Linzey, Teologia zwierząt, Kraków 2010.
R. H. Popkin, A. Stroll, Filozofia, Poznań1994.
R. Spaermann, Podstawowe pojęcia moralne, Lublin 2000.
T. Styczeń, ABC etyki, Lublin 2001.
W.Tatarkiewicz, Historia filozofii,
K. Wojtyła, Elementarz etyczny, Lublin 1982.
K. WOjtyLa, Miłość i odpowiedzialność, Lublin 1982.
P. Vardy, P. Grosch, Etyka, Poznań 1995.
|
W cyklu 2021/22_Z:
S. Andersen, Wprowadzenie do etyki, Warszawa 2003. Literatura dodatkowa (wybór): |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: