Literatura dla dzieci i młodzieży w dydaktyce szkolnej WH-FP-KN-I-2-LitDzie

Zajęcia poświęcone są funkcjonowaniu literatury dla dzieci i młodzieży w dydaktyce szkolnej na poziomie szkoły podstawowej.
Zyskując wiedzę o cechach i wyznacznikach literatury dziecięcej, student nauczy się rozpoznawać czytany utwór jako baśń, legendę, bajkę lub powieść oraz wskazywać jego cechy gatunkowe, Wprowadzone zostaną i omówione cechy poszczególnych odmian powieści, m. in. obyczajowe, przygodowe, detektywistyczne, fantastycznonaukowe, fantasy.
W formule wykładowo-konwersatoryjnej omówione zostanie pochodzenie literatury dla dzieci oraz wskazane jej cechy osobnicze.
Znaczny blok zajęć poświęcony zostanie baśni w ujęciu literackim, ale także kulturowym i psychoanalitycznym; interpretacji poddane zostaną wybrane utwory baśniowe.
Omówiona zostanie także literatura fantastyczna i jej współczesne odmiany i realizacje (fantasy, dystopia), ze szczególnym zwróceniem uwagi na jej walory edukacyjne i wychowawcze przydatne w dydaktyce szkolnej.
Blok zajęć zostanie poświęcony różnym odmianom powieści dla najmłodszych czytelników: powieści dla dziewcząt, powieść obyczajowej i psychologicznej, powieści przygodowo-detektywistycznej (analiza konkretnych przykładów).

W cyklu 2023/24_L:

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

2 pkt. ECTS 1,5 pkt. ECTS = obecność na zajęciach i przygotowywanie się do nich 0,5 pkt ECTS = przygotowanie prezentacji zaliczeniowej

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

FP1_W12 - zna podstawowe pojęcia, teorie i zasady postępowania zgodnie z obszarem wybranego modułu lub specjalizacji FP1_U11 - potrafi samodzielnie organizować proces uczenia się, uzupełniania informacji oraz doskonalenia kompetencji zawodowych, wykorzystując wiedzę zdobytą w ramach wybranego modułu lub specjalizacji FP1_K05 - jest gotów do zastosowania wiedzy i umiejętności zdobytych podczas realizacji wybranego modułu lub specjalizacji przy planowaniu działalności zawodowej i aktywności na rzecz środowiska społecznego

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Wymagania wstępne

Wiadomości z zakresu historii literatury polskiej i powszechnej, orientacja w epokach literackich i ich podstawowych założeniach.

Koordynatorzy przedmiotu

Joanna Zajkowska

Efekty kształcenia

EU zgodne z rozporządzeniem MNiSW w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela.

W zakresie wiedzy: D.1/E.1.W13.
W zakresie umiejętności: D.1/E.1.U3.
W zakresie kompetencji społecznych: D.1/E.1.K6.

Kryteria oceniania

Na ocenę bardzo dobrą student wymienia i zna najważniejsze dzieła z literatury dla dzieci i młodzieży; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy tej literatury. Student będzie sprawnie dokonywał historycznoliterackiej analizy tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student umiejętnie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla tego typu literatury.

Na ocenę dobrą student wymienia i prezentuje większość dzieł charakterystycznych dla literatury dziecięcej; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy tej literatury. Student formułuje opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł i dokonuje analizy tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student dobrze posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla tej literatury.

Na ocenę dostateczną student wymienia i prezentuje niektóre dzieła charakterystycznych dla literatury dziecięcej; w stopniu dostatecznym rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy tej literatury. Student formułuje podstawowe opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł i dokonuje elementarnej analizy tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student dostatecznie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla epoki.

Ocenę niedostateczną otrzymuje student, który nie spełnia wyżej wskazanych kryteriów.

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy.

Literatura

Literatura przedmiotu (wybrane pozycje):

Z. Adamczykowa, Literatura dla dzieci: funkcje, kategorie, gatunki, Warszawa 2001;
Animacja czytelnictwa dziecięcego, red. J. Papuzińska i in., Płock 2004;
Antologia poezji dziecięcej, wstęp i oprac. Jerzy Cieślikowski, wyd. III, Wrocław 1991;
Ph. Aries, Historia dzieciństwa, Gdańsk 1995;
A. Baluch, Archetypy literatury dziecięcej, Kraków 1992;
A. Baluch, Książka jest światem, o literaturze dla dzieci małych oraz dla dzieci starszych i nastolatków, Kraków 2005;
B. Bettelheim, Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, przeł. Danuta Danek, t. 1 i 2, Warszawa 1985;
J. Z. Białek, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918-1939, Warszawa 1987;
I. Borecka, Biblioterapia formą terapii pedagogicznej, Wałbrzych 2001;
J. Cieślikowski, Literatura i podkultura dziecięca, Wrocław 1975;
J. Cieślikowski, Literatura osobna, Warszawa 1985;
J. Dunin, Książeczki dla grzecznych i niegrzecznych dzieci: z dziejów polskich publikacji dla najmłodszych, Wrocław 1991;
Dzieciństwo i sacrum, red. J. Papuzińska, G. Leszczyński, t. 1 Warszawa 1998, t. 2 Warszawa 2000;
P. Hazard, Książki, dzieci i dorośli, tł. I. Słońska, Warszawa 1963;
M. Jonca, Enfants terribles. Dzieci złe, źle wychowane w literaturze polskiej XIX wieku, Wrocław 2005;
I. Kaniowska-Lewańska, Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864, Warszawa 1983;
K. Kuliczkowska, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864-1918, Warszawa 1983;
G. Leszczyński, Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX w., Warszawa 2006;
G. Leszczyński, Bunt czytelników: proza inicjacyjna netgeneracji, Warszawa 2010
G. Leszczyński, Literatura i książka dziecięca. Słowo - obiegi - konteksty, Warszawa 2003;
G. Leszczyński, Magiczna biblioteka: zbójeckie księgi młodego wieku, Warszawa 2007;
J. Ługowska, Bajka w literaturze dziecięcej, Warszawa 1988;
J. Ługowska, Ludowa bajka magiczna jako tworzywo literatury, Wrocław 1981;
M. Pustowaruk, Od Tolkiena do Pratchetta. Potencjał rozwojowy fantazy jako konwencji literackiej, Wrocław 2009
A. Nikliborc, Od baśni do prawdy: szkice z dziejów literatury zachodniej dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1981;
J. Papuzińska, Inicjacje czytelnicze, Warszawa 1988;
J. Papuzińska, Zatopione królestwo. O polskiej literaturze fantastycznej XX wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1989;
Poezja dla dzieci - antologia form i tematów, oprac. R. Waksmund, Wrocław 1987;
Przeboje edukacji polonistycznej, red. D. Michułka, Wrocław 2001;
G. Skotnicka, Pozytywistyczne powieści z dziejów narodu dla dzieci i młodzieży, Gdańsk 1974;
Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Wrocław 2003;
Sto lat baśni polskiej, pod red. G. Leszczyńskiego, Warszawa 1995;
G. Trębicki, Fantasy. Ewolucja gatunku, Kraków 2007
R. Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej (tematy – gatunki – konteksty), Wrocław 2000;
V. Wróblewska, Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX wieku, Toruń 2003;
A. Zgorzelski, Fantastyka. Utopia. Science fiction, Warszawa 1980;
B. Żurakowski, W świecie poezji dla dzieci, Warszawa 1981;

Uwagi

W cyklu 2023/24_L:

Przedmiot realizowany w ramach specjalizacji nauczycielskiej.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WH-FP-KN-I-2-LitDzie w USOSweb