Historia filozofii I WH-FK-I-1-HisFilozSt
Treści merytoryczne:
Wykłady z historii filozofii starożytnej mają na celu pokazać najważniejsze idee filozoficzne wypracowane przez filozofów greckich, a także to, jak owe idee rodziły się, funkcjonowały i czym były w życiu samych filozofów i w kulturze antycznej w ogóle.
Tematyka zajęć: Umysłowość grecka epoki przedfilozoficznej. Irracjonalizm i racjonalizm grecki - racjonalne i irracjonalne aspekty greckiej umysłowości (w odniesieniu do świata bogów i przyrody) i ich oddźwięk w filozofii greckiej. Homerycka i Hezjodowa wizja świata (racjonalne i irracjonalne aspekty greckiego obrazu świata). Orfizm i orfickie inspiracje w filozofii greckiej. Narodziny filozofii greckiej - demitologizacja i racjonalizacja greckiego obrazu świata i greckiego pojęcia boskości. Naturalistyczny nurt filozofii greckiej. Tales. Anaksymander, Anaksymenes - odkrycie boskiej i zarazem naturalnej zasady całej natury. Ksenofanes i jego krytyka tradycyjnej teologii greckiej. Heraklit z Efezu i jego filozofia Logosu Pitagoreizm (orfickie idee w pitagoreizmie, astronomia i metafizyka pitagorejska, odkrycie matematycznego charakteru rzeczywistości, walka i harmonia przeciwieństw, moralność pitagorejska). Parmenides i jego idea metafizyczna idea niezmiennego bytu. Empedokles - wizja świata w sprzęgu miłości i nienawiści - miłość jako rzeczywista podstawa racjonalego porządku świata. Anaksagoras i idea boga jako rozumu. Demokryt z Abdery i jego próba przezwyciężenia aporii Parmenidejskiej (atomizm, etyka). Sofiści greccy - ogólna charakterystyka sofistyki greckiej i jej najważniejsi przedstawilciele. Zdobycze sofistyki greckiej. Sofistyczny model kultury i sofistyczne idee wychowawcze. Idea instynktu naturalnego i moralności naturalnej. Sokrates – wyjątkowość i wychowawcza misja Sokratesa, intelektualizm etyczny i maieutyka Sokratejska. Sokratejska koncepcja moralności. Sokratycy mniejsi: Antystenes i cynizm (cynickie orędzie wyzwolenia); Arystyp z Cyreny i cyrenaicy (hedonizm cyrenaików).
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
FK1_W02:
Rozumie znaczenie innych dyscyplin z zakresu nauk humanistycznych dla rozwoju filologii klasycznej; zna wzajemne powiązania między tymi dyscyplinami.
FK1_U02:
Potrafi samodzielnie sformułować problem badawczy z zakresu filologii klasycznej, a także dobrać odpowiednie metody i narzędzia badawcze do jego rozwiązania.
FK1_K02:
Potrafi samodzielnie sformułować problem badawczy z zakresu filologii klasycznej, a także dobrać odpowiednie metody i narzędzia badawcze do jego rozwiązania.
Podstawowym celem studium historii filozofii starożytnej w I semestrze jest nabycie przez studentów możliwie gruntownej wiedzy z kultury filozoficznej starożytnej Grecji, od narodzin filozofii aż do Sokratesa i włącznie, a także umiejętności rozpoznawania najważniejszych problemów i motywów filozoficznych, żywych w filozofii omawianego okresu. Nie mniej ważne jest to, by student, poprzez studium historii filozofii, zrozumiał ludzki i zarazem egzystencjalny wymiar filozofii antycznej, a przede wszystkim ujrzał ją nie jako zespół gotowych rozwiązań wszystkich problemów, jakie stawia człowiek, lecz jako drogę do prawdy we wszystkich jej wymiarach (także duchowych i moralnych), którą każdy musi odnajdować i przeżywać indywidualnie. Filozofię powinien potraktować jako źródło inspiracji dla własnego rozwoju egzystencjalnego.
Punkty ECTS:
30 godz. - wykład - 1 punkt
30 godz. - przygotowanie do wykładu (czytanie zadanych lektur) - 1 punkt
30 godz. - przygotowanie do egzaminu - 1 punkt
30 godz. - przygotowanie do egzaminu i
Kryteria oceniania
Zajęcia w semestrze kończą się egzaminem. Egzamin obejmuje materiał wykładany w trakcie semestru. Egzamin ma charakter pisemny. W roku akademickim 2020/21, ze względu na to, że zajęcia odbywają się na platformie MS Teams oraz Moodle, zaliczenia (egzamin) odbędą się online na platformie Moodle. Egzamin będzie miał formę pracy pisemnej. Pierwsza część - obowiązkowa dla wszystkich studentów - ma charakter testu, który sprawdza bardzo ogólną orientację w historii filozofii, w zakresie podanym na zajęciach. Pozytywne zaliczenie testu uprawnia do oceny maksymalnej dostateczny plus. Na wyższą ocenę studenci w odpowiednim terminie otrzymają zestaw tez egzaminacyjnych, spośród których wybiorą trzy tezy, które opracują pisemnie korzystając z wykładów. Dodatkowo - na podwyższenie oceny otrzymanej z pracy egzaminacyjnej - studenci będą mogli napisać pracę na dowolny temat z przerobionego materiału. Temat ten powinien być uzgodniony z prowadzącym zajęcia.
Praktyki zawodowe
Brak.
Literatura
Literatura:
Podręczniki:
G. Reale, Historia filozofii starożytnej, Lublin 1993 – 2002.
Literatura dodatkowa:
Kirk, Raven, Schofield, Filozofia przedsokratejska, Warszawa Poznań 1999.
G. Colli, Narodziny filozofii, Warszawa-Kraków 1991.
J. Gajda, Sofiści, Warszawa 1998.
P. Hadot, Filozofia jako ćwiczenie duchowe, Warszawa1992.
P. Hadot, Czym jest filozofia starożytna, Warszawa 2000.
W. Jaeger, Paidea, Warszaw 2001.
A. Krokiewicz, Sokrates, Warszawa 1983.
A. Krokiewicz, Zarys filozofii greckiej. Od Talesa do Platona, Warszawa 1971.
I. Krońska, Sokrates, Warszawa 1958.
K. Leśniak, Materialiści greccy w epoce przed-sokratejskiej, Warszawa 1972.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: