Psychologia ogólna-procesy poznawcze WF-ZPS-PO
Treści programowe
1. Wprowadzenie: początki psychologii poznawczej jako odrębnego podejścia w badaniach psychologicznych. Psychologia poznawcza jako dziedzina kognitywistyki (cognitive science).
2. Teorie percepcji. Teorie przetwarzania "góra-dół". Podejście "ekologiczne" J. J. Gibsona. Teoria opisu strukturalnego i model komputacyjny percepcji wzrokowej. Kategoryzacja percepcyjna
3. Teorie uwagi. Automatyczne i kontrolowane przetwarzanie informacji.
4. Wyobrażenia i sądy: spór między tzw. stanowiskiem obrazowym i abstrakcyjnym.
5. Język i kompetencja językowa. Model generatywny Chomsky’ego. Procesy rozumienia słów i zdań. Język a myślenie.
6 Sądy i podejmowanie decyzji. Myślenie: wnioskowanie i błędy wnioskowania, spór o racjonalność myślenia człowieka. Rozumowanie dedukcyjne. Rozwiązywanie problemów.
7. Kontekst filozoficzny psychologicznych badań nad reprezentacją pojęciową. Klasyczne teorie pojęć. Badania A. Lewickiego nad nabywaniem pojęć. Probabilistyczne i egzemplarzowe teorie pojęć. Efekt typowości w badaniach E. Rosch. Rola teorii w spójności pojęć.
9. Historia badań nad pamięcią. Klasyczne badania pamięci. Krzywe uczenia się. Metody badania pamięci.
10. Teorie i modele pamięci roboczej. Funkcje wykonawcze. Automatyczne i kontrolowane przetwarzanie a pamięć (Hasher i Zacks). Teoria rywalizacji egzemplarzy Logana.
11. Teorie systemów pamięci a teorie procesów. Poziomy przetwarzania według Craika i Lockharta. Teorie podwójnego procesu, procedura rozszczepienia procesu L. Jacoby'ego.
12. Pamięć i poznanie utajone. Uczenie się mimowolne na przykładzie uczenie się tzw. "sztucznej gramatyki". Badania nad efektem poprzedzania. Efekt "samej ekspozycji".
13. Teorie schematów. Koncepcja pamięci dynamicznej R. Schanka. Pamięć autobiograficzna. Efekt odnoszenia do siebie. Metody badania pamięci autobiograficznej. Problem tzw. amnezji dziecięcej.
14. Metapamięć. Trafność sądów o wyuczeniu. Monitorowanie źródła informacji.
15. Podsumowanie - kierunki rozwoju psychologii poznawczej.
E-Learning
W cyklu 2019/20: E-Learning (pełny kurs) | W cyklu 2020/21: E-Learning z podziałem na grupy |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza - student wymienia i opisuje główne nurty i paradygmaty badawcze psychologii poznawczej; charakteryzuje procesy poznawcze i wskazuje wyniki badań uzasadniające poszczególne stanowiska teoretyczne.
Umiejętności - student dobiera odpowiednie metody badania procesów poznawczych; potrafi zinterpretować teksty naukowych artykułów empirycznych; umie wyszukać i wyselekcjonować źródła, które posłużą mu do wzbogacania swojej wiedzy i umiejętności.
Kompetencje - dąży do rzetelnego i zgodnego z regułami metodologii zbierania danych empirycznych, zachowuje krytycyzm wobec koncepcji, które nie są uzasadnione badaniami empirycznymi, jak również ma świadomość ograniczeń badawczych psychologii poznawczej.
Kryteria oceniania
Egzamin końcowy z wykładów ma formę pisemną. Obejmuje materiał omówiony w trakcie wykładów (zalecana obecność na zajęciach) oraz lekturę obowiązkową (Falkowski, A., Maruszewski, T., Nęcka, E. Procesy poznawcze. W: J. Srelau, D. Doliński, red. Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP, 2008, Tom 1, Rozdział. 6.)
Egzamin składa się z pytań testowych (w każdym pytaniu cztery opcje odpowiedzi z jedną prawidłową) oraz pytań otwartych wymagających samodzielnego sformułowania odpowiedzi.
Warunkiem otrzymania oceny pozytywnej z egzaminu jest uzyskanie co najmniej 50% punktów.
Możliwe jest uzyskanie dodatkowych punktów za aktywność poszerzającą umiejętności i wiedzę (np. udział w eksperymentach z psychologii poznawczej).
Literatura
Lektura podstawowa:
1. Falkowski, A., Maruszewski, T., Nęcka, E. Procesy poznawcze. W: J. Srelau, D. Doliński, red. Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP, 2008, Tom 1, Rozdział. 6.
2. Maruszewski T. Psychologia poznania. Umysł i świat. Gdańsk: GWP, 2011.
3. Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B.: Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN i ACADEMICA, 2006.
4. Sternberg RJ.: Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP, 2001
Literatura uzupełniająca:
1. Draaisma D. Machina metafor. Historia pamięci. Wydawnictwo Aletheia, Warszawa, 2009.
2. Gut A. O relacji między myślą a językiem. Lublin, KUL JPII, 2009.
3. Kahneman D. Pułapki myślenia. Poznań: Media Rodzina, 2012.
4. Francuz P. (red.): Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią. Warszawa: SCHOLAR, 2007.
5. Jagodzińska, M. (2008). Psychologia Pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Wyd. Helion.
6. Niedźwieńska, A. (2013). Pamięć prospektywna. Wyd. SEDNO.
Nieznański, M. (2015). Pamięć informacji kontekstowej. Wydawnictwo UKSW, Warszawa.
7. Schacter, D. (2003). Siedem grzechów pamięci. Jak zapominamy i zapamiętujemy. Warszawa: PIW.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: