Psychologia ogólna: procesy poznawcze 2 WF-PS-N-PP2
Treści programowe:
1. Kontekst filozoficzny psychologicznych badań nad reprezentacją pojęciową. Klasyczne teorie pojęć. Badania A. Lewickiego nad nabywaniem pojęć.
2. Probabilistyczne i egzemplarzowe teorie pojęć. Efekt typowości w badaniach E. Rosch. Relacja podobieństwa w ujęciu Tversky'ego. Rola teorii w spójności pojęć.
3. Historia badań nad pamięcią. Klasyczne badania pamięci. Krzywe uczenia się. Interferencja retroaktywna i proaktywna.
4. Metody badania pamięci. Wykorzystanie teorii detekcji sygnału w badaniu pamięci. Teorie "wysokich progów".
5. Badania Petersonów nad rolą powtarzania. Metody badania zakresu pamięci krótkotrwałej. Efekt „przyrostka”. Teorie i modele pamięci roboczej. Funkcje wykonawcze. Automatyczne i kontrolowane przetwarzanie a pamięć (Hasher i Zacks). Teoria rywalizacji egzemplarzy Logana.
6. Rola organizacji w odtwarzaniu. Rola wskazówek kontekstowych. Zasada specyficzności kodowania Tulvinga. Hypermnezja. Efekt generowania.
7. Teorie systemów pamięci a teorie procesów. Poziomy przetwarzania według Craika i Lockharta. Teorie podwójnego procesu, procedura rozszczepienia procesu L. Jacoby'ego.
8. Pamięć i poznanie utajone. Uczenie się mimowolne na przykładzie uczenie się tzw. "sztucznej gramatyki". Badania nad efektem poprzedzania. Efekt "samej ekspozycji".
9. Badania "fałszywych wspomnień". Procedura DRM.
10. Teorie schematów. Koncepcja pamięci dynamicznej R. Schanka.
11. Pamięć autobiograficzna. Efekt odnoszenia do siebie. Metody badania pamięci autobiograficznej. Problem tzw. amnezji dziecięcej.
12. Metapamięć. Trafność sądów o wyuczeniu. Monitorowanie źródła informacji.
13. Zaburzenia pamięci. Skale badania pamięci w praktyce klinicznej.
14. Zastosowania psychologii poznawczej w psychiatrii.
15. Podsumowanie - kierunki rozwoju psychologii poznawczej.
E-Learning
Obowiązkowy poprzednik
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza - student wymienia i opisuje główne nurty i paradygmaty badawcze psychologii poznawczej; charakteryzuje procesy poznawcze i wskazuje wyniki badań uzasadniające poszczególne stanowiska teoretyczne; zna i rozumie na czym polega i jak powinna przebiegać analiza i interpretacja różnych procesów poznawczych z różnych perspektyw teoretycznych; zna i rozumie znaczenie procesów uczenia się.
Umiejętności - student potrafi dobrać odpowiednie techniki badania i oceny sprawności funkcji poznawczych; potrafi zinterpretować teksty naukowych artykułów empirycznych; umie wyszukać i wyselekcjonować źródła, które posłużą mu do wzbogacania swojej wiedzy i umiejętności.
Kompetencje - dąży do rzetelnego i zgodnego z regułami metodologii zbierania danych empirycznych, zachowuje krytycyzm wobec koncepcji, które nie są uzasadnione badaniami empirycznymi, jak również ma świadomość ograniczeń badawczych psychologii poznawczej.
ECTS:
udział w wykładzie: 15
udział w ćwiczeniach: 30
przygotowanie referatu: 5
przygotowanie do egzaminu (wraz z lekturą obowiązkową): 50
przygotowanie do sprawdzianów z ćwiczeń: 20
Suma godzin: 120 [120:30=4]
LICZBA ECTS: 4
Kryteria oceniania
Wykład.
Wykład kończy się egzaminem pisemnym złożonym z pytań testowych (w każdym pytaniu cztery opcje odpowiedzi z jedną prawidłową) oraz pytań otwartych wymagających samodzielnego sformułowania odpowiedzi.
Pytania egzaminacyjne dotyczą zarówno treści przedstawionych w trakcie wykładów jak również we wskazanych lekturach obowiązkowych.
Zalecana (choć nieobowiązkowa) jest obecność na wykładach i korzystanie z materiałów udostępnionych na platformie w e-learningowej.
Warunkiem otrzymania oceny pozytywnej z egzaminu jest uzyskanie co najmniej 50% punktów.
Możliwe jest uzyskanie dodatkowych punktów za aktywność poszerzającą umiejętności i wiedzę (np. udział w eksperymentach z psychologii poznawczej).
Ćwiczenia.
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach (nie więcej niż 2 nieusprawiedliwione nieobecności) oraz uzyskanie odpowiedniej liczby punktów z różnych prac przewidzianych na zajęcia. Do prac tych należą:
a) przedstawienie artykułu empirycznego z czasopisma krajowego lub zagranicznego świadczące o pełnym zrozumieniu tekstu (sprawdzian pisemny);
b) znajomość zagadnień omawianych na zajęciach (sprawdzian w formie testu z pytaniami otwartymi);
c) przygotowanie wspólnie z kolegami referatu (prezentacja na zajęciach);
d) nadobowiązkowe aktywności (np. udział w eksperymencie, prezentacja wybranej metody diagnostycznej lub badawczej itp.)
Literatura
Podstawowa
Anderson, J. R. (1998). Uczenie się i pamięć. Integracja zagadnień. Warszawa: WSiP.
Jagodzińska, M. (2008). Psychologia Pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Wyd. Helion.
Maruszewski T. Psychologia poznania. Umysł i świat. GWP, Gdańsk 2011. (Rozdziały: 4 pamięć, 5 proc. pamięciowe, 6. pam. autobiogr., 8. pojęcia)
Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B.: Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN i ACADEMICA, 2006. (R. 4, 5, 6, 10, 11, 12)
Schacter, D. (2003). Siedem grzechów pamięci. Jak zapominamy i zapamiętujemy. Warszawa: PIW.
Uzupełniająca:
Brown P.C., Roediger H.L., McDaniel M.A. (2016). Harvardzki poradnik skutecznego uczenia się. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
Czerniawska, E. red. (2005). Pamięć: zjawiska zwykłe i niezwykłe. Warszawa: WSiP.
Draaisma D. Machina metafor. Historia pamięci. Wydawnictwo Aletheia, Warszawa, 2009.
Niedźwieńska, A. (2013). Pamięć prospektywna. Wyd. SEDNO.
Orzechowski J. (2012). Magiczna liczba jeden. Wyd. UJ.
Nieznański, M. (2015). Pamięć informacji kontekstowej. Wydawnictwo UKSW, Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: