Human development and values in mythos and logos cultures WF-PS-HDVML-ER
Celem wykładu jest ukazanie w szerszej, międzykulturowej perspektywie rozwoju człowieka, kształtowania się jego tożsamości, specyfiki etapów życia i związanych z nimi rytuałów, fundamentalnych wartości i przekonań religijnych w kulturach typu mythos (tradycyjnych, plemiennych), w zestawieniu z kulturami typu logos, wysocestechnicyzowanymi. Mimo postępującej sekularyzacji człowiek kultury zachodniej nie przestaje być homo mythicus – istotą o niezbywalnej potrzebie mythosu. Podczas wykładów udowadniana jest prawdziwość tezy Mircei Eliadego, głoszącej iż mit żywy nigdy nie traci aktualności psychicznej, zmienia jedynie formę i "kamufluje" swe funkcje. Szerszym kontekstem treści wykładu jest dychotomia ludzkiego myślenia, zachowania i stosunku do rzeczywistości: mythos-logos. Ponieważ współczesny mythos lokuje się głównie w ludycznej sferze kultury i uwidacznia w zjawiskach ukierunkowanych na psychiczne przenoszenie się w wykreowaną kulturowo rzeczywistość, prezentowany jest model współczesnych zachowań ludycznych o charakterze quasi-mitycznym.
Treści merytoryczne:
1. Idea bimodalności ludzkiego poznania. Pojęcie logosu i mythosu. Lateralny model ludzkiego umysłu. Integracja postformalna poznania i emocji w ujęciu G. Labouvie-Vief
2. Kultura typu mythos vs kultura typu logos. Rozwój tożsamości człowieka w tych kulturach.
3. Rytuały, obyczaje, przekonania religijne, wartości w kulturach typu mythos na przykładzie krajów afrykańskich.
4. Myślenie mityczne archaicznie i współcześnie. Mythos jako mit żywy (M. Eliade, B. Malinowski i in.). Egzystencjalny charakter mitu.
5. Rola symboli. Myślenie symboliczne Mit żywy jako rozbudowany symbol narracyjny.
6. Obszary mythosu w kulturach archaicznych i współczesnych. Współczesne zjawiska kultury popularnej o charakterze quasi-mitycznym.
7. Zachowania quasi-mityczne w ludycznej sferze kultury jako współczesny substytut religii
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23_L: | W cyklu 2021/22_L: |
Efekty kształcenia
Wiedza:
- Student rozumie specyfikę rozwoju człowieka w różnych środowiskach kulturowych, rozumie różnice między kulturami tradycyjnymi i wysocestechnicyzowanymi.
- Student posiada wiedzę na temat dychotomii mythos-logos w odniesieniu do myślenia człowieka, jego zachowania i stosunku do świata.
- Student orientuje się w procesach rozwoju tożsamości człowieka i definiuje podstawowe pojęcia.
- Student zna model współczesnych zachowań quasi-mitycznych i potrafi je identyfikować we współczesnej kulturze popularnej.
Umiejętności:
- Student klasyfikuje prawidłowości wpisane w rozwój człowieka, w kulturach typu mythos i typu logos.
- Student potrafi opisać rozwój tożsamości człowieka w kulturach kolektywistycznych i indywidualistycznych.
- Student samodzielnie wskazuje współczesne obszary mythosu i zachowania quasi-mityczne w tych obszarach.
Kompetencje
- Student ma świadomość konieczności uwzględniania specyfiki środowiska społecznego i kulturowego w poznawaniu człowieka i udzielaniu mu pomocy psychologicznej.
- Student zdaje sobie sprawę z różnic w podejściu do człowieka, życia i jego ochrony, do roli rodziny, znaczenia relacji podmiotowej, jakie występują między kulturą Zachodu a kulturami afrykańskimi.
Kryteria oceniania
Wykład kończy się egzaminem ustnym lub pisemnym (w zależności od liczby uczestników).
Na ocenę końcową składają się:
- aktywność podczas zajęć i prezentacja (60%)
- obecność na zajęciach (20%)
- ocena z egzaminu (20%)
Literatura
Eliade, M. (1959). The sacred and the profane. The nature of religion. NY: Harcourt, Brace & World.
Eliade, M. (1968). Myths, dreams & mysteries. London-Glasgow: Fontana Library Press.
Labouvie-Vief, G. (1990). Modes of knowledge and the organization of development. W: M.L. Commons, Ch. Armon, L. Kohlberg, F.A. Richards, T.A. Grotzer (red.), Adult development, vol. 2 (43-62). NY: Praeger.
Lipska A., Zagórska, W. (in press). Crossing the threshold of adulthood: J.J. Arnett's emerging adulthood as an elaborate liminal phase of the rite of passage.
Marcus H.R., Kitayama S. (1991). Culture and the self: Implication for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98(2), 224-253.
Zagórska, W. (2001). Symbolic transfer and adult participation in a culture-created reality. Studia Iagellonica Humani Cultus Progressus, 5(1), 19-32.
Zagórska, W. (2007). Searching for mythos. A new approach to ludic activity in adulthood. Polish Psychological Bulletin, 38(3), 156-165.
Zagórska, W. (2010). Integration of logos and mythos as a developmental necessity. W: E. Rydz, D. Musiał (red.), The psychology of human development – selected issues (13-26). Lublin: TN KUL.
Uwagi
|
W cyklu 2021/22_L:
Zainteresowania interdyscyplinarne (w szczególności psychologią antropologiczną, antropologią kulturową, etnologią), ukierunkowane na poznanie człowieka w kontekście jego kultury i religii. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: