Biomonitoring WF-OB-BMONA
Rola biomonitoringu w ocenie stanu środowiska (1h).
Czynniki fizyczne i chemiczne środowiska glebowego wpływające na rozwój, występowanie i dynamikę populacji fauny glebowej (nicieni, skoczogonków, wazonkowców, dżdżownic, pajęczaków, chrząszczy, ślimaków). Degradacja gleb, wpływ chemizacji i intensyfikacji rolnictwa na środowisko glebowe. Wykorzystanie zwierząt glebowych w badaniach monitoringowych jako indykatorów stanu środowiska glebowego (1h).
Monitoring fauny glebowej w różnych siedliskach (zaburzonych i naturalnych). Metody pobierania prób w terenie (częstotliwość pobierania próbek, liczba oraz przechowywanie próbek). Ilościowe i jakościowe metody oceny liczebności organizmów glebowych (m.in. nicieni, wazonkowców, skoczogonków, roztoczy, dżdżownic, ślimaków i in.) (2h)
Metody pozyskiwania zwierząt z gleby, konserwacji prób, przygotowania preparatów mikroskopowych. Techniki mikroskopowania, tworzenia dokumentacji fotograficznej (1h).
Analiza liczebności (zagęszczenia) różnych grup fauny glebowej w eksperymentach laboratoryjnych (2h)
Analiza taksonomiczna fauny glebowej w zebranym materiale – skład gatunkowy, grupy ekologiczne oraz wskaźniki zespołów (2h).
Analiza statystyczna wyników (program STATISTICA) podsumowanie i interpretacja wyników badań - multimedialne prezentacje (1h).
Metody bioindykacyjne w monitoringu jakości wód - eksperymenty laboratoryjne (2h).
Wykorzystanie porostów do oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza (2h)
Dyskusja nad wykorzystaniem żywych organizmów w bioindykacji – możliwości i ograniczenia (1h)
|
W cyklu 2023/24_L:
Rola biomonitoringu w ocenie stanu środowiska (1h). Metody bioindykacyjne w monitoringu jakości wód - eksperymenty laboratoryjne (2h). Wykorzystanie porostów do oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza (2h) Dyskusja nad wykorzystaniem żywych organizmów w bioindykacji – możliwości i ograniczenia (1h) |
W cyklu 2024/25_L:
Rola biomonitoringu w ocenie stanu środowiska (1h). Metody bioindykacyjne w monitoringu jakości wód - eksperymenty laboratoryjne (2h). Wykorzystanie porostów do oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza (2h) Dyskusja nad wykorzystaniem żywych organizmów w bioindykacji – możliwości i ograniczenia (1h) |
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
EK1 - student potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia: biomonitoring, bioindykacja, bioindykator, ocena jakości środowiska
EK2 - student zna zasady prowadzenia biomonitoringu
EK3 - student wymienia przyczyny degradacji środowiska
EK4 - student wskazuje na możliwości wykorzystania żywych organizmów do oceny stanu środowiska oraz na powiązania badań bioindykacyjnych z innymi metodami oceny stanu środowiska
UMIEJĘTNOŚCI
EK6 - student posiada umiejętność pozyskiwania danych o środowisku naturalnym i przekształconym w oparciu o samodzielnie zaplanowane i przeprowadzone badania laboratoryjne i terenowe.
EK7 - analizuje relacje między organizmami żywymi a środowiskiem nieożywionym
EK8 - dobiera odpowiednich bioindykatorów i uzasadnia ich zastosowania do oceny stanu środowiska w konkretnej sytuacji
KOMPETENCJE
EK 9 - wykazuje postawę proekologiczną w życiu codziennym
EK10 - postrzega relacje pomiędzy organizmami żywymi a środowiskiem nieożywionym
EK11 - wykazuje się aktywnością badawczą w poszukiwaniu przyczyn problemów ekologicznych,
EK12 - student potrafi efektywnie pracować indywidualne lub współdziałać w zespole, pełniąc w nim różne role
EK13 – pełni rolę moderatora dyskusji i/lub bierze udział w dyskusjach, formułując własne wypowiedzi oraz konstruktywne uwagi krytyczne
udział w zajęciach: 15 godz.
przygotowanie teoretycznie do ćwiczeń: 10 godz.
przygotowanie raportów z prowadzonych badań: 15 godz.
przygotowanie i przedstawienie prezentacji: 20 godz.
przygotowanie do testów (quizów) w trakcie zajęć: 20 godz.
[80/30(25)= 3 ]liczba ECTS: 3
Kryteria oceniania
Ocena końcowa na podstawie:
- oceny 20-30 minutowej prezentacji na podstawie opracowanego przez studenta materiału (50% oceny końcowej)
- oceny raportów z prowadzonych eksperymentów (25%)
- oceny z aktywności podczas zorganizowanych dyskusji na wcześniej zadane przez prowadzącego tematy (25%)
Dopuszczalne jest 1 nieusprawiedliwiona nieobecność. Większa liczba nieobecności skutkuje obniżeniem oceny końcowej o 1/2 stopnia.
Literatura
Zimny H. Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 2006.
Dynowska M., Ciecierska H., (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom I, Ekosystemy lądowe Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.
Ciecierska H., Dynowska M. (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom II, Ekosystemy wodne Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.
Chudzicka E., Skibińska E. Monitoring and role of terrestrial invertebrates in bioindicatory evaluation of environment condition and changes. Memorabilia Zool. 51: 3-12. 1998.
Paoletti M.G. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Elsevier, 446 str. 1999.
Jankowski W. Zastosowanie bioindykacji w praktyce monitoringu środowiska na przykładzie północno - wschodniej Polski, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1994.
Fałtynowicz W. Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczeń powietrza. Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno,1997.
Burges A., Raw F. 1979, Biologia Gleby, PWRiL, Warszawa.
Dmowska E. 2002. Rola pierwotniaków i nicieni w środowisku glebowym. Wiadomości Ekologiczne. t. XLVIII z.1. Dziekanów Leśny.
Edwards C.A., Bohlen P.J. 1996. Biology and Ecology of earthworms. Chapman and Hall.
Górny M., Grüm L. 1981. Metody stosowane w zoologii gleby. PWN Warszawa.
Lavelle P., Spain A.V. 2005. Soil Ecology. Kluwer Academic Publishers.
Paoletti M.G. 1999. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Wyd. Elsevier.
Richards B.N. 1979. Wstęp do ekologii gleby. PWN, Warszawa.
Tyburski J., Makulec G. (red.) 2013.Fauna gleb użytkowanych rolniczo a ich urodzajność. Wyd. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: