K: Blaski i cienie sekularyzacji. Okres od starożytności do odrodzenia. Ujęcie filozoficzno-historyczne WF-FI-1123-KFMAZ20
W świecie współczesnym dokonuje się w sferze wiary i praktyk religijnych ważna zmiana. W kulturze zachodniej religia staje się tylko jednym z wielu sektorów życia społecznego, a nie jak kiedyś było - rozpowszechnionym i wpływowym czynnikiem, kształtującym społeczeństwa. Wielu ludzi, szczególnie z naukowego środowiska, wydaje się być zamkniętymi na problemy religijne.
Nietrudno zauważyć, ze żyjemy w świecie, który na różne sposoby przeciwstawia się wierze religijnej, „żyjemy w dramatycznej próbie dążącej do zgaszenia światła Boga żywego" (H. de Lubac).
Ujmując zagadnienie nieco inaczej można powiedzieć, że obecny świat charakteryzują zasadniczo dwa momenty.
Za pierwszy uznaje się niechęć w uznawaniu jakiegokolwiek autorytetu w głoszeniu prawdy. Postawa ta dotyka również religię, która nie posiada już wyłączności w przekazywaniu sensu życia, osłabła jej moc wyjaśniająca ludzkie życie. Bóg po prostu przestał być potrzebny w wyjaśnieniu problemu sensu (H. Waldenfels). Człowiek nierzadko żyje tak jak gdyby Boga nie było. Uczyniono Go „wielkim nieobecnym w kulturze i społecznej świadomości narodów" (Jan Paweł II).
Za drugi moment uznaje się fakt ogromnego pluralizmu w świecie występującego w najróżniejszych płaszczyznach zarówno jednostkowego, jak i społecznego życia. Na co dzień spotyka się wielość języków, sposobów myślenia, wielość form społecznych, systemów gospodarczych, opcji politycznych, a także kultur i religii. To również przyczynia się do osłabienia pozycji chrześcijaństwa we współczesnym świecie. Wspomniane powyżej cechy współczesnej kultury, stanowią obok wielu innych cech, oblicze tego, co nazywamy sekularyzacją i sekularyzmem.
Podczas konserwatorium spróbujemy przedyskutować filozoficzne i polityczno-społeczne źródła „oddalania się człowieka od Boga”. W pierwszym semestrze zwrócimy uwagę na źródła tkwiące w okresie starożytnym i w średniowieczu.
W semestrze drugim przebadamy okres od odrodzenia do współczesności.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Kompetencje społeczne:
- Student(ka) zachowuje otwartość na różne argumenty dotyczące problemu sekularyzacji, sekularyzmu, ateizmu, rozumiejąc przyczyny i konsekwencje tych zjawisk.
- Potrafi wejść w rzeczą dyskusję z osobami reprezentującymi różne światopoglądy.
- Rozumie relację pomiędzy naukami przyrodniczymi, filozofią, a teologią.
- Potrafi odróżnić przejawy i formy religii prawdziwej od tzw. pseudoreligii.
Punkty ECTS:
udział w wykładzie - 30
przygotowanie do wykładu i lektura tekstów - 30
przygotowanie do zaliczenia - 25
konsultacje - 5
SUMA GODZIN 90 [90:30=3]
LICZBA ECTS – 3
Kryteria oceniania
Metody i kryteria ocenienia:
- ocena niedostateczna (2) - student nie zna podstawowych zagadnień omówionych na konserwatorium
- ocena dostateczna (3) - student pobieżnie orientuje się w problematyce konserwatorium, wymienia omówione zagadnienia, nie potrafi jednak dokonać głębszej analizy prezentowanych problemów
- ocena dobra (4) - student zna wszystkie poruszane na zajęciach zagadnienia, szczegółowo charakteryzuje kluczowe pojęcia związane z sekularyzacją i ateizmem.
- ocena bardzo dobra (5) - student zna szczegółowo rozwiązania wszystkich omawianych zagadnień, oraz twórczo i krytycznie potrafi odnieść się do każdego z nich.
- Szczegółowe kryteria oceniania zostaną podane na pierwszym wykładzie.
Literatura
- Materiały zamieszczone na platformie e-learningowej.
- P. Gołubców, "Żyć tak, jak gdyby Bóg nie istniał. Sekularyzm jako
współczesne zagrożenie dla integralnego rozwoju osoby ludzkiej", Wrocław
2013.
- Ł. Kutyło, "Teorie socjologiczne a religia. Między sekularyzacją a
desekularyzacją", Łódź 2012.
- "Ateizm oraz irreligia i sekularyzacja", wybór i oprac. F. Adamski, Kraków
2011.
- A. Draguła, Ocalić Boga. Szkice z teologii sekularyzacji, Warszawa 2010.
- "Nadzieje i zagrożenia sekularyzacji", red. C. Korzec, R. Misiak, Szczecin
2010.
- K. Dobbelaere, "Sekularyzacja. Trzy poziomy analizy", tłum. R. Babińska,
Kraków 2008.
- K. Zielińska, "Spory wokół teorii sekularyzacji", Kraków 2008.
- J. Mariański, "Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie",
Lublin 2006.
- P. Norris, "Sacrum i profanum. Religia i polityka na świecie", tłum. R.
Babińska, Kraków 2006.
- David Berliński, "Szatańskie urojenie. Ateizm i jego pretensje naukowe".
Prószyński i S-ka.
- Andre Comte-Sponville, "Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do
duchowości bez Boga". Wyd. Czarna Owca (dawniej Jacek Santorski & Co.)
- Mazanka P., "Źródła sekularyzacji i sekularyzmu w kulturze europejskiej",
Warszawa 2004.
- Marek Lipski, "Dlaczego nie jestem ateistą", Wyd. Nieateista
- Sławomir Zatwardnicki „Ateizm urojony”, Wydawnictwo M.
- B. S. Turner, "Religion and modern society. Citizenship, secularisation, and
the state", Cambridge 2012.
- B. S. Turner, "Secularization". Vol. 1, "Defining secularization. The secular in
historical and comparatice perspective", Vol. 2, "The sociology of
secularization", Los Angeles 2010.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: