Cierpienie człowieka a "cierpienie Boga" WT-SST-CCB
1. Czy Bóg, który kocha człowieka musi cierpieć wraz z nim?
2. Odkupieńcze cierpienie Chrystusa.
3. Miłość Boża a ludzkie cierpienie.
4. Cierpienie w świetle Chrystusa.
5. Ból i cierpienie człowieka.
6. Cierpienie osób z niepełnosprawnościami.
7. Jak chrześcijanie konfrontują się z cierpieniem.
8. Tajemnica cierpiącego na Krzyżu Chrystusa w wybranej literaturze teologicznej a ikonografia chrześcijańska.
9. Nadzieja jako profil opieki nad osobami przewlekle chorymi.
10. Sakramentalne i pozasakramentalne metody i formy duszpasterstwa chorych.
11. Podstawy biblijno-teologiczne oraz psychologiczne duszpasterskiej posługi Kościoła wobec osób umierających.
12. Holistyczne towarzyszenie osobom u kresu życia i ich rodzinom.
13. Grupy wsparcia dla osób w żałobie.
14. Duszpasterstwo chorych i hospicyjne jako przestrzeń współpracy duchownych i świeckich.
15. Wolontariat jako integralna część zespołu hospicyjnego.
W cyklu 2022/23_L:
Problematyką podejmowaną na wykładzie jest kwestia "cierpiętliwości Boga" i odpowiedzi chrześcijaństwa na to zagadnienie, skonfrontowane z dzisiejszym problemem cierpienia jako kategorii antropologicznej w ogólności. W wykładzie przedstawiono działania będące w zarysie praktycznym przewodnikiem po ważnej dziedzinie integralnej opieki paliatywno-hospicyjnej, niezbędnej dla każdej osoby opiekującej się ciężko chorymi i umierającymi oraz ich bliskimi, duchowe, religijne i psychologiczne aspekty opieki, stanowią wyzwanie zarówno dla pracowników i wolontariuszy jak również dla chorych i ich rodzin, dlatego te zagadnienia mogą być pomocą w ich rozumieniu i wykorzystaniu w opiece nad człowiekiem u kresu życia. Będąc przede wszystkim zadaniem i wyzwaniem dla duszpasterzy hospicyjnych, parafialnych, oraz dla kandydatów do tej służby we wspólnotach wiary, mogą być inspiracją i uporządkowaniem wiedzy dla wszystkich pracowników i wolontariuszy zespołów opieki paliatywno-hospicyjnej. U kresu życia każda z osób towarzyszących umierającym może stać się odbiorcą lub nadawcą ważnych sygnałów dotyczących duchowości i religijności, dlatego warto umieć rozróżnić duchowe i religijne potrzeby człowieka, poznając narzędzia duszpasterskiej troski i nowe propozycje jej rozszerzania, a także dostrzec wartość zintegrowanie opieki również w aspekcie duchowo-religijnym. |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Punkty ECTS
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć student:
EK 1 w zakresie wiedzy: zna główne zasady działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających, ich rodzin oraz personelu medycznego (TMA_ W08);
EK 2 w zakresie umiejętności: potrafi twórczo włączyć się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających, ich rodzin oraz personelu medycznego (TMA_U15);
EK 3 w zakresie kompetencji: potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role (TMA_K03).
Opis ECTS:
Aktywny udział w wykładach: 15 godzin
Aktywny udział ćwiczeniach: 15 godzin
Praca własna studenta: 30 godzin
Razem 60 godz. = 2 ECTS
Kryteria oceniania
EK nr 1 określany jako "zna główne zasady działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających, ich rodzin".
Student na ocenę:
ndst (2) - nie zna podstawowych zasad działalność ewangelizacyjnej i pastoralnej wśród chorych, umierających, i ich rodzin;
dst (3) - w ograniczonym stopniu potrafi zdefiniować podstawowe zasady działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wśród chorych, umierających, i ich rodzin;
db (4) - w dobrym stopniu, odwołując się do Magisterium Kościoła i nauk pozateologicznych, potrafi zdefiniować podstawowe zasady działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wśród chorych, umierających, i ich rodzin;
bdb (5) - wykazuje się bardzo dużą wiedzą na temat wskazań Magisterium Kościoła i nauk pozateologicznych dotyczącą zasad działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wśród chorych, umierających i ich rodzin, prezentując je w formie kompleksowego modelu działania.
EK nr 2 określany jako "twórcze włączenie się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających i ich rodzin".
Student na ocenę:
ndst (2) - nie potrafi twórczo włączyć się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających i ich rodzin;
dst (3) - w ograniczonym stopniu potrafi włączyć się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających i ich rodzin, zachowując bierność działań;
db (4) - w dobrym stopniu potrafi włączyć się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających i ich rodzin, dokonując weryfikacji tych działań pod kątem zgodności z nauczaniem Magisterium i wskazań nauk pozateologicznych;
bdb (5) - bardzo aktywnie włącza się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających i ich rodzin, inicjując nowe działania (między innymi zespołów opieki duszpasterskiej) oraz weryfikując realizowane praktyki duszpasterskie pod kątem wierności Magisterium i wskazań nauk pozateologicznych.
EK nr 3 określany jako "współdziałanie i praca w grupie oraz przyjmowanie w niej różnych ról".
Student na ocenę:
ndst (2) - nie potrafi twórczo współdziałać i pracować z osobami posługującymi chorym i umierającym;
dst (3) - w ograniczonym stopniu współpracuje z osobami posługującymi chorym i umierającym, zachowując się pasywnie;
db (4) - w miarę dobrze współpracuje w zespołach opieki duszpasterskiej posługującym chorym i u kresu życia, zachowując w nich aktywną rolę;
bdb (5) - twórczo i aktywnie współpracuje w zespołach opieki duszpasterskiej posługującym chorym i osobom u kresu życia, zachowując w nich rolę przywódczą i inicjując je do podejmowania nowych metod i form działań.
Metoda weryfikacji efektów kształcenia: ustne kolokwium końcowe.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywna i obowiązkowa obecność w prowadzonych zajęciach oraz kolokwium końcowe obejmujące znajomość lektur i treści wykładu.
Literatura
Literatura podstawowa:
D. Pater, Holistyczna koncepcja człowieka chorego, Warszawa 2017.
T. G. Weinandy, Czy Bóg cierpi?, Poznań 2003.
L. Sandrin, Wobec cierpienia, Kielce 2000.
Jan Paweł II, List apostolski "Salvifici Doloris" o chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia, Watykan 1984.
Instrukcja Konferencji Episkopatu Polski dotycząca posługiwania chorym i umierającym, Zakopane 2017.
Bartoszek A., Człowiek w obliczu cierpienia i umierania. Moralne aspekty opieki paliatywnej, Katowice 2000.
Grajcarek A. (red.), Sztuka rozmowy z chorymi, Kraków 2001.
Krakowiak P., Krzyżanowski D., Modlińska A. (red.), Przewlekle chory w domu, Gdańsk 2011.
Krakowiak P., Strata, osierocenie i żałoba. Poradnik dla osób pomagających i dla osób w żałobie, Gdańsk 2008.
Taylor E., Co powiedzieć? Jak rozmawiać z chorymi o duchowości?, Kraków 2008.
Wielebski T., Duszpasterstwo chorych w Polsce. Między teorią a praktyką, "Teologia Praktyczna" 16:2015, s. 43-77.
Wielebski T., Duszpasterska posługa Kościoła w szpitalach i hospicjach, "Roczniki Teologiczne Warszawsko-Praskie" 3:2003, s. 265-298.
Skąd przychodzi pomoc? Modlitwy i teksty w cierpieniu. Przewodnik duchowy dla służby zdrowia, (red.) D. Pater, Warszawa 2011, s.176.
Człowiek wobec bólu i cierpienia. Refleksja pastoralna, Warszawa 2012, s. 47.
Franciszek Czubalski i Józef Placer- przysuscy medycy i wychowawcy, (red.) D. Pater, Przysucha 2012, s.75.
Ból i cierpienie- ognisko światła i ciemności, (red.) D. Pater, Warszawa 2013, t. 1, s.144.
Ból i cierpienie- ognisko światła i ciemności, (red.) D. Pater, Warszawa 2014, t. 2, s.200.
Ból i cierpienie- ognisko światła i ciemności. Medycyna -Filozofia-Teologia, (red.) D. Pater, Warszawa 2015, t. 3, s.263.
Ból i cierpienie- ognisko światła i ciemności. Medycyna –Teologia-Kultura, (red.) D. Pater, Warszawa 2016, t. 4, s.209.
Ból i cierpienie- ognisko światła i ciemności. Zaburzenia psychiczne, (red.) D. Pater, Warszawa 2017, t. 5, s.274.
Holistyczna koncepcja człowieka chorego. Teologia, medycyna, praktyka, Warszawa 2017, s.274.
Ból i cierpienie- ognisko światła i ciemności. Choroby cywilizacyjne, (red.) D. Pater, Warszawa 2018, t. 6, s.176.
Ból i cierpienie- ognisko światła i ciemności. Osoby z niepełnosprawnością, (red.) D. Pater, Warszawa 2019, t. 7, s.240.
Ból i cierpienie-ognisko światła i ciemności. Choroby wieku podeszłego, (red.) D. Pater, Warszawa 2021, t. 8, s.232.
Literatura uzupełniająca:
Kępiński A., Poznanie chorego, Warszawa 2002.
Krakowiak Cz., Namaszczenie chorych. Sakrament uzdrowienia, Sandomierz 2005.
Kubler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu, Poznań 2007.
Muszala A., Binnebesel J., Krakowiak P., Krobicki M. (red.), Dolentium hominum. Duchowni i świeccy wobec ludzkiego cierpienia, Kraków 2011.
Pawlaczyk B., Biblia a medycyna, Poznań 2007.
Wielebski T., Duszpasterstwo chorych w świetle nauczania Kościoła współczesnego, w: Duszpasterstwo chorych, T. Wielebski (red.), Warszawa 2005, s. 31-56.
Wielebski T., Sakrament namaszczenia chorych w duszpasterskiej posłudze Kościoła. "Słowo krzyża. Rocznik poświęcony teologii krzyża oraz duchowości i historii Pasjonistów" 1:2007, s. 129-143.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: