Teoria i praktyka spowiedzi-sakrament pokuty WT-SPL-TPS
1. Ogólne zasady teologii moralnej
2. Metody formacji spowiedników (kauzuistyka)
3. Akt ludzki
• rozumność i wolność aktu ludzkiego
• przeszkody aktu ludzkiego: przemoc, niewiedza, nieuporządkowane emocje, lęk/bojaźń
4. Zasady moralne wypływające z moralności aktu (przedmiot, intencja, okoliczności)
5. Zasady dotyczące sumienia
• sumienie przeduczynkowe i pouczynkowe
• sumienie prawdziwe i błędne
• sumienie pewne, wątpiące i zmieszane
• sumienie skrupulanckie, delikatne, ostrożne, szerokie, faryzejskie
6. Zasady moralne dotyczące grzechu
• warunki zaistnienia grzechu
• rozróżnienie grzechów
• ciężkość grzechów
• okazja do grzechu
• grzechy wewnętrzne
7. Zasady moralne dotyczące współpracy w złu
• pojęcie, podział i zasada współpracy w złu
8. Zasady moralne dotyczące prawa
• odwieczne prawo Boże
• prawo naturalne
• prawo pozytywne Starego i Nowego Testamentu
• prawo ludzkie kanoniczne
• prawo cywilne
• niewiedza, niemoc, dyspensa, epikeia
9. Sakrament pokuty – zagadnienia dogmatyczno-moralne
• natura / nazwy sakramentu
• ustanowienie sakramentu
• materia dalsza: grzechy
• materia bliższa: żal, wyznanie grzechów i zadośćuczynienie
• forma sakramentalna, obrzęd rozgrzeszenia w językach polskim
i łacińskim
• efekty sakramentu pokuty
10. Sakrament pokuty – aspekty duszpasterskie
• patroni spowiedników
• siedem elementów sakramentu:
o integralność
o upomnienie lub przemilczenie
o żal i poprawa
o obowiązki do nałożenia
o środki lecznicze i rady
o pokuta
o absolucja
11. Sakrament pokuty w prawie Kościoła katolickiego
• prawo do spowiadania
• rozgrzeszanie z cenzur i grzechów zastrzeżonych
• sposób postępowania w przypadku cenzur od strony tego, kto ma władzę ich rozwiązywania
• sposób postępowania w przypadku cenzur od strony tego, kto nie ma zwyczajnej lub delegowanej władzy w tej materii
12. Posłannictwo i obowiązki spowiednika w nauczaniu św. Jana Pawła II
13. Adhortacja św. Jana Pawła II Reconciliatio et poenitentia – główne tezy dokumentu
14. Tajemnica i sekret spowiedzi. Perspektywa ekumeniczno-kanoniczna
15. Kiedy i w jaki sposób odwoływać się do Penitencjarii Apostolskiej?
16. Władza rozgrzeszania
• upoważnienie do spowiadania
• rozgrzeszenie w niebezpieczeństwie śmierci
• rozgrzeszenie w przypadku naglącym
• rozgrzeszenie z kar kościelnych
• rozgrzeszenie wspólnika w grzechu przeciw szóstemu przykazaniu
17. Solicytacja
• warunki zaistnienia solicytacji
• wskazania dla spowiednika
• ciężkość grzechu i sankcje
• fałszywe oskarżenie spowiednika
18. Tajemnica spowiedzi
• obowiązek zachowania tajemnicy spowiedzi
• podmiot tajemnicy spowiedzi
• przedmiot tajemnicy spowiedzi
• naruszenie tajemnicy spowiedzi
• sankcje moralne i kanoniczne
• korzystanie z wiadomości przez spowiednika
• korzystanie z wiadomości przez penitenta
19. Moralne aspekty masturbacji (artykuł z Homo Dei 4/2007)
20. Żal nad żalem za grzechy (artykuł o. P.J. Śliwińskiego OFMCap)
21. Tajemnica spowiedzi w sytuacji wykorzystania seksualnego (artykuł H. Zollnera SJ)
22. PRO MEMORIA dotyczące relacji duszpasterskich Kościoła łacińskiego z katolikami Kościołów wschodnich
23. Sakrament pokuty dla młodzieży drogą dojrzewania (artykuł)
24. Wspólne zamieszkanie przed ślubem a sakrament pokuty (artykuł ks. A. Bartoszka)
25. Antykoncepcja w małżeństwa katolików: fakty, dylematy, ocena moralna (artykuł ks. W. Kućki)
26. Grzechy w perspektywie Dekalogu
• I przykazanie
• II przykazanie
• III przykazanie
• IV przykazanie
• V przykazanie
• VI przykazanie
• VII przykazanie
• VIII przykazanie
• IX przykazanie
• X przykazanie
27. Grzechy główne
28. Grzechy wołające o pomstę do nieba
29. Grzechy cudze
30. Trudne spotkania w konfesjonale (książka L. Cicconego):
• kazus 1
• kazus 6
• kazus 7
• kazus 9
• kazus 12
• kazus 16
• kazus 19
• kazus 20
• kazus 21
• kazus 24
• kazus 26
• kazus 27
• kazus 29
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Punkty ECTS
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24: | W cyklu 2021/22: | W cyklu 2018/19: | W cyklu 2024/25: | W cyklu 2019/20: | W cyklu 2020/21: | W cyklu 2022/23: |
Kryteria oceniania
ZASADY SKŁADANIA EGZAMINU:
1. Każdy student ma możliwość przygotowania się do odpowiedzi
w czasie składania egzaminu kolejnego studenta. Może mieć wówczas do dyspozycji: czystą kartkę, długopis, Pismo święte Starego i Nowego Testamentu (Biblia Tysiąclecia) oraz Katechizm Kościoła Katolickiego.
2. Egzamin składa się z trzech części:
a) Pytania z całości materiału – por. zagadnienia do egzaminu.
b) Pytanie dotyczące lektur z ćwiczeń z Teologii moralnej.
c) Losowanie kartki, na której opisany jest casus moralny do rozstrzygnięcia przez studenta.
3. Czas składania egzaminu: 15 min.
Literatura
Ciccone L., Trudne spotkania w konfesjonale, Kraków 2019.
Kraj T., Jak funkcjonuje moralność? Wybory moralne a wartości chrześcijańskie, w: Teologia i Moralność 2 (26), vol. 14 (2019), s. 139-161.
Kućko W., Co zrobić z grzechami, gdy nie ma spowiedzi?, „Miesięcznik Pasterski Płocki” 105 (2020) 4, s. 402-411.
Kućko W., Dylematy sakramentu pokuty i pojednania w kontekście nadużyć seksualnych wobec nieletnich w świetle nauczania papieża Franciszka, „Teologia i Moralność” 15 (2020) 1(27), s. 65-88.
Kućko W., Wykorzystanie seksualne oraz nadużycie władzy wobec bezbronnych dorosłych – wyzwania sakramentu pokuty i pojednania w świetle nauczania papieża Franciszka, w: Marcin Cholewa, Piotr Studnicki (red.), Wykorzystywanie seksualne osób dorosłych bezbronnych. Ujęcie interdyscyplinarne (=Ochrona małoletnich i bezbronnych, 4), Wydawnictwo «scriptum», Kraków 2022, s. 59-95.
Płatek J.S., Sprawowanie sakramentu pokuty i pojednania, Częstochowa 2001.
Sztuka spowiadania. Podręcznik dla księży, J. Augustyn, S. Cyran (red.), Kraków 2005,
Witek S., Duszpasterstwo w konfesjonale, Poznań 1988.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: