Relacje Państwo-Kościoł 1945-1989 WT-R-RPK
Wykład ma za zadanie dokonanie analizy historii najnowszej Kościoła katolickiego w Polsce Ludowej po II wojnie światowej. Po krótkim okresie normalizacji stosunków państwo - Kościół, 12 września 1945 roku Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zerwał konkordat z Watykanem zawarty w 1925 r. W latach 1945-1947 komuniści dążyli do realizacji planu rozdziału Kościoła katolickiego od państwa. Nastąpiło ateizowanie szkolnictwa, inwigilacja duchowieństwa i usuwanie ich z duszpasterstwa w więzieniach i szpitalach. Rozpoczęły się pokazowe procesy z udziałem duchownych, zlikwidowano Caritas. zawarte w 1950 r. porozumienie Państwo - Kościół katolicki obiecywało uszanowanie religii w szkołach oraz zezwolenie na wydawanie prasy katolickiej. Szybko doszło do złamania porozumienia przez władze komunistyczne. Zamknięto wydziały teologiczne, internowano Prymasa Stefana Wyszyńskiego, którego uwolniono 29 X 1956. 21 IX 1965 - biskupi polscy skierowali do Episkopatu Niemiec w związku z nadchodzącymi obchodami Millenium - słynny list nt. pojednania, co zostało wykorzystane przez komunistów do walki z Kościołem katolickim w Polsce. Wielkim echem odbiły się Wielka Nowenna Narodu Polskiego i Obchody Millenijne Chrztu Polski w 1966 r. 16 X października 1978 r. Papieżem został kard. Karol Wojtyła, który kilkakrotnie pielgrzymował do Ojczyzny. W dobie Stanu Wojennego Kościół katolicki odegrał poważną poprzez obronę robotników oraz dystrybucję pomocy materialnej z zagranicy. Od 19189 r. nastąpiła stopniowa normalizacja stosunków Państwo - Kościół katolicki w Polsce.
Przedstawienie i analiza tych wydarzeń ma na celu głębsze zrozumienie procesów wzajemnych relacji władz PRL-u z Kościołem katolickim postrzeganym jako ideologiczny przeciwnik.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Punkty ECTS
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza: student posiada pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej historii, w szczególności w zakresie historii Kościoła, którą jest w stanie rozwijać i twórczo stosować w działalności profesjonalnej. Rozumie kulturotwórczą rolę Kościoła i teologii, zarówno w aspekcie historycznym, jak i społecznym. Definiuje przedmiot Historii Kościoła jako naukę oraz metodologię nauk historycznych i teologicznych, poznaje i analizuje źródła oraz literaturę przedmiotu, wymienia podstawowe tematy zagadnienia analizowane w trakcie poszczególnych semestrów, charakteryzuje poszczególne epoki, objaśnia terminy i pojęcia, tłumaczy i podsumowuje cechy charakterystyczne danej epoki.
Umiejętności: posiada umiejętności badawcze w zakresie teologii, obejmujące zwłaszcza analizę źródeł tekstów historycznych, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów.
Dobiera, analizuje i porównuje źródła historyczne, ustala fakty, poddaje je krytyce, na podstawie faktów wyprowadza wnioski, poznaje genezę, przebieg i skutki wydarzeń, tworzy podsumowanie.
Kompetencje: student dyskutuje na temat poznanej wiedzy, dąży do możliwie szerokiego i obiektywnego poznania kontekstu rzeczywistości, wyraża swoje opinie i oceny, troszczy się o swoją indywidualność i wolność w wyrażaniu opinii.
Punty ECTS: udział w wykładzie - 30 h, analiza źródeł - 5 h, czas na napisanie referatu/pracy - 5 h, przygotowanie do egzaminu - 10 h. w sumie 50 h. Liczba ECTS 50 h - 2 punkty.
Kryteria oceniania
Weryfikacja efektów kształcenia. Na zakończenie cyklu kształcenia odbywa się egzamin ustny z całości materiału. Wcześniej studenci otrzymają całościowy zestaw tez egzaminacyjnych. Na egzaminie otrzymają wybrany zestaw tez do ustnego przeanalizowania (max. 10 min).
Na ocenę 2 (ndst) - nie posiadł wiedzy, umiejętności ani kompetencji zawartych w EK
w wymaganym minimalnym zakresie 65%.
Na ocenę 3 (dst) / 3,5 (dst+) - posiadł wiedzę oraz zdobył umiejętności i
kompetencje założone w EK w przedziale 66% - 80%.
Na ocenę 4 (db) / 4,5 (db+) - posiadł wiedzę oraz zdobył umiejętności i
kompetencje założone w EK w przedziale 81% - 90%.
Na ocenę 5 (bdb) - posiadł wiedzę oraz zdobył umiejętności i kompetencje
założone w EK w przedziale 91%-100%.
Literatura
Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce 1945–1989, Kraków 2003.
Krasowski K., Państwo a Kościół katolicki w Polsce 1945–1955, Poznań 1997.
Musiał F., Szarek J. (red.), Operacja: zniszczyć Kościół, Kraków 2007.
Raina P., Kardynał Wyszyński. Losy więzienne, Warszawa 1993.
Raina P., Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945–1989, 1994. 1, lata 1945 – 1989, Poznań 1994.
Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944–2002, Radom 2003.
Żaryn J., Kościół a władza w Polsce 1945–1950, Warszawa 1997.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: