Posługa charytatywna Kościoła w Polsce wobec współczesnych wyzwań WT-P-FW-PCH
1. Wyjaśnienie podstawowych pojęć: "teologia pastoralna", "duszpasterstwo", "posługa/działalność/funkcja charytatywna Kościoła", "opcja preferencyjna na rzecz ubogich", "ubóstwo", "wykluczenie społeczne/marginalizacja".
2. Biblijne podstawy posługi charytatywnej Kościoła.
3. Teologiczno-prawne podstawy posługi charytatywnej Kościoła.
4. Rys historyczny posługi charytatywnej Kościoła.
5. Instytucje charytatywne Kościoła powszechnego i w Polsce.
6. Aktualne uwarunkowania społeczno-gospodarcze posługi charytatywnej Kościoła w Polsce.
7. Posługa charytatywna diecezji i parafii w Polsce.
8. Odnowa posługi charytatywnej Kościoła w Polsce.
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Kod dostępu przedmiotu na MS TEMAS: 6tnzwve
Po zakończeniu zajęć student
w zakresie wiedzy:
EK 1: wymienia i opisuje podstawy oraz zasady biblijno-teologiczne i prawne posługi charytatywnej Kościoła;
EK 2: charakteryzuje istotę posługi charytatywnej Kościoła na różnych poziomach jego działania uwzględniając jej uwarunkowania społeczno-gospodarcze;
w zakresie umiejętności:
EK 3: weryfikuje dotychczasowy sposób prowadzenia posługi charytatywnej Kościoła w Polsce pod kątem wierności wskazaniom Magisterium i potrzeb wynikających z uwarunkowań społeczno-gospodarcze, poddając ją konstruktywnej krytyce i proponując twórcze zmiany;
EK 4: analizuje współczesne nauczanie Magisterium oraz uwarunkowania społeczno-gospodarcze rozpoznając różnorakie potrzeby jednostek i grup społecznych oraz wybierając adekwatny do nich sposób prowadzenia posługi charytatywnej Kościoła w Polsce wraz z różnymi podmiotami życia społecznego;
w zakresie kompetencji:
EK 5: pracując zespołowo jest wrażliwy na pojawiające się „znaki „czasu” odnośnie wielorakich obszarów ubóstwa materialnego i duchowego, troszcząc się o niesienie holistycznej pomocy jednostkom i grupom społecznym;
EK 6: pełniąc funkcje kierowniczą w zespole, potrafi odpowiednio określić priorytety posługi charytatywnej Kościoła w Polsce, łącząc je w plany perspektywiczne, przewidując całościowe skutki swojej wielokierunkowej działalności i będąc otwartym na jej modyfikację.
Kryteria oceniania
EK 1
Student na ocenę:
dst (3) - posiada podstawową wiedzę dotyczącą podstaw i zasad posługi charytatywnej Kościoła;
db (4) – wymienia i definiuje, odwołując się do konkretnych tekstów biblijnych, wskazań Magisterium i dokumentów prawnych, podstawy i zasady posługi charytatywnej Kościoła;
bdb (5) - wykazuje się bardzo dużą wiedzą interdyscyplinarną na temat podstaw i zasad posługi charytatywnej Kościoła, prezentuje ją w kompleksowej formie i twórczo wykorzystując w swoim działaniu.
EK 2
Student na ocenę:
dst (3) – w zawężony sposób charakteryzuje istotę posługi charytatywnej Kościoła na różnych poziomach jego działania i jej wybrane uwarunkowania społeczno-gospodarcze;
db (4) – w dobrym stopniu charakteryzuje istotę posługi charytatywnej Kościoła w Polsce na różnych poziomach jego działania i jej wybrane uwarunkowania społeczno-gospodarcze;
bdb (5) - wykazuje się bardzo dużą wiedzą na temat istotę posługi charytatywnej Kościoła na różnych poziomach jego działania, całościowo ją analizując w kontekście aktualnych uwarunkowań społeczno-gospodarczych i pojawiających się wyzwań.
EK 3
Student na ocenę:
dst (3) – w ograniczony sposób weryfikuje dotychczasowy sposób prowadzenia posługi charytatywnej Kościoła w Polsce pod kątem wierności wskazaniom Magisterium i potrzeb wynikających z uwarunkowań społeczno-gospodarczych;
db (4) – w dobry sposób weryfikuje dotychczasowy sposób prowadzenia posługi charytatywnej Kościoła w Polsce pod kątem wierności wskazaniom Magisterium i występujących potrzeb, proponując pewne zmiany;
bdb (5) - w całościowy sposób weryfikuje dotychczasowy sposób prowadzenia posługi charytatywnej Kościoła w Polsce pod kątem wierności wskazaniom Magisterium i potrzeb wynikających z uwarunkowań społeczno-gospodarcze, poddając ją konstruktywnej krytyce i proponując kompleksowe zmiany.
EK 4
Student na ocenę:
dst (3) – w zawężony sposób analizuje współczesne nauczanie Magisterium oraz uwarunkowania społeczno-gospodarcze w Polsce rozpoznając pewne potrzeby jednostek i grup społecznych proponując pewne działania;
db (4) – dobrze analizuje współczesne nauczanie Magisterium oraz uwarunkowania społeczno-gospodarcze rozpoznając różnorakie potrzeby jednostek i grup społecznych oraz wybierając adekwatny do nich sposób prowadzenia posługi charytatywnej Kościoła w Polsce;
bdb (5) - twórczo analizuje współczesne nauczanie Magisterium oraz uwarunkowania społeczno-gospodarcze rozpoznając różnorakie potrzeby jednostek i grup społecznych, budując całościowy model prowadzenia posługi charytatywnej Kościoła w Polsce wraz z różnymi podmiotami życia społecznego i religijnego.
EK 5
Student na ocenę:
dst (3) – w ograniczonym stopniu podejmuje pracę zespołową związaną z odczytywaniem „znaków czasu” odnośnie wybranych przejawów ubóstwa, dążąc do niesienia pewnej pomocy;
db (4) – w dobrym stopniu podejmuje pracę zespołową, odczytując „znaki czasu” odnośnie wybranych przejawów ubóstwa, dążąc do niesienia pomocy;
bdb (5) – pełniąc funkcje kierownicze, całościowo analizuje „znaki „czasu” odnośnie wielorakich przejawów ubóstwa ubóstwa materialnego i duchowego, prowadząc we współpracy z różnymi podmiotami życia społecznego holistyczną pomoc.
EK 6
Student na ocenę:
dst (3) – w ograniczonym stopniu określa priorytety posługi charytatywnej Kościoła w Poslce, podejmując także niektóra działania profilaktyczne;
db (4) – w dobrym stopniu określa priorytety posługi charytatywnej Kościoła w Polsce, podejmując także działania profilaktyczne, przewidując wybrane skutki swojej działalności;
bdb (5) – w kompleksowy sposób potrafi określić priorytety posługi charytatywnej Kościoła w Polsce, podejmując także działania profilaktyczne, przewidując całościowo skutki swojej działalności i będąc otwartym na jej modyfikację.
Aktywny udział w wykładach: 15 godzin
Samodzielna analiza materiałów źródłowych: 25 godzin
Przygotowanie pracy kontrolnej: 15 godzin
Konsultacje z prowadzącym: 5 godzin
Razem 60 h = 2 ETCS
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywna i obowiązkowa obecność w prowadzonych zajęciach oraz napisanie pracy kontrolnej na wybrany przez studenta i uzgodniony z wykładowcą temat dotyczący wybranych wymiarów posługi charytatywnej Kościoła w Polsce.
W pracy powinny znaleźć się dwa wymiary: normatywny, obejmujący odniesienie do Magisterium Kościoła, jak też praktyczny, wskazujący na to, jak to nauczanie jest i może być realizowane w codziennej praktyce duszpasterskiej.
Opracowanie: 5-10 stron (Times Roman, czcionka 12, odstęp 1,5) powinno mieć charakter naukowy zawierając: przejrzysty podział – plan podany na początku opracowania; bibliografię podaną na końcu opracowania; przypisy.
Opracowanie należy przesłać wykładowcy do 15 V 2023 (t.wielebski@uksw.edu.pl).
Literatura
Literatura podstawowa:
Benedykt XVI, Encyklika "Deus Caritas est" o miłości chrześcijańskiej, Watykan 2005.
Benedykt XVI, List apostolski-Motu priprio "Intima Ecclesiae natura", Watykan 2012.
Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium, o głoszeniu Ewangelii we współczesnym świecie Watykan 2003.
Franciszek, Bulla Misericordiae vultus o Nadzwyczajnym Jubileuszu Miłosierdzia, Watykan 2005.
Franciszek, Orędzia na Światowy Dzień Ubogich, Watykan 2017-2022.
Komisja Charytatywna Episkopatu Polski, Wskazania duszpasterskie dla Parafialnych Zespołów Caritas, Olsztyn 2000.
Caritas, Strategia rozwoju wolontariatu Caritas w Polsce, Warszawa 2020.
Caritas Polska, Raport 2021, Warszawa 2022.
GUS, Zasięg ubóstwa ekonomicznego w Polsce w 2021 r., Warszawa 2022.
ISKK SAC, Katolickie organizacje charytatywne. Raport z badań katolickich organizacji charytatywnych oraz przyparafialnej aktywności charytatywnej,
Warszawa 2021.
Nogowski J., Działalność charytatywna wezwaniem dla parafii, "Civitas et Lex" 2015, nr 2 (6), s. 83-93.
Przygoda W., Apostolski wymiar wolontariatu charytatywnego w Polsce, Lublin 2012.
Przygoda W., Opcja preferencyjna na rzecz ubogich według „Evangelii gaudium”, w: M. Jagodziński, J. Wojtkun (red.), Kościół wobec wyzwań współczesnych, Radom 2015, s. 197-214.
Przygoda W., Posługa charytatywna Kościoła, w: R. Kamiński (red.), Teologia pastoralna, t. 2, Lublin 2002, s. 443–506.
Przygoda W., Posługa charytatywna Kościoła w Polsce. Studium teologiczno-pastoralne, Lublin 2004.Przygoda W., Przykazanie miłości bliźniego wezwaniem dla wspólnoty parafialnej, „Studia Theologica Varsavienisa” 32 (1994), nr 2, s. 191-205.
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz. U. z 2021 r. poz. 2268.
Literatura uzupełniająca:
Bejma U., Iżycki M., Szot L. (red.), Z pomocą potrzebującym. 30-lecie Caritas Polska, Warszawa-Pelplin 2020.
Hamman A. G., Życie codzienne pierwszych chrześcijan, Warszawa 1990.
Kalinowski M., Duszpasterstwo wobec zjawiska marginalizacji społecznej, "Roczniki Teologiczne" 54:2007, z. 6. s. 101-116.
Kamiński R. Praca socjalna i działalność charytatywna–wspólna droga do człowieka w potrzebie, w: M. Duda, I. Rybka, H. Kaszyński (red.), Etyka pracy socjalnej w filozofii spotkania i dialogu, Kraków 2017, s. 71–83.
Krucina J. (red.), Miłość miłosierna, Wrocław 1985.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: