Sekty i nowe ruchy religijne WT-KRS-SNR
Tematyka zajęć
Blok: Pojęcie i społeczno-kulturowy wymiar sekt i nowych ruchów religijnych
1. Geneza i charakterystyka sekt i nowych ruchów religijnych
1.1. Kwestie terminologiczne i systematyka
1.2. Uwarunkowania powstawania i rozwoju sekt i nowych ruchów religijnych
1.3. Podział sekt i nowych ruchów religijnych oraz ich główne cechy
1.4. Przyczyny atrakcyjności
1.5. Przykłady oraz charakterystyka polskich sekt i nowych ruchów religijnych
2. Sekty i nowe ruchy religijne jako fenomen kulturowo-religijny
2.1. Formy patologii społecznej w sektach i nowych ruchach religijnych
2.2. Zjawisko konwersji
2.3. Społeczne reakcje na sekty i nowe ruchy religijne
3. Obraz sekt i nowych ruchów religijnych w mediach
3.1. Prasa
3.2. Radio
3.3. Telewizja
3.4. Internet
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
Student:
- rozumie kulturotwórczą rolę Kościoła i mariologii, zarówno w aspekcie historycznym, jak i społecznym; docenia wkład kultu maryjnego na rozwój kultury i cywilizacji europejskiej;
- ma pogłębioną znajomość współczesnego nauczania Kościoła katolickiego w dziedzinie mariologii i kultu maryjnego;
- ma pogłębioną znajomość różnych form kultu maryjnego oraz ich wpływu na rozwój kultury europejskiej i światowej oraz na historię rozwoju cywilizacji;
- posiada wiedzę dotyczącą znaczenia i wpływu kultu maryjnego na chrześcijańską duchowość, pedagogikę i rozwój osobowościowy człowieka ;
- zna poglądy mariologiczne innych wyznań chrześcijańskich oraz judaizmu i islamu; potrafi także prowadzić na ten temat rzeczowy i życzliwy dialog ekumeniczny i międzyreligijny;
- zna główne zasady działalności ewangelizacyjnej, pastoralnej, katechetycznej i charytatywnej Kościoła Katolickiego oraz roli, jaką w duszpasterstwie i katechezie odgrywa Najświętsza Maryja Panna i kult maryjny;
- zna nauczanie Kościoła Katolickiego na temat misji i roli kobiety w Kościele oraz wzorczej roli Maryi w życiu wszystkich chrześcijanek.
Umiejętności
Student:
- potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie
historyczno-kulturowym;
- posiada umiejętność integrowania wiedzy z różnorodnych dyscyplin teologicznych i poza teologicznych, odnajdywać powiązania pomiędzy nimi;
- posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień mariologicznych i życia Kościoła, w oparciu o Magisterium Ecclesiae oraz z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów zaczerpniętych z literatury, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań;
- potrafi zintegrować wiedzę mariologiczną z teologią duchowości i znaleźć konkretne zastosowania w procesie wychowawczo-formacyjnym człowieka;
- umie prowadzić dialog ekumeniczny i międzyreligijny;
- posiada umiejętności badawcze w zakresie mariologii, obejmujące zwłaszcza analizę tekstów teologicznych, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów;
- potrafi dostrzec w dziełach kultury światowej elementy zawierające odniesienia do osoby i roli Najświętszej Maryi Panny w historii Kościoła i poszczególnych narodów; umie także ocenić wytwory współczesnej kultury w celu określenia ich znaczenia, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym.
Kompetencje społeczne
Student:
- ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów;
- ma świadomość własnej, indywidualnej odpowiedzialności za kształt życia społecznego, kultury, dziedzictwa chrześcijańskiego;
- realizuje zadania związane z poczuciem odpowiedzialności wynikające z rozwoju duchowo-moralnego na wzór Maryi; posiada także świadomość odpowiedzialności za kształt życia społecznego w odniesieniu do przyjętego
maryjnego ideału duchowego;
- na wzór wielkich czcicieli Maryi uczestniczy w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa chrześcijańskiego i kulturowego regionu, kraju i Europy;
- jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących działania ewangelizacyjno-katechetyczne w duchu maryjnym;
- posiada świadomość wartości życia małżeńskiego i niezastąpionej roli kobiety jako żony i matki; dostrzega także znaczenie i potrzebę powołania kobiet do życia konsekrowanego;
- uczestniczy w życiu kulturalnym i interesuje się aktualnymi wydarzeniami kulturalnymi; ma świadomość własnej, indywidualnej odpowiedzialności za współczesną kulturę; promuje wydarzenia kulturalne nawiązujące do wartości
chrześcijańskich i kultu maryjnego.
Kryteria oceniania
Ocena końcowa obejmuje:
- aktywne uczestnictwo w zajęciach;
- pracę w grupie;
- zaliczenie w postaci krótkiej rozmowy.
Literatura
Barker E., Nowe ruchy religijne, wyd. 2, Kraków 2012.
Bartczak J., Fenomen sekt religijnych – rozważania na temat przyczyn atrakcyjności sekt religijnych, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo” 2009 nr 2, s. 33-55.
Bartnicki M., Obraz sekt w dyskursie publicznym na podstawie analizy artykułów prasowych z lat 2000-2007, „Studia Medioznawcze” 2008 nr 1, s. 66-77.
Beźnic Sz., Sekty w opinii Polaków – badania Demoskopu, „Nomos” 2002 nr 39-40, s. 99-120.
Brożyniak R., Winiarczyk-Kossakowska M., Mniejszości wyznaniowe. Prawo wewnętrzne (statutowe), Warszawa 2014.
Bukowska-Pastwa A., Patologie związane z działalnością sekt religijnych, „Zeszyty Naukowe Collegium Civitas” 2011 nr 18, s. 121-152.
Chrzczonowicz P., Sekty destrukcyjne. Wybrane zagadnienia prawne, kryminologiczne i społeczne, Toruń 2013.
Chrzczonowicz P., Kamiński I. (red.), Sekty i nowe ruchy religijne – wolność czy zniewolenie? Zagadnienia interdyscyplinarne, Toruń 2012.
Doktór T., Nowe ruchy religijne i parareligijne w Polsce. Mały słownik, Warszawa 1999.
Gajewski M. (red.), Grupy kultowe. Uwarunkowania społeczne, Kraków 2012. Grzymała-Moszczyńska H., Społeczne reakcje na nowe ruchy religijne (nrr), „Nomos” 2002 nr 39-40, s. 55-66.
Hryciuk D., Sposoby prezentacji sekty na przykładzie wybranych filmów,„Biuletyn Edukacji Medialnej” 2009 nr 1, s. 32-40.
Ibek M., Obraz sekt w polskiej prasie katolickiej na podstawie wybranych tytułów z lat 1989-1994, „Nomos” 1996 nr 14, s. 59-103.
Kuncewicz D., Sekty – panorama definicji, „Społeczeństwo i Rodzina” 3(2006) nr 2, s. 111-119.
Libiszowska-Żółtkowska M., Konwertyci nowych ruchów religijnych, Lublin 2003.
Libiszowska-Żółtkowska M., Kościoły i związki wyznaniowe w Polsce. Mały słownik, Warszawa 2001.
Libiszowska-Żółtkowska M., Nowe ruchy religijne w zwierciadle socjologii, Lublin 2001.
Libiszowska-Żółtkowska M., Wokół definicji i kategoryzacji nowych ruchów religijnych, „Kultura i Społeczeństwo” 51(2007) nr 2, s. 199-217.
Moczuk E., Mikrut G., Sekty jako zjawisko społeczne, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Prawo” 2005 nr 3, s. 229-261.
Nowak W., Ropiak S. (red.), Sekty jako wyzwanie społeczne i religijne, Olsztyn 2005.
Romańczuk-Grącka M., Kryminologiczne aspekty sekt destrukcyjnych, Olsztyn 2008.
Stachowski Z. (red.), Sekty czy nowe ruchy religijne. Wybrane zagadnienia, Tyczyn 2005.
Szarszewski P., Antykultowy wizerunek nowych ruchów religijnych w perspektywie rzeczywistości medialnej, Poznań-Opole 2010.
Szuppe P., Nowe ruchy religijne z perspektywy teologiczno-duszpasterskiej Kościoła katolickiego, Lublin 2017.
Wojtkowiak M., Sekta jako środowisko realizacji potrzeb podmiotowych i społecznych, „Zeszyty Wszechnicy Świętokrzyskiej” 2004 nr 19, s. 153-162. Wołpiuk A., Przyczyny i motywy przynależności do sekt i nowych ruchów religijnych, Kraków 2006.
Zimniak-Hałajko M., Raj oswojony. Antropologia nowych ruchów religijnych, Gdańsk 2003.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: