Kairologia WT-FWD-K
Celem wykładu jest ukazanie „znaków czasu” jako locus theologicus, czyli swoistego źródła dla teologii. Specyfika „znaków czasu” jako miejsca teologicznego wynika z charakteru społecznego znaków czasu. Charakter społeczny znaków czasu oznacza, że dotyczą one przede wszystkim kontekstu i uwarunkowań człowieka, związanych ze światem w którym żyje. W ten sposób interpretacja znaków czasu stanowi pole styku teologii oraz nauk społecznych. Cykl wykładu zawiera dwa podejścia do znaków czasu. Po pierwsze perspektywę teologiczną, która pozwala wyjaśniać znaczenie i sens znaków czasu perspektywie Objawienia oraz historii zbawienia. Po drugie perspektywę nauk społecznych, która umożliwia wniknięcie w specyfikę oraz treści poszczególnych zjawisk i procesów społecznych postrzeganych jako znaki czasu. Takie ujęcie wskazuje na dwie zasadnicze części proponowanego wykładu.
W pierwszej części wykładów poznamy teologiczno-fundamentalne podstawy „znaków czasu”. Oprzemy się przede wszystkim na rozwiniętej po Soborze Watykańskim II tzw. teologii historii oraz teologii czasu. Omawiając te podstawy zapoznamy się z tzw. „nową teologią” XX wieku, głównie z kręgów języka francuskiego oraz niemieckiego. Będziemy analizować, co w świetle teologii katolickiej oznacza tzw. autonomia rzeczywistości ziemskiej. Pozwoli nam zrozumieć specyfikę katolickiego podejścia do świata, czasu, a nawet materii i w ten sposób uchwycić różnice jaka występuje pomiędzy perspektywą katolicką i protestancką. Aby jeszcze lepiej zrozumieć podstawy teologiczne znaków czasu zajmiemy się również zagadnieniem „Opatrzności” oraz jej teologicznym kontekstom. W tej części nie zabraknie oczywiście biblijnych podstaw pojęcia „znaków czasu”.
W drugiej części, korzystając z języka nauk społecznych, przyjrzymy się natomiast przykładowym interpretacjom współczesnych znaków czasu.
1. Teologia historii
2. Teologia czasu
3. Autonomia rzeczywistości ziemskiej
4. Teologia materii
5. „Świat” na Soborze Watykańskim II
6. „Katolickość” Kościoła
7. Chrześcijańskie rozumienie Opatrzności Bożej
8. Biblijne podstawy „znaków czasu”
9. Kryzys kulturowy i myślenie racjonalne
10. Sekularyzacja świadomości religijnej
11. Środki masowego przekazu
12. Prawa człowieka i myślenia uniwersalne
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WT-R-K_W01 - dobrze orientuje się w aktualnym stanie wiedzy w zakresie teologii pastoralnej i praktyki kościelnej w perspektywie znaków czasu,
WT-R-K_U01 - posiada własny warsztat badawczy, pozwalający mu realizować samodzielnie zadania naukowe, w tym prognozowanie zachodzących procesów i budowanie teologicznych modeli i programów działalności duszpasterskiej.
WT-R-K_U02 - potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje pochodzące z różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy, charakteryzujących znaki czasu.
WT-R-K_K01 - jest kreatywny w poszukiwaniu nowych obszarów badań i kierowaniu ich przebiegiem ze szczególnym uwzględnieniem „znaków czasu”.
OPIS ECTS - 2 pkt
Udział w wykładzie - 30h
Przygotowanie do wykładu - 5h
Konsultacje - 5h
Przygotowanie do egzaminu - 20h
Wiedza: Przekazanie podstawowych kategorii teologicznych i społecznych pozwlających zrozumieć biblijne pojęcie „znaków czasu” .
Umiejętności: Nauczanie umiejętności krytycznego podejścia do pojęcia „znaków czasu” oraz do zjawisk społecznych w teologicznej kategorii znaków czasu.
Kompetencje pastoralne: twórcze łączenie wymiaru teologicznego oraz społecznego w podejściu do znaków czasu.
Kryteria oceniania
Ocena z przedmiotu przyznawana jest na podstawie pisemnej pracy zaliczeniowej. Tematyka pracy ma dotyczyć wybranego przez studenta zjawiska społecznego oraz zawierać jego krytyczną w teologicznych kategoriach znaków czasu.
Oceniane będą przede wszystkim umiejętności krytycznego analizowania zjawisk społecznych w perspektywie teologicznej.
Stopień 5:
Student wykazuje się szeroką wiedzą teologicznych pojęć oraz teorii dotyczących znaków czasu jak również społecznych uwarunkowań zjawisk społecznych.
Student potrafi sprawnie analizować zachodzące w świecie przemiany w kategoriach teologicznych.
Student krytycznie oddziela i łączy wymiar teologiczny i społeczny w podejściu do rzeczywistości.
Stopień 4:
Student wykazuje się wystarczającą wiedzą z zakresu teologicznych pojęć oraz teorii dotyczących znaków czasu jak również społecznych uwarunkowań zjawisk społecznych.
Student potrafi analizować zachodzące w świecie przemiany w kategoriach teologicznych. Student sprawnie łączy wymiar teologiczny i społeczny w podejściu do rzeczywistości.
Student uwzględnia wymiar teologiczny i społeczny w podejściu do rzeczywistości.
Stopień 3:
Student wykazuje się wybiórczą wiedzą z zakresu pojęć oraz teorii opisujących duszpasterstwo oraz jego społeczne uwarunkowania
Student potrafi dostrzec różnice pomiędzy teologicznym a społecznym podejściem do rzeczywistości.
Literatura
Literatura:
1. Balthasar Urs von H., Theologie der Geschichte, Ei 1950, Teologia dziejów Kraków 1996.
2. Bartnik Cz., Teologia historii, Lublin 1999.
3. Butler Ch., Teologia soboru watykańskiego drugiego, Znaki Czasu, Paryż, 1971.
4. Chenu M. D., Teologia materii. Cywilizacja techniczna i duchowość chrześcijańska, Paryż 1969.
5. Cullmann O., Chrystus und die Zeit, Zol 1946
6. De Lubac H., Katolicyzm. Społeczne aspekty dogmatu, Znak, Kraków 1988.
7. Garrone G., Orientacje Soboru, Znaki czasu, Paryż 1969
8. Kominek B., Kościół po soborze, Paryż 1969.
9. Marrou, Theologie de l’histoire, P 1968,
10. Gocko J.: Znaki czasu jako „locus theologicus” w posoborowej teologii moralnej. RT 46:1999 z. 3 s. 81-106.
11. Poste R., Ewangelia i polityka, Paryż 1969.
12. Ratzinger J., Die Geschichtstheologie des heiligen Bonaventura, Mn 1959.
13. Ratzinger J., Ruchy kościelne i ich teologiczne miejsce, Communio 6(114)1999.
14. Joas H., Powstawanie wartości, Warszawa 2009.
15. L. Scheffczyk, Sensum fidelium: świadectwo podtrzymywane przez wspólnotę, Communio 16, s. 308-323.
16. Balter L. (red.), Dramatyczne pytania naszego wieku, Kolekcja Communio, 17, 2006.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: